N. M. Mahmudov, A. Nurmonov, A. Sh. Sobirov
Download 1.46 Mb. Pdf ko'rish
|
Ona tili. 9-sinf (2014, N.Mahmudov, A.Nurmonov)
- Bu sahifa navigatsiya:
- KO‘CHIRMA VA O‘ZLASHÒIRMA GAPLAR, NUTQ USLUBLARI BO‘YICHA O‘ÒILGANLARNI ÒAKRORLASH
|
68-dars
255-mashq. Uyga vazifa. Matnni o‘qing, unda nechta gap borligini va ulardan nechtasi qo‘shma gap ekanligini aniqlang. Qo‘shma gaplarni turlarga ajrating. Vatan... Bu qanday sehrli so‘zki, uni deb xalqlar qo‘liga qurol oladi? Uning qanday jozibasi borki, egalari begonalarga bergisi kelmaydi? Uning qanaqa quvvati borki, himoyasiga xalqlar jonlarini tikadilar, uning ozodligi yo‘lida hayotlarini qurbon qiladilar? Aslida, Vatan — eng oliy tushuncha, xalqlarning tayanchi, o‘tmishi, buguni va ertasidir. Shuni aslo unutmaslik kerakki, Vatanga bo‘lgan muhabbat samimiy, dildan bo‘lmog‘i lozim. O‘z Vatanini sevmoqlik har bir shaxsning muqaddas burchidir, ammo haqiqiy vatanparvar uni sevish bilan kifoyalanib qolmaydi, balki Vatan ravnaqi, obodligi va obro‘yi uchun tinmay kurashadi. Zero, hadisi sharifda aytilmishki: «Vatanni sevmoq — iymondandir». KO‘CHIRMA VA O‘ZLASHÒIRMA GAPLAR, NUTQ USLUBLARI BO‘YICHA O‘ÒILGANLARNI ÒAKRORLASH 1. Ko‘chirma gapli qo‘shma gap deb qanday gapga aytiladi? 2. Ko‘chirma gapli qo‘shma gap qanday qismlardan tashkil topadi? 3. Ko‘chirma gapli qo‘shma gaplar qanday tinish belgilari bilan yoziladi? 4. O‘zlashtirma gap deb qanday gaplarga aytiladi? 5. Ko‘chirma gaplar qanday qilib o‘zlashtirma gapga aylantiriladi? 6. Qanday nutq uslublarini bilasiz? 256-mashq. O‘qing. Ko‘chirma gapli qo‘shma gaplarni topib ko‘chiring. Muallif gapi va ko‘chirma gapni aniqlang. Ko‘chirma gap qanday tinish belgisi bilan yozilganini ayting. «Navbatdagi safarga hozirlik ko‘ryapmiz, — dedi Zokirjon aka. –Bu galgi yo‘nalishimiz Hindiston. Sizning taklifingizni bilmoqchiman». «Juda yaxshi, qalbi va ijodi Bobur ruhiga yaqin ijodkorlar ko‘p», — dedim men. Zokirjon aka gapimni bo‘ldi. «Òo‘xtang endi, — dedi u. — Siz mendan ham fidoyi chiqib qoldingiz. Birinchi safarimizda bir-ikki gaplashdig- u, lekin, mening nazarimda, o‘zingiz uncha qiziqmadingiz. Ikkinchidan, bizda ham tajriba yo‘q, kimni olib, kimni qo‘yishni bilmay, rosa qiynalganman, shuning uchun bu gal o‘zingiz birga bo‘lsangiz. Boshqa o‘rtoqlar ham sizni tavsiya qilishyapti». 111 Ekspeditsiya rahbari Zokirjon Mashrabov uchinchi safarga uzoq, puxta hozirlik ko‘rdi. (Qamchibek Kenja) Download 1.46 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|