Namangan muxandislik- texnologiya instituti

1-Masala
Yupqa kondensatorning plastinalari orasida qalinligi mmli dielektrik-getinaks joylashgan. Kondensatorga kuchlanish yuklatilgan. Kondensator plastinalarida va dielektrikdagi zaryadning yuzaviy zichligi -ni hamda dielektrikning polarizatsiyalanganligini P-ni aniqlang. Getinaksning nisbiy dielektrik singdiruvchanligi .
Yechim.
Dielektrik zaryadining yuzaviy zichligi va uning polarizatsiyalanishi aniqlanadi:

Kondensator plastinalaridagi zaryadning yuzaviy zichligi:

2-Masala
To’rtburchak formali a,b razmerli va h balandlikka ega bo’lgan dielektirikka o’zgaruvchan kuchlanish va chastota berilgan.
Kuchlanish qarama qarshi metall qoplamali a,b burchaklarga berilgan. Dielektirikning o’lchamlari: , , nisbiy dielektirik singdiruvchanlik darajada dielektirik isrof burchagining tangensi Dielektirik isroflarning burchagidagi tangensining darajaviy bog’liqligini ko’rsatuvchi koeffitsient dagi isrof quvvatini hamda solishtirma dielektirik isrofni aniqlang.
Yechim.
haroratdan bog’liqmasligini hisobga olmagan holda, metall burchaklaridan hosil bo’lgan yupqa kondensatorning sig’imini aniqlaymiz:




darajadagi dielektrik isrofning quvvati:






darajadagi solishtirma dielektrik isrof :
Tangens delta eksponensial qonunga muvofiq daraja bilan o’zgaradi : shunda darajadagi dielektrik isrofning quvvati:




haroratdagi solishtirma dielektrik isrof:




Keyslar to’plami

1. 
   Qattiq dielektriklarning dielektrik singdiruvchanligini aniqlashning algaritmini tuzing.
   
2. 
   Qattiq dielektriklarning isrof burchagi tangensini aniqlashning algaritmini ishlab chiqing.
   
3. 
   Qattiq dielektriklarning dielektrik singdiruvchanligining qiymati yuqori bo’lishi mumkin bo’lgan holatlarni tahlil jadvalini tuzing.
   
4. 
   Qattiq dielektriklarning isrof burchagi tangensini qiymati yuqori bo’lishi mumkin bo’lgan holatlarni tahlil jadvalini tuzing.
   

Adabiyotlar

1. 
   T.K. Basak. Electrical engineering materials. New Age Intenational, Nil edition. USA, 2009. 24-32 bet