N. U. Arabov I f. d, professor

Kriptovalyutalarni afzalliklari
Kriptovalyutalarni kamchiliklari
Kriptovalyutalar foydalanuv- chilarga tez va xavfsiz tran- zaksiyalarni amalga oshirishga imkon beradi	Uchinchi tomon kriptovalyu- talarni saqlash xizmatlari har doim ham xavfsizlik darajasiga ega emas, bu ularni xakerlar tomonidan o'g'irlashdan himo- yasiz qiladi
Kriptovalyutalardan foydalan- ganda, bloccheynreestrining ochiqligiga qaramay, siz mutlaqo maxfiyligingizda qolishingiz mumkin	Anonim bo'lib qolish qobiliyati raqamli tangalarni soya iqtisodiyoti va noqonuniy bitimlar uchun jozibador to'lov vositasiga aylantiradi
Kriptovalyutalar markazlashtirilmagan va tanga egalarini yagona egasiga aylantiradigan aniq boshqaruv organiga ega emas.	Ko'pgina mamlakatlarda kriptovalyutalar noqonuniy bo'lib qolmoqda. Ular uchun qonunchilik bazasi nimadan iborat bo'lishi hozircha aniq emas, ammo ishonch bilan aytish mumkinki, ularga soliq solish qiyin
Kriptovalyuta tranzaktsiyalari past narxga ega	Bugungi kunga kelib, raqamli tangalar hali ko'pgina do'konlarda to'lov sifatida qabul qilinmaydi
Har kim mayning bilan shug'ullanishi va kriptovalyuta ishlashni boshlashi mumkin	Mayning kriptografik funktsiyalarni topish uchun foydalaniladigan quvvatli hisoblash uskunalarining mavjudligini talab qiladi
Kriptovalyuta bozori shakllanish bosqichida, bu uni yuqori rentabellik istiqboliga ega investitsiya uchun jozibador maydonga aylantiradi	Bozor narxlari oralig'ining yuqori o'zgaruvchanligi yuqori xavflar bilan bog'liq

Barcha bitimlar bloklarga qo'shiladi va doyuimi turadi, bu ularning qalbakiligini oldini oladi	Barcha tranzaksiyalar qaytarib bo'lmaydigan xususiyatga ega va yuborilgan pullar qaytarilmaydi
Kriptovalyutalar ishonchli tarzda kriptografik usul bilan himoyalangan. Blokcheynreestrini o'zgartirish mumkin emas va tangalarni qalbakilashtirish mumkin emas. Bitcoinning butun mavjudligi davomida birorta ham bo'zish bo'lmagan	Kriptovalyutalar - raqamli kod bo'lib, unda xatolarga yo‘l qo'yilishi mumkin, bu tizimlarni zaiflashtiradi. Shuningdek, 51% nazariy hujum xavfi mavjud

3. 
   Kriptovalyuta ishlash jarayoni va mayning fermalar
   

Yuqorida muhokama qilinganidek (4.3 - ga qarang), mayning - kriptovalyutaniishlash eng keng tarqalgan usuli hisoblanadi. Mayning - bu turli xil murakkablikdagi kriptografik vazifalarni hal qilishdir. Bitcoin protokolidagi bunday kriptografik vazifa Nonce deb nomlangan parametrni tanlash vazifasidir (4.3.1- rasmga qarang) [35]:

yaratilgan blokning sarlavhasiga qo‘shilib, Bits formatida yozilgan nol bitlarning sonidan boshlab xesh - kodni berdi:

bu berilgan Difficulty katta soniga kichik (<) yoki teng (=) ga teng keladigan xeshni olish:

Boshqacha qilib aytganda, hosil bo‘lgan blokka shunday qisqa Nonce ma’lumotlarini qo‘shish kerak, shunda blokning xesh - kodi bir nechta noldan boshlanadi:

Ushbu masalani faqat ko‘p sonli turli xil Nonce parametrlarini qayta ko‘rib chiqish orqali hal qilish mumkin. Bu juda mehnatkash va katta hisoblash quvvatini talab qiladi. Ushbu masalani birinchi bo‘lib bajarganmayner kriptovalyutani oladi.

Ushbu kriptografik masalaning yechimining to‘g‘riligini tekshirish oddiy - topilgan Nonce parametri qo‘shilgan blokning xesh- kodini hisoblash uchun SHA-256 xesh- funktsiyasini hisoblash algoritmidan foydalanish kerak.
Shunday qilib, Bitcoin tarmog‘idagi tugunlar o‘rtasida
konsensusga erishiladi va blokcheynga yangi blok yoziladi.
Kriptovalyutani ishlash uchun mayning fermalaridan foydalaniladi (4.4.1-rasm):

Manba: cryptonews.su