Nashrga tayyorlash markazi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

Narxni „yorib kirish“ strategiyasi. 
Narxning „yorib kirish“ 
yoki „past narx“ strategiyasi boshidan bozorning eng katta ulu- 
shini egallab olish maqsadida eng past narxni o ‘ rnatishdan ibo- 
ratdir. Tovarlar boshlang‘ich narxi past o ‘rnatilib, talab rag‘bat- 
lantiriladi, raqobatda yutib chiqiladi, raqiblar tovarini bozordan 
siqib chiqariladi, unda asosiy ulushni egallaydi va keyin tovar 
narxini oshira boshlaydi. Am m o ,,xaridorlar“ bozorida bu 
strategiyani qo'llash juda qiyin, faqat ,,to‘yinmagan sotuvchilar“ 
bozorida biror natijaga erishish mumkin. Bu intensiv sotish ti- 
zimini tahlil qiladi. Bu strategiya yirik boshlang‘ich, tez orada qay-
1
2 —
Strategik marketing
177

---

tarilmaydigan investitsiyalarga qaratilgan strategiyadir. Quyidagi 
shartlar ushbu strategiyani ta’minlashga qaratligandir.
• talab narx b o ‘yicha juda elastik, ustunlik segmentlari mavjud 
emas, shuning uchun ham yagona strategiya — keng doiradagi 
sotib oluvchilami qondirish maqsadida yetarli darajadagi narx bi­
lan butun bozorga murojaat etish;
• sotuvning katta hajmi hisobiga mahsulotning bir-birligiga ke- 
tadigan past xarajatlarga erishish imkoniyatlari mavjud;
• yangi tovarga bozorga chiqqandan so‘ ng tez orada keskin 
raqobatning yuzaga kelish xavfi paydo bo‘ladi;
• qimmat tovarlar segmenti to‘yingan b o ‘ladi, u holda bozor 
rivojlanishidagi yagona siyosat bu „yorib kirish“ strategiyasidir.
Savol va topshiriqlar
1. Narxning marketing strategiyasidagi rolini izohlab bering.
2. Narxga qanday omillar ta’sir etadi?
3. Raqobat narx b o ‘ yicha strategik qaror qabul qilishda qanday rol 
o'ynaydi?
4. Yangi tovarlar uchun qaysi narx strategiyalaridan foydalaniladi?
5. Savdo firmasi tovarni 250 ming so‘mdan sotib oladi va o ‘rtacha har 
300 tasini 300 ming so‘mdan sotadi. Agar firma bir haftaga narxni 
10 foizga arzonlashtirishga rozi b o ‘lsa, yalpi foydani saqlab qolish 
uchun necha dona tovarni sotish kerak b o ‘ladi?
6. Narxga ta’sir etuvchi talab omillariga nimalar kiradi?
7. Narxga ta’sir etuvchi xarajat omillariga nimalar kiradi?