84
18.3. Tunnel qolip
Tunnelli qolipdan tunnel
va kollektorlarni pardozlashda, yopiq usulda
barpo etiladigan turar-joy va jamoat binolari konstruksiyalarini betonlashda
foydalaniladi.
Tunnel qolip gorizontal-ko‘chiriladigan qolipdan konstruktiv jihatidan kam
farqlanadi. U o‘z ichiga karkasga mahkamlangan
panel shchitlarini olgan,
qaysikim u qayd qiluvchi va qolipni ajratuvchi qurilmalar hamda qolipni
yo‘naltiruvchilar bo‘ylab gorizontal ko‘chishini ta’minlovchi
mexanizmlar bilan
ta’minlangan.
Tunnel qoliplarni qoliplarni bo‘ylama yo‘nalish sxemasida ko‘chirish
maqsadga muvofiq bo‘lgan binolarni (kasalxonalar, dam olish uylari,
mehmonxonalar) barpo etishda ham qo‘llash mumkin.
Bu holatda qavatning
barcha elementlarini,
shuningdek, tashqi devorlarni ham barpo etish uzluksiz
amalga oshiriladi. Qolipni siljitishda ichki devorlar uchun ko‘ndalang
tuynuklar
(teshiklar) qoldiriladi, inventar yirik shchitli qolip o‘rnatilgandan so‘ng, bu
teshiklar orqali betonlash amalga oshiriladi.
Tunnel qolipning boshqa bo‘sh bloklari mavjud bo‘lganda, pog‘onali
betonlashni qo‘llash mumkin. Bu holatda ishlar texnologiyasining
xususiyati
shundakim, bir necha qavatda bir vaqtning o‘zida binoning yacheykalari barpo
etiladi, ya’ni ish fronti qo‘shni qavatga nisbatan bitta yacheykaga siljigan bo‘ladi.
Ichki
devorlar keyinroq, qolip navbatdagi yacheykaga ko‘chirilgandan so‘ng
inventar mayda yoki yirik shchitli qoliplar yordamida barpo etiladi.
Binolarni gorizontal chiqarib olinadigan qolipdan foydalanib barpo etishda
qo‘shimcha mehnat xarajatlari paydo bo‘ladi, sababi qolip bloklarini chiqarib olib
yangi joyga o‘rnatishga qadar joylashtirish uchun maxsus maydonchalar yaratish
lozim bo‘ladi.