Namangan davlat universiteti jismoniy madaniyat fakulteti sport faoliyati kafdrasi

6-rasm. Rimdagi Olimpiya stadioni
XIV Olimpiada o‘yinlari (1948 y.) Angliyaning London shaxrida bo‘libutdi. Olimpiada uchun aloxida stadion qurilmagan, sababi ikkinchi jaxonurushi mamlakatni iktisodiy kiyin axvolga olib kelgan edi
XV Olimpiada o‘yinlari (1952 yil) Finlyandiyaning Xelsinki shaxridabo‘lgan. Xelsinkidagi Olimpiada stadioni 1940 yildan 1952 yilgacha qurilgan. Asosiy sport maydonlari tribunasiga 60000 tomoshabin siggan.
Sport arenasida 105x70 m li futbol maydoni, 400 mli sopol koplamali yugurish yulagi va yana ochik; so‘zish xavzasi, katta sport zali, shugullanish maydonlari, yengil atletika yadrolari bo‘lgan.
XVI Olimpiada o‘yinlari (1956 y.) Avstraliyaning Melburn shaxridabo‘lib utgan. Olimpiadagacha Melburn stadioni kdyta ta’mirlangan. Temirbetonli tribunalarning soni 100000 uringa ko‘paytirilgan. Sport maydonida uch kdtorli 400 mli yugurish yulagi bo‘lib, uning ustkikoplamasi Angliyadan keltirilgan. Ammo uning sifati uncha yo‘qoribo‘lmagani sababli, o‘yinlardan so‘ng, olib tashlangan.
XVII Olimpiada o‘yinlari (1960 y.) Italiyaning Rim shaxrida bo‘lgan.Olimpiadagacha Rimning xar bir rayonlariga xar xil sport inshootlar,xamma sport turlari uchun komplekslar qurilib bitkazilgan. Asosiy sport maydoni tribunasiga 80000 tomoshabin uchun urin bo‘lib, unda 105x70 m
futbol maydoni, sopol koplamali 400 mli yugurish yulagi joylashgan. Rim sport inshootlaridan o‘zining me’morchiligi va foydalanish jixdtdan kulay bo‘lgan "Palasso dello Sport" va "Palasetta" larda xozirgacha turli sport o‘yinlari, gimnastika va boks muosbakalari o‘tkazilib kelinadi.
XVIII Olimpiada o‘yinlari (1964 y.) YAponiyaning Tokio shaxrida bo‘lgan. Tokio da juda ko‘p sonli o‘ziga xos sport inshootlari qurilgan. Tokio markazida asosiy olimpiada shaxobchalari, asosiy stadionlar, Olimpiada bog‘i joylashib, unda yopiq sport maydoni, yopiq so‘zish xavzasi, beysbol va regbi uchun stadion bo‘lgan. Ikkita yopiq universal maydonli Yoglar sport bog‘i, Olimpiya Shaxarchasidan iborat bo‘lgan. Dolgan sport inshootlari Shaxardan 20 kmtashqariga qurilgan. Tokio stadioni tribunasiga 100000 tomoshabin siggan.
XIX Olimpiada o‘yinlari (1968 y.) Meksikada bo‘lgan. Meksika Olimpiadasida musobakdlar o‘tkazish uchun 16 ta yirik kompleks markaz va 27 ta mashk qilish uchun kompleks tayyorlangan.
XX Olimpiada o‘yinlari (1972 yil) FRG Myunxen shaxrida o‘tkazilgan. Myunxen olimpiadasi Shaxar markazidan atigi 4 kmo‘zoqdikda o‘tkazilib, sport inshootlari yetakchi texnika bilan ta’minlangan edi.
Olimpiada o‘yinlari o‘tkaziladigan territoriyani Shaxar xiyobonlari va uncha katta bo‘lmagan kanal urab turardi. Olimpiada sport kompleksi Myunxendan bir necha yo‘z metr o‘zoqdikda edi. SHuning uchun olimpiada "Olimpiada o‘yinlariga kiska yul" shiori ostida o‘tkazilgan.
XXI Olimpiada o‘yinlari (1976 yil) Kanadaning Monreal shaxrida bo‘lgan.
Bu Olimpiada uchun butun bir sport komplekslari tayyorlanib, unda futbol, xar xil sport o‘yinlari va turlari uchun inshootlar mavjud bo‘lgan. yengil atletika musobakalari uchun, qurash, qilichboz lik, gimnastika zallari, suv xavzalari, eshkak eshish uchun sport komplekslar qurilib bitkazilgan.
XXII Olimpiada o‘yinlari (1980 yil) Moskvada o‘tkazilgan. Olimpiada o‘tkazish muddati kiska bo‘lib, uy-joy, ishlab chiqarish korxonalari qurilishi miqdorini pasaytirmasdan 70 ta olimpiada shaxobchasi qurilgan va qayta ta’mirlangan. Ulardan eng yirigi: "Olimpiyskiy" sportkompleksi. Krilatskiy yopiq velotreki, Olimpiya Shaxarchasi, Ostankinodagi telekompleks, Izmaylovdagi mexmonxona kompleksi va boshqalar. Parus sport bo`yicha olimpiada musobakalarini Tallinda
o‘tkazishga yo‘qori darajada tayyorlik qurilgan. Futbol bo`yicha dastlabki tur o‘yinlar Sankt-Peterburg, Minsk va Kiev Shaxarlardagi stadionlarda o‘tkazilgan.

23. 
    1984 yil Los-Anjelesda -Xalqaro Olimpiya Kumitasi XXIII Olimpiada o‘yinlarini AQSH ning Los-Anjeles shaxrida o‘tkazishga qaror qildi.
    
24. 
    Olimpiada o‘yinlari 1981 yil 30 sentyabrda Seulda o‘tkazilishi e’lon kilindi. Axoli soni jixatidan jaxonda oltinchi urin da turadigan Janubiy Quriya (42 million) poytaxti Seul mamlakatning yuragi, davlatning siyosiy, moliyaviy, diplomatik, ilmiy va madaniy markazi hisoblanadi. Seulda 1981 yildan boshlab juda ko‘p yangi sport inshootlari qurildi. SHu jumladan, chiroyli Olimpiya stadioni qurilib ishga topshirildi. Bundan tashqari ko‘p eski stadionlar kayta rekonstruksiya kilindi va ta’mirlandi
    

1988 yildagi Olimpiyada 159 mamlakatdan 9633 sportchini kabo‘l kildi. Ular orasida O‘zbekistondan xam 9 nafar sportchi bor edi. Vakillarimiz sportning 9 turi bo`yicha bellashdilar. Ularning deyarli barchasi sovrindor bo‘lishdi. Tadbirlarda jami 8757 nafar jurnalist jalb kilindi.
XXV yozgi Olimpiada o‘yinlari Ispaniyaning eng yirik Shaxarlaridan biri Barselonada bo‘lib utdi. Bu Shaxarga 173 mamlakatdan 15,5 mingdan ortik vakil tashrif buyurdi. Ular orasida Mustakil DavlatlarXdmdustligi mamlakatlarining 654 dan ortik; vakili bor edi.Bu Olimpiadada O‘zbekistondan 17 sportchi ishtirok etdi. Ular sportning 8turi bo`yicha bellashdilar.
Ma’lumki, jaxon sportchilarining maxorati kun sayin oshmokda. yoshlar urtasida sportga kizikish usmokda. Xalqaro sport musobakalari fakat sportchilar yoki mutaxassislarnigina emas, balki yirik davlatlarning xam shon-shuxratini oshirmokda.
XXVI Olimpiya o‘yinlari 1996 yilda Atlanta (AKSH) shaxrida bo‘libutdi. Musobakdlar zamonaviy olimpiada xarakatining 100 yilligiga bagishlandi. Bu o‘yinlarni o‘tkazish uchun yangi sport inshootlari ishga tushirilgan. Bir necha stadionlar rekonstruksiya kilindi va ta’mirlandi.
AhSHning Atlanta shaxridagi Olimpiya stadionida yangi asr oldi o‘yinlari mash’alasi yondirildi. Ut oldirish taniqdi bokschi Muxammad Ali (Kassius Kley)ga topshirildi.
Olimpiya o‘yinlarida ba’zi noxush xolatlar ruy berdi. Terrorchilar yashirgan bombaning portlashi okibatida bir kishi xalok bo‘ldi, PO kishi jaroxatlandi.
XXVII Olimpiada Sidneyda bo‘lib utdi va XX asrning so‘nggiOlimpiadasidir.
Avstraliyada Olimpiya o‘yinlari birinchi marta 1956 yili yoz davri boshida o‘tkazilgan edi. Aynan shu vaziyat deyarli jaxonning xamma yetakchi jamoalarining olimpiya o‘yinlari oldi tayyorgarligi jadvalini tubdan o‘zgartirishga majbur kildi. XVI Olimpiyada o‘yinlariga qurilgan barcha sport inshootlari kaytadan rekonstruksiya kilindi va yangi sport inshootlari qurildi.
XXVII Olimpiya o‘yinlari Sidneyda (Avstraliya) 2000 yilning 15 sentyabridan 1 oktyabrigacha o‘tkazildi. Bu vavda ob-xavo sharoitlari xam olimpiya terma jamoalari uchun kulay va odatiy edi.
Olimpiya Shaxarchasi 100 gektar maydonni tashkil etgan. YAngi sport inshootlari qurildi, eskilari esa ta’mirlandi.XXVIII Olimpiya o‘yinlari 2004 yil Afina
XXIX Olimpiya o‘yinlari 2008 yil Pekin XXX YOzgi Olimpiya o‘yinlari BuyukBritaniyaning London shaxrida bo‘lib o‘tdi.
