Nashrga tayyorlash markazi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

sabab bo‘ldi. 0 ‘rinbosar tovarlarning narxi tovar bozoridagi fir­
malar belgilashi mumkin bo‘lgan eng yuqori chegara vazifasini 
o ‘taydi. 0 ‘rinbosar tovarning narxi xaridorlar uchun qanchalik 
foydali bo‘lsa, tovar bozorida narxni ko‘tarish imkoniyatlari shun- 
chalik cheklangan bo‘ladi.
Bu qonuniyat, ayniqsa, energiya bozorida yaqqol namoyon 
bo‘ldi va energiya manbalarining yangi turlarini ishlab chiqishga 
katta ta’sir ko‘rsatdi. Neft bozorlarida narx-navoning ko'tarilib 
borishi atom va quyosh energetikasining rivojlanishiga turtki 
bo‘ldi.
0 ‘rinbosar tovarlar — bu o ‘sha xaridorlar guruhi uchun 
xuddi shu funksiyani bajaruvchi tovarlar, lekin boshqa texnolo- 
giyaga asoslangan. Bu permanent xavf yaratadi, chunki o ‘mini 
bosish xavfi doimo mavjud. Ushbu xavflar texnologik yutuqlar 
natijasida o ‘sishi mumkin. 0 ‘rinbosar tovarlarga bo‘lgan haqiqiy 
narxlar tovar bozorida harakat qiluvchi firmalar belgilashi mum­
kin bo'lgan eng yuqori baholami aniqlaydi. 0 ‘rinbosar tovarlar 
foydalanuvