Nafas olish a`zolarining tuzilishi reja: Nafas olishning ahamiyati. Nafas olish a'zolarining tuzilishi

Bronxial astma 
Bronxial astma, etiologiyasi va patogenezi, belgilari, davolash va profilaktikasi 
Bronxial astma 
Bu kichik bronxlar kovagining torayishi natijasida to'satdan paydo bo'ladigan 
surunkali kasallik. Bo'g'ilib qolish va nafas chiqarishning qiyinlashuvi bilan 
harakterlanadi.
Etiologiyasi 
va 
patogenezi. 
Kasallikka 
bronxlar 
funksiyasi 
nerv 
regulyasiyasining buzilishi sabab bo'ladi.
Belgilari. Bronxial astma xuruji ko'pincha, to'satdan boshlanadi. Ba'zan xurujdan 
avval ko'krak qisilib, umumiy darmonsizlik seziladi. Kasallik xuruj qilganda 
bemor nafas olishini yengillashtirish maqsadida o'tiradi va karovot qirrasi yoki 
biror qattiq narsaga tayanib mahkam ushlab oladi. Bronxial astmaga tashxis 
qo'yish qiyin emas. Tipik ko'rinishdagi xurujda, nafas chiqarish qiyinlashib, 
bo'g'ilish, eozinofiliya, Sharko-Leyden kristallari, balg'amda krushman spirallari 
kuzatilishi, allergenlar bilan kontaktda bo'lishi kasallikka aniq tashxis qo'yishga 
asos bo'ladigan belgilardir.
Davolash va profilaktikasi. Kasallik xurujlari oralig'idagi davrlarda davo keyingi 
xurujlarni oldini olishga qaratiladi. Xuruj qilganda hamshira, vrach kelguncha 
bemor ahvolini yaxshilash choralarini ko'rishi, kiyim boshini yechishi, xona 
havosini yangilab turishi lozim. Aksariyat hollarda teri ostiga adrenalin 0,3-0,7 ml 
yuborish yaxshi natija beradi. Ba'zi bemorlar terisi ostiga 5% li efedrin eritmasidan 
1 ml in'yeksiya qilinadi. Efedrin bilan adrenalin eritmasi qo'shib yuborilsa kuchi 
uzoq muddatga saqlanadi. Bundan tashqari kasallik xurujini bartaraf etishi uchun, 
venaga 2-3%li eufillin eritmasidan 7-10 ml yuboriladi. 

---

9 
Зотилжам 
Ҳозирги кунда болалар ўртасида пневмания (зотилжам) касаллиги ортиб 
бормоқда. 
Пневмания касаллиги ўпка тўқималарини ўткир яллиғланиши билан 
кечадиган бўлиб, болаларда оғир ўтиши билан характерлидир. Бу хасталик 
кўпроқ 3 ёшгача бўлган болаларда кузатилади. Рахит, эксудатив диатез, 
камқон, озғин, сунъий овқатлар билан ўсаётган болалар касалликка ўта 
берилувчан бўладилар. Айниқса, чақалоқларда, нимжон болаларда ўта оғир 
ўтиши кузатилади. 
Бу касаллик баҳор, куз ва қиш ойларида кўп учраб, вируслар, микроблар, 
замбуруғлар чақиради. 
КАСАЛЛИКНИНГ БЕЛГИЛАРИ 
Бурун оқиш, битиш, йўтал, ҳароратнинг кўтарилиши, безовталик, яхши 
ухламаслик, яхши эммаслик хасталикнинг асосий белгиларидир. Бир ёшгача 
бўлган болаларда йўтал кучайиб, кўнгил айниши, хансираш, бурун 
катакларининг керилиши, бурун юз учбурчаклари кўкариш, нафас олиш ва 
чиқариш қийинлашиши, ҳароратнинг юқори даражага чиқиши, нафас 
олишида кўкрак қафасини пастки қисми ичига тортилиши кузатилади. 
Баъзан чала, нимжон, ўта қувватсиз болаларда ҳароратни кўтарилмаслиги, 
она кўкрагини олмаслиги, оғиздан кўпик чиқариши, тери ранги ўта оқариб, 
оёқ-қўлларини совуш ҳолатлари ҳам юз бериши мумкин. 
КЕРАКЛИ МАСЛАҲАТЛАР 
Болаларда юқоридаги каби белгилар кузатилса, ота-оналар бепарво 
бўлмасдан шифокорга мурожаат қилишлари лозим. Акс ҳолда зотилжам 

---

10 
белгилари кучайиб, болани оғир ҳолатга олиб келиши мумкин. Дарҳол 
шифокор кўрсатмаси асосида шифохонага ётқизилиб, керакли, тиббий ёрдам 
олиши лозим. 
КАСАЛЛИКНИНГ ОЛДИНИ ОЛИШ 
Касалликка чалинмаслик учун соғлом турмуш тарзига амал қилиш лозим. 
Болаларни ёшига тўғри келадиган овқатлантириш, чиниқтириш, уй ҳавосини 
тез-тез шамоллатиб туриш, хона ҳароратини 22-24 даражада сақлаш, болани 
ўта иссиқ ва совуб кетишига йўл қўймаслик керак. 
Юқорида айтилган тавсияларга риоя қилинса, болани зотилжам билан 
оғримаслигининг олдини олган бўламиз. 
Пневмония мавсум танламайди?