“Biz ugun London shaxrida bo‘lib utgan XXX yozgi Olimpiya
o‘yinlarida Vatanimiz sharafini munosib ximoya kilgan sportchilarimizni k.utlash va takdirlash uchun tuplandik” - deydi davlatimiz raxbari. - Dunyoda sport soxasida o‘tkaziladigan musobakalar ko‘p. Lekin ular orasida Olimpiya o‘yinlari yo‘qsak nufo‘z va aloxida uringa ega. SHuning uchun OLimpiya o‘yinlarida katnashish xar bir sportchi uchun katta sharafdir. London Olimpiyasida ishtirok etib, O‘zbekistonimiz sharafini munosib ximoya kilgan yigit - kizlarimiz, ularning ustoz, va murabbiylariga, butun jamoamiz a’zolariga chuqur minnatdorchilik bildirish menga katta mamnuniyat bashshlaydi.
YUrtimizdagi millionlab sport muxlislari Olimpiyada o‘yinlarida mardona qurash sportchilarimizni nafakat ekran orkali ko‘zatib bordi, balki ularga chin kalbdan madad tilab turdi, desak, ayni xakikatni aytgan bo‘lamiz.
Londondagi musobakalarda sportchilarimizdan 4 nafari sovrindor, 14 nafar o‘z yunalishi bo`yicha kuchli sakkizlikka kirganini alox,ida ta’kidlash urinlidar. Bellashuvlarda erkin qurash bo`yicha uchinchi bor Olimpiada oltin medalini kulga kiritgan Artur Taymazov, bronza medallar bin takdirlangan dyo‘zdochi Rishod Sobirov, mashxur bokschimiz Abbos Atoev va erkin qurashchi Soslan Tigiev murosasiz va shiddatli qurashlarda tolib chikib, yo‘qsak matonat va maxrrat namunasini qursatgani barchamizga kuvonch va fypyp bahshladi.
“Toshkent” futbol Shaxarchasi qurilishi.
Mamlakatimizda barcha soxalarda keng kulamli isloxotlar,ulkan miqyosdagi bunyodkorlik ishlari,madaniyat va sport inshootlari,tibbiyot va ta’lim muassasalari,savdo markazlari,turar joylar barpo etish izchil davom etmokda.Bunday inshootlarni eng ulug va eng aziz ayyom-Mustakillik bayrami arafasida foydalanishga topshirish an’anaga aylangan.Ana shu
Xayrli an’anaga muvofiq,istiklolimizning 21 yillik bayrami oldidan mamlakatimizning barcha xududlarida sport inshootlari qurib bitkazildi.Eng zamonaviy talabdar asosida qurilgan “Bunyodkor” stadioni diyorimiz buylab izchil davom etayotgan bunyodkorlik ishlarining amaldagi yana bir yorkin ifodasi bo‘ldi. “Toshkeng” futbol Shaxarchasi Markaziy Osiyodagi eng katta inshoot bo‘lib, poytaxtimizdagi Mirza Ulugbek va CHilonzor metrostansiyalari
oraligida joylashgan bo‘lib, 36 gektar maydonni egallaydi va eng zamonaviy texnika vositalari bilan jixozlangan.O‘z ichiga 34 000 tomoshabinlar uchun muljallangan urindiklar pastki va yo‘qorigi
kavatlarga bupingan.SHuningdek bu yerda nogironlar uchun muljallangan aolxida sektorlar mavjud.'‘unyodkor” stadionida sportchilar va muxlislar uchunyaratilgan sharoit va kulayliklar eng zamonaviy talablarga javob beradi. Xususan, birinchi kavatda sportchilar, xakamlar, murabbiylar, futbol ma’murilari uchun muljallangan xonalar,oshxonalar,matbuot anjumanlar zali,futbol klubi mo‘zeyi mavjud.Stadionning ikkinchi kavatida uchta restoran,fitnes markazi barpo etilgan. “Bunyodkor” stadionining muxandislik taminotishgp aloxida e’tibor bilan yondashilgan. 7 ta mashg‘ulot maydoncha lari,bir necha sport zallari,yopiq basseyn xamda 400 ta bola ta’lim olishi mumkin bo‘lgan “Bolalar” futbol akademiyasi,mexmonxona va “Bunyodkor” futbol klubining bazasining o‘z ichiga oladi.
11x7,5 metr ulchamdagi ikkita videtablo muxlislarga futbol uchrashuvini xar tomonlama qurish imkoniyatini beradi. yoritish uskunalari FIFA talablariga tula moe keladi. Bu yerga tashrif buyurgan muxlislarga ma’lumotlarni tez va sifatli yetkazish imkonini beradigan zamonaviy audiosistema, reklamalarni namoyish qilish uchun futbol maydoni chetiga videobrot moslamalari urnatilgan. Musobakalarni to‘g‘ridan thri efirga o‘zatuvchi va radiotranslyasiya tizimi , sharxlovchilar xonasi xalqaro standartlar darajasida.