N. X. Ermatov, D. G‘. Azizova, N. M. Avlayarova, B. Yu. Nomozov, R. S. Bekjonov, A. I. Abdirazаkov, M. X. Ashurov

 
 
12.1- rasm. Neft quvurini qizdirish sxemasi. 

---

194 
Qizdiruvchi quvurning neft quvuriga kiruvchi va chiquvchi qismlarida 
haroratni meyorlagich (termik kompensator) o‘rnatilgan bo‘lishi kerak. Ichki 
qismidan qizdiriladigan neft quvurlari bir tomonga qiyalashtirilgan holda yotqiziladi. 
XIII.1-rasmdagi tashqi qismidan qizdirish (a – c) konstruksiyasini ikki guruhga 
bo‘lish mumkin: kanalli va kanalsiz. 
XIII.1-rasmning a, g shakllarida qizdirish quvurini neft quvuri bilan bir kanalda 
yotqizish ko‘zda tutiladi. Kanallar o‘tkazmas (XIII.1-rasm, a) – yuzada bo‘lib 
quvurning ochiq qismlari harorat saqlovchi qoplamalar bilan qoplanadi, o‘tkazuvchan 
(tunnellar) – bitta parallel yo‘nalishda bir nechta “Issiq” quvurlar yotqizilgan 
bo‘lganda qo‘llaniladi. Tunnellar balandligi 2 m. dan, kengligi esa 0,7 m.dan kam 
bo‘lmasligi kerak. Harorat yo‘qotilishini oldini olish maqsadida aksariyat hollarda 
tunnellar yopiq tizimda quriladi. Tunnel ichidagi bir xil konvektiv harorat saqlanib 
qoladi. Kanaldagi barcha quvurlar qo‘shish va to‘xtatishda harorat o‘zgarish ta’sir 
qilgani uchun ularni qo‘zg‘aluvchi asoslarga biriktiriladi hamda muvozanatlovchi 
qurilma va alohida ishlovchi hududlarda ajratuvchi qo‘zg‘almas nuqtaga ega bo‘lishi 
kerak. 
Neft quvurlarining kanalsiz qizdirishda qizdiruvchi quvur va neft quvuri bitta 
harorat saqlovchi qoplama bilan o‘raladi (XIII.1-rasm, b). Bu konstruksiya oddiy va 
yer usti va yer osti neft quvurlari uchun qo‘llanilishi mumkin. 
XIII.1-rasm, c da bug‘ quvuri ichidan neft quvurlari yotqizish ko‘zda tutilgan 
sxema ko‘zda tutilgan yoki neft quvurini tashqi tomonidan issiq qoplamalar (XIII.1-
rasm, c) bilan qoplash mumkin. Bu konstruksiyalarni qisqa masofalarga yotqizilgan 
neft quvurlaridagi qovushqoq – plastik neftni haydashda qo‘llash mumkin.