Namangan muxandislik-qurilish instituti

Zaruriy jihozlar:

Texnik tarozi, suv solish uchun silindr shaklidagi shisha idish, termometr.

Usulning mohiyati: Asfalьtobeton namunasining suv shimuvchanlik ko‘rsatkichi deb, namunani dastlabki hajmiga nisbatan vakuum sharoitida suvga to‘yingan miqdoriga (foiz hisobida) aytiladi. Aniqlash quyidagi tartib olib boriladi:
1. Xajmiy massasi aniqlangandan so‘ng asfalьtbeton namunalari harorati (20±2) _{ } bo‘lgan vakuum apparatga joylashtiriladi namuna ustidagi suv sathi 3 sm dan kam bo‘lmasligi kerak.
2. Namunalar 1330-2000 Pa qoldik bosimda 1,5 soat, so‘ngra bosimni normal holga keltirib o‘sha haroratda suvda yana bir soat saqlanadi.
3. Namunani suvdan olib yumshoq latta bilan artib, 0,01g aniqlikkacha havoda va suvda tortiladi.
4. Namunani hajmiy suv shimuvchanlik quyidagicha aniqlanadi:

Bu yerda:
m₀ – quruq namunaning (suvga to‘yinmagan) havodagi og‘irligi, g.;
m₁ – namunani 30 min davomida suvda saqlangandan so‘ng havodagi og‘irligi, g.;
m₂ – shu namunani suvdagi og‘irligi, g.;
m₃ – suvga to‘yingan (vakuum apparatda) namunaning havodagi og‘irligi, g.
Bajardi:
Qabul qildi:
Laboratoriya ishi № 18.
Mavzu: Asfaltbeton nazorat namunalarining siqilishga mustahkamlik chegarasini aniqlash.
Asfalьtbetonlarning mexanik xossalari ta’sirida qoplamaning uzoq muddat xizmat qilishini yuk va transport vositalari xarakterlaydi. Foydalanish sharoitida qoplamalar siqilish, cho‘zilish va surilish kuchlanishlarning ta’siri ostida bo‘ladilar. Shu munosabat bilan asfalьtbetonlarni siqilish, egilish, cho‘zilish, surilishdagi mustahkamliklari aniqlanadi.

Zaruriy jihozlar:

Namunalarni tayyorlashdan so‘ng zavodda (gidravlik press), simobli termometri, filьtr qog‘ozi, namunaning orasiga qo‘yiladigan qattiq karton qog‘oz, namunalarni termostatlash uchun 3-5 va 7-8 litrli idishlar.

Ish tartibi.
1. Standart zichlash yo‘li bilan tayyorlangan silindrik namuna xona haroratida 15 soat saqlangandan so‘ng 2 soat davomida havo yoki 1 soat davomida 20 ⁰C va 50 ⁰C bo‘lgan suvli hammomga joylashtiriladi.
2. Ushlab turish muddati o‘tgandan keyin namunalar hammomdan olinib, namuna tagiga va ustiga zich kartoni bilan pressning tag plitasiga o‘rnatiladi.
3. Yuqori plita namunaga tegar-tegmas qilib qo‘yilgandan so‘ng 3 mm/min tezlikda yuklama beriladi va shkaladan hisob olinadi.
Berilgan haroratda siqilishga bo‘lgan mustahkamlik quyidagi formula yordamida aniqlanadi:
kg/sm² yoki MPA
Bu yerda: P-buzuvchi kuch (yuk), S-namunaning ko‘ndalang kesim yuzasi, sm².