N. U. Arabov I f. d, professor

Farqlar savdo texnik B2C dan B2B

Qaror qabul qilish tezligi	Soatlar / kun	Oylar / yillar
Model	B2C	B2B
Qaror qabul qiluv- chilar soni	Faqat, 2 kishigacha	Jamoa asosda 2 kishidan ko'proq
Qaror qabul qilishda hissiyotlarning roli	Yuqori	Kam
Murojaatlar soni	Katta	Yagona
Xaridorning roli	Minimal	Hal qiluvchi

Misol. Oziq-ovqat do‘konlari yoki ho‘jalik molar do‘konlari B2C toifasiga kiradi. Ular odamlar shaxsiy foydalanish uchun mo‘jallangan mahsulotlarni sotuvga qo‘yadi. Bu, uy yoki maishiy ehtiyoj mollarni sotish bilan shug‘ullanadigan internet- do‘konlarga tegishli.

2. 
   jadval
   

B2C marketingidan B2B farqlari

	B2C	B2B
Mahsulot	Yakuniy	Oraliq
Narxi	Maxsus taklif, foydaliyligi	Iqtisodiy foyda
Mahsulot ishlab chi- qarishni rag'batlan- tirish	Moda (trend)	Texnologiya
Motivatsiya	Shahsga yo'naltirilgan	Jamoaga yo'naltirilgan
Sotib olish to‘g‘- risida qaror	Tuyg'ular	Mantiq
Savdo	Ulgurji	Maqsadli
Mahsulotni reklama qilish	Reklama	PR + shaxsiy savdo

B2C modeli amalga oshirish imkoniyatlari

1. 
   Web-vitrinalar - nisbatan arzon va mahsulotlar katalogini taqdim etadigan saytlar. Web-vitrinalar funksiyalariga mollarga buyurtma berish va to‘lov varaqani taqdim etish. Biroq, buyurtma- larni qayta ishlash bir kishi - savdo bo‘yicha menejer tomonidan amalga oshiriladi. Uning vazifalariga omborxona bilan aloqada bo‘lish, mol yetkazib berish, sotib olish to‘lovi, bozor tadqiqot, reklama va marketing faoliyatini oli borish, tahliliy ishlarni tashkil etish kiradi. Shunday qilib, sotuv jarayonini ichki biznes-jarayon- lari bilan birlashtirish menejer tomonidan eskicha yo‘l bilan amalga oshiriladi.
   
2. 
   Internet-do‘kon yordamida savdo-sotiqni olib boradigan tashkilot butun jarayonini nazorat olib bora oladi va operatsion xarajatlarini kamaytira oladi. Internet do‘konni bilan
   

taqqoslaganda odatiy do‘konni yaratish qimmatroq, ammo to‘g‘ri tashkil qilingan holda, bu xarajatlar tezroq qoplanadi. Mijozlar talablari ilovalar server bilan qayta ishlanadi, keyin ma’lumotlar bazasi va elektron to‘lov tizimi bilan bog‘lanadi.Texnik jihat- dan, Internet-do‘kon - bu web-vitrina va elektron savdo tizimin- ing (front - office u back - office) majmuasi. Ushbu tizim kiruvchi buyurtmalarni avtomatik ravishda qayta ishlashni amalga oshiradi (omborga zahira qilish, to‘lovlarni to‘lash va yetkazib berishni nazorat qilish va boshqalar).
Web-vitrinaga qaraganda Internet - do'konda menejer faqat tizim ishini nazorat qiladi. Internet do‘kon avtomatik rejimida ish- lash mumkin.

3. 
   Internet Savdo tizimi (IST), internet do‘konga qaraganda tijorat tsiklning yuqori darajadagi avtomatlashtirish bilan tavsifla- nadi.