Namangan davlat universiteti xusanboyeva fotima rustsmjon qizi

jqu= e(1-r) (1-e-rd) Q nf (Eg) (1)
ko`rinishda yozsak bo`ladi. Bunda nf(E)-energiyasi Egdan katta va unga teng
soniniko`rsatadi.Nurning qaytish, yutilish va rekombinatsiya tufayli yo`qolishini
hisobgaolmasak,
jqu=-e nf (Eg) (2)
Bundan ko`rinadiki, qisqa ulanish toki energiyasi Egga teng va undan katta
bo`lgan fotonlar soniga bevosita bog`liq bo`lar ekan. Eg ortishi bilan nf(Eg)
kamaya boradi, binobarin qisqa ulanish toki ham kamaya boradi.Endi salt
ishlaganda kuchlanish (foto E.Yu.K) ning Eg ga qandaybog`langanligini ko`rib
chiqaylik. Salt ishlash kuchlanishi Vsquyidagi ko`rinishniqabul qiladi:
Vs=kT /e ln(jqu /js +1) (3)
Yoritilish juda kichik bo`lmasa,jqu /js>>1 deb olsak bo`ladi,yani
23
Vs=kT /e lnjqu /js(4)
Ma`lumki, to`yinish toki js ni
js=jO e-Eg/kT (5)
ko`rinishda yozsak bo`ladi. (5) ni (4) ga qo`ysak Vs uchun quyidagi formulani
olamiz:
Vs=Eg/e +kT /e ln jqu /js(6)
Bu formuladan ko`rinadiki Eg ortishi natijasida tenglamaning o`ng tomonidagi
birinchi hadning ortishi bilan Vs ortib borsa , ikkinchi handing kamayishi
hisobigaVskamayib boradi. Demak, oldingi aytilgan mulohazalar va (6) ning
analizigaasosan quyosh batareyasidan olinadigan quvvat ma`lum Egda
maksimumga erisharekan. Shuning uchun ham Egfotoelementning foydali ish
koeffitsientiga tasirqiluvchi parametrlardan biri hisoblanadi.Bu masala
Loferskiy tamonidan mukammal analiz qilingan. Bu ishda quyoshenergiyasi
spektrining taqsimotidan foydalaniladi. Bundan tashqari,
atmoseradagiyorug`likning yutilishi ham hisobga olinadi. Yer sirtining birlik
yuzasigatushayotgan quyosh radiyatsiyasining aktivligi va spektral sostavi
uningatmosferadagi chang, suv bug`lari, gaz malekulalari va hokazolarda
yutilishigabog`liq bo`ladi. Atmosfera asosan ultrabinafsha spektrni
kamaytiradi.Atmosferadagi bu tasirni m vaωlar orqali xarakterlash mumkin.
Bunda myorug`likning optik yo`lini xarakterlab,