ADABIY NORMA VARIANTLILIGI - denotativ - signifikativ ma’nolaming umumiyligi, tilda bajarib kelayotgan funktsiyasiniig aynan bir xilligi, o'zining leksik-grammatik ma’nolarmning tengligi bilan xarakterlanadigan, adabiy tilga xos bo'lgan, adabiy norma tomonidan qat’iy mustahkamlangan ikki yoki undan ortiq til birliklaridir.
ADABIY NORMA KODIFIKATSIYASI - Faqat adabiy tilga xos bo‘lgan, namunaviy til birliklarining ma’lum tilda so‘zlovchilar uchun umumqollanishi mumkinligini nufuzli lingvistik manbalarda (lug‘atlarda, qollanmalarda, ma’lumotnomalarda) qonunlashtirilib berilishi.
ADABIY NORMANING BARQARORLIGI (STABILLIGI) — til birliklarining tez-tez, asossiz o'zgarib turishini istisno qiladigan, ularniig umummajburiy xususiyatlarini ta’minlab turadigan, til an’analarining turliligini isbotlaydigan, til kollektivi tomonidan tan olingan, ko‘nikma hosil qilingan, ammo adabiy til rivojlanish jarayonida keskin darajada mutlaq bo‘lmay, balki nisbiy xarakterga ega bo‘lgan til hodisasidir.
ADABIY TIL — Umumxalq tilnning ishlangan, sayqal berilgan, ma’lum normaga solingan, xalqning turli madaniy ehtiyojlariga xizmat qiluvchi shakli. Adabiy tilning ikki ko‘rinishi mavjud: I) yozma adabiy til, 2) og‘zaki adabiy til.
ALOGIZM — til birliklari ma’nolarining mantiqiy buzilishlari, mantiqqa zid nutqiy hodisa.
AMFIBOLIYA — Bunda tamomila boshqa tushuichalar, ma’nolami anglatadigan ikki til birliklari gap tarkibida bir xil talaffuz qilinadi va normanipng buzilishi sodir bo‘ladi. Bundan gashqari, ikki xil talqin etish, ikki ma’noda tushunish mumkin bo‘lgan jumla (gap)ga ham amfiboliya hodisasi deyiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
