Nashrga tayyorlash markazi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti
siyosati doirasida o‘zining muayyan ifodasini topadi. Bu o‘rinda J. J. Lamben
Download 5.79 Mb. Pdf ko'rish
|
Qosimova.M. Strategik marketing (1)
- Bu sahifa navigatsiya:
- 1.2. Kompaniyada marketingning roli „Marketing"
- 1.2.1. Operatsion marketing Operatsion marketing — bu qisqa muddatga m o‘ljallangan re jalashtirishning mavjud bozorlarga qaratilgan faol jarayonidir.
|
siyosati doirasida o‘zining muayyan ifodasini topadi. Bu o‘rinda
J. J. Lamben marketingga quyidagicha ta’rif beradi: „Marketing — bu kishilar va tashkilotlaming ehtiyojlari va istak-xohishlarini xaridor uchun qiymatli bo‘lgan tovarlar va xiz- matlami erkin raqobatli ayirboshlash bilan qondirishga qaratil- gan ijtimoiy jarayondir“. Bu ta ’rifda e’tibor uch asosiy tushuncha — ehtiyoj, tovar va ayirboshlashga qaratiladi. Ehtiyoj tushunchasi xaridoming xulq- atvori va uni bir tovar yoki xizmatni sotib olishga undagan sabab- ni ifodalaydi; tovar konsepsiyasi harakat usullari, ishlab chiqa rish va ishlab chiqaruvchilaming tashkiloti bilan bog‘liq; ayir boshlash e’tibomi bozorga hamda talab va taklifning o ‘zaro ta ’sir- lashuvini ta’minlovchi mexanizmlarga jalb qiladi. S T RATE GI K MA R K E T I N G OPERATSION MARKETING (tahlil jarayoni) (faoljarayon) 1.1- rasm. Marketingning ikki qiyofasi. 8 1.2. Kompaniyada marketingning roli „Marketing" atamasi tom ma’noda bozor sari harakatlanish jarayoni m a’nosini beradi, bu atama jarayonning ichki ikkiyoq- lamalik xossasini to ‘la ochib bera olmaydi va marketingning ,,tah- liliy“ jihatiga nisbatan uning ,,faolroq“ tomoniga ko‘proq urg‘u beradi. Bu ikkiyoqlamalikni xarakterlash uchun ,,strategik“ va ,,operatsion“ marketing atamalaridan foydalaniladi. 1.2.1. Operatsion marketing Operatsion marketing — bu qisqa muddatga m o‘ljallangan re jalashtirishning mavjud bozorlarga qaratilgan faol jarayonidir. Bu tovar, sotish, narx va kommunikatsiyalarga oid taktik vositalardan foydalanish yo‘li bilan kerakli savdo hajmiga erishishning klassik tijorat jarayonidir. Marketingning firmaning iqtisodiy operatsiyalarida o‘ynaydi- gan roli 1.2-rasmda ko‘rsatilgan. Bu yerda boshqaruvning to ‘rt asosiy funksiyasi (tadqiqot va ishlab chiqish, ishlab chiqarish, marketing va moliya) o‘rtasidagi asosiy moliyaviy aloqalar kel- tirilgan. Operatsion marketingning asosiy maqsadi — tovar sotishdan daromadlar qilish, ya’ni maqsadli aylanmalardir. Bu sotishning eng samarali usullaridan foydalangan holda xarid uchun buyurt- malarni „sotish“ hamda qabul qilish va, ayni paytda, xarajatlami kam aytirishni anglatadi. M a’lum darajadagi savdo hajmiga erishishdan iborat bo'lgan maqsad operatsiyalar bo'limi uchun ishlab chiqarish dasturiga va savdo bo‘limi uchun, tovarlarni saqlash va bevosita o‘tkazish dasturiga aylanib ketadi. Bundan kel ib chiqadiki, operatsion marketing firmaning qisqa muddatli rentabelligiga bevosita ta’sir ko‘rsatuvchi hal qiluvchi elementdir. Operatsion marketingning faolligi — firma faoliyatidagi, ayniq sa, raqobat kuchaygan bozordagi hal qiluvchi omildir. Har qan day tovar, hatto uning sifati eng yuqori b o ‘lsa ham, bozor uchun maqbul narxga ega bo‘lishi, sotish tarmog‘i ko‘taradigan, mo‘ljaldagi iste’molchilaming odatlariga moslashgan bo‘lishi ker ak, hamda tovarning bozordagi sotilishini ta ’minlovchi va uning o ‘ziga xos xususiyatlarini ta’kidlovchi kommunikatsiya yordamiga ega bo‘lishi lozim. Bozorda talab taklifdan ko‘p bo‘lgan, firma xaridorlarga yaxshi tanish bo‘lgan va raqobat bo‘lmagan hollar kam uchraydi. 9 |
