N a m a n c a n d a V l at universitkti viaxkamon q o d I r j o n o d I i j o n o V i c h d I n s h u n o s L i k

bu mazhabi mahalliy xalqlar o ’rtasida qadimdan mavjud bo’lgan diniy 
tasawur va urf-odatlami o’zlashtirgan. Lamaizmda buddaviylikka xos 
tasavvurlar bilan bir qatorda, Buddaviylikning yana qaytib kelishi va er 
yuzida adolatli hokimiyat o ’matishi to’g’risidagi bashoratga keng o ’rin 
berilgan. Lamaizmni ko’chmanchi xalq hayotiga moslashlashtirishga 
urinish mavjud. Undagi ibodat qilish tartibi ham ancha soddalashtirilgan.
Buddaviylik ta’limotida olam uch bosqichli deb ta’riflanadi. 
Birinchi olam eng yuqori olam bo’lib, unda mutlaqo osoyishtalik 
hukmron. Unda faqat sof ruhgina mavjud deyiladi. Bu olam ruhning 
makonidir. Buddaviylikning ta’lim berishicha, ilohiy ruhni mutlaqo bilib 
bo’lmaydi. Birinchi olamda ruh materiyadan tashkarida, u harakatsiz 
osuda yashaydi. 
Ikkinchi olam, rivoyatlarga ko’ra, ruhiy mavjudotlar 
bilan to’la jannat bo’lib uni bodisatva deyiladi. Bu olamning hokimi 
Amitabadir. Amitaba olamida ruh gimohidan xalos bo’lgan, lekin eng 
oliy olamga, ya’ni nirvanaga - mutlaqo bo’shliq va osoyishtalik olamiga 
ko’tarilmagan avliyolar yashaydi. Buddalar kishilarga budda ta’limotini 
o ’rganish, yaxshi yo ’ldan boshlab borish uchun erga yuborilar ekan. 
Uchinchi olam eng quyi olam bo’lib, unda odamlar va hayvonlar 
yashaydi. Bu olamdagi ruh qafasda yashaydi. U materiyaning changalida 
turadi va ozod bo’lish hamda yuqori olamga ko’tarilishga harakat qiladi. 
Ruhning yuqori olamga ko’tarilishi odamlar qiladigan savobli ishlarga 
bog’liq. Agar odam budda ta’limotiga e ’tiqod qilsa, yaxshilikka intilsa, 
uning joni qayta tug’ilishlardan so’ng jannatga va undan nirvanaga 
ko’tariladi. Yomonlikka mansub gunohkor kishilaming ruhi esa quyi 
dunyoda azoblanib, kafan ichida yuraveradi, yuqori olamga hech qachon