Namangan davlat universiteti n. Sotvoldiyev biznesni tadqiq etish

Biznesni tadqiq etish usullari 
40 
Iqtisodiyotning izchil va barqaror rivojlanishini ta’minlashda kelgusi davr uchun puxta 
va har tomonlama asoslangan chora-tadbirlar, muhim vazifa va yo’nalishlar, turli 
darajalardagi iqtisodiy taraqqiyot dasturlarning ishlab chiqilishi va aniq belgilab olinishi 
muvaffaqiyat garovi hisoblanadi.
Bozor iqtisodiyoti sharoitida har qanday ijtimoiy-iqtisodiy faoliyat uchta bir-biriga 
bog’liq bo’lgan muammolarga duch keladi. Iqtisodiyot nazariyasi bu muammolarni 
quyidagicha tariflaydi. 
Birinchidan, nima ishlab chiqarish va qancha miqdorda? 
Ikkinchidan, qanday ishlab chiqarish va qancha xarajatlar zarur bo’ladi? 
Uchinchidan, kim uchun ishlab chiqariladi va ular qanday taqsimlanadi? 
Jahon amaliyotidan ma’lumki, rivojlangan davlatlar ham, yuqoridagi masalalarni hal 
qilishda bir talay negativ hodisalarga duch kelmoqda. Bular jumlasiga krizislar, 
monopolizm, inflyatsiya, ishsizlik, iste’mol bozoridagi nomutanosiblik, resurslarni, tovar va 
xizmatlarni difitsitligi, pul muomalasidagi nuqson va kamchiliklar kabilar. 
Yuqorida keltirilgan uchta fundamental muammoni hal qilish, keltirilgan 
kamchiliklarni, nuqsonlarni yechimini topish o’z-o’zidan hal bo’lmaydi. Buning uchun ular 
hal qilish usullari va mexanizmini to’g’ri topish, iste’molchilar talabini to’la qondirish 
yo’llarini izlash, yuqori samarali ishlab chiqarishni tashkil qilish, uni boshqarish, 
tarmoqlararo va xo’jalik sub’ektlari o’rtasidagi iqtisodiy aloqalarni boglash, sotuvchi bilan 
iste’molchilar orasidagi munosabatlarni takomillashtirish kabi iqtisodiy hodisalarni 
uygunlashtirish kabi masalalarni hal qilish zarurati to’giladi. 
Bularni hal qilish nazariy va amaliy bilimlarni mustahkam egallagan, olingan 
bilimlarni muayyan ilmiy, texnikaviy, ishlab chiqarish, iqtisodiy, ijtimoiy vazifalarni hal 
etishda ijodiy qo’llayoladigan, masalani to’g’ri o’rgana oladigan, uni nihoyasiga yetkazish 
bo’yicha optimal qaror qiladigan mutaxassislarga ko’pdan bog’liqdir. 
Bunday mahoratlarga ega bo’lish sifatli iqtisodiy, nafaqat abstrakt iqtisodiy nazariya, 
balki ko’proq amaliy iqtisodiy bilim beradigan adabiyotlarni, darslik va o’quv 
qo’llanmalarni yaratilishi va chop etilishiga ham bog’liqdir. 

---