N. A. Egamberdieva n. A. E g a m b e r d ie V a
Download 6,16 Mb. Pdf ko'rish
|
Tolstov manzilgohini A.V.Vinogradov JonbOs-4 makoniga yaqin
joydan topgan va ustozi S.P.Tolstov sharafiga «Tolstov manzilgohi» nomini bergan. Tadqiqotlar natijasida makonning rivojlangan neolit davriga to ‘g ‘ri kelishi va mil.avv. IVming yilliklarga oid ekanligi aniqlandi. M akondan ikkita xona qoldigM topilgan boMib, ulardan birining maydoni 110-120kv.m. Xonaning konussimon tomi avvai qamish, so‘ngra daraxt qobigM bilan yopilgan. Xonadan ustun qoldiqlari va o ‘choq izlari aniqlandi. M akondan chaqmoqtoshdan ishlangan mikrolit qurollar, kamon o ‘q uchlari, turli xil suyak qurollar - garpunlar, qarmoqlar, ignasimon uchli qurollar, ignalar, silliqlanib ishlangan boltachalar, tosh va sopollami silliqlaydigan asboblar, chig‘anoqlardan, parranda suyaklari va feruza toshdan yasalgan taqinchoqlar topilgan. Shuningdek, qora-qizgMsh va oq rangdagi bo‘yoqlar bilan bo‘yalgan turli naqshlar bilan bezatilgan sopol buyumlarning parchalari topilgan. rolstov manzilgohidagi tosh qurollam ing Darvozaqir I, II va Katta f uzkon makonlaridagi qurollar bilan o‘xshash tomonlari aniqlangan. 1 olstov manzilgohidan topilgan ashyolar Kaltaminor madaniyatining 0 Z1ga xos xususiyatlarini yanada oydinlashtirdi. Jumladan, Kaltaminor 57 xo ‘jaligining asosini baliqchilik tashkil qilgan. Baliq ovida to ‘rdan, suyak garpunlardan, tosh sanchqidan va qarmoqlardan keng foyda langanlar. Ulam ing namunalari Kaltam inor madaniyati yodgorliklarida ko ‘plab uchraydi. X o‘jalikda hayvon ovi ham muhim aham iyatga ega bo lgan. Ular asosan, y o w o y i cho‘chqa, buxoro ohusi, jayron, qulon, sayg‘oq va boshqa hayvonlarni ovlaganlar. Ovda ular o ‘q-yoydan keng foydalanganlar. X o‘jalikda pardozlangan tosh boltalar va teshalardan foydalanishgan. Aholisi to ‘qim achilik bilan ham shug'ullanib, o'zlari uchun kiyim -kechak va baliqlar uchun to ‘r to ‘qishgan. X o‘jaligining uchinchi tarm og‘i term achilik boMgan. Yodgorliklarda y o w o y i jiyda danagi ko‘plab topilgan. Sirdaryoning pastki oqim ida so‘nggi neolit davriga oid ko'pgina m akonlar tadqiq qilindi. Shulardan Saksovul va Shulqum qarorgoh- laridan katta material olingan. Bu erdagi ibtidoiy jam oalar ko‘pincha qirgMch qurollarini tosh siniqlaridan yasaganlar. Sopol idishlam ing turli shakllari mavjud. Ular tuxum sim on shaklda boMib, tagi tekis ishlangan va qisman naqshlangan. Kaitam inor madaniyatining ijtimoyi rivojlanishida m atriarxat davri boMib, ju ft oilalar shakllagan edi. Bundan Jonbos-4 makonidan topilgan 100 ga yaqin mayda o ‘choqlar darak beradi. Shuningdek, kaltam inorliklar o ‘z faoliyatlarida tabiatga butunlay qaram edilar. Ular yashash jo y la ri- kulbalarini daryo va koM buylarida qurganlar. D aiyolar o ‘z o ‘zanini o ‘zgartirishi bilan ular ham o ‘z manzilgohlarini o ‘zgar- tirganlar. Hozirgi kunda Kaltaminor m adaniyati izlari Sirdaryoning quyi oqimi, Qizilqumning ichki hududlari va Zarafshonning quyi havza- larida topilgan. Download 6,16 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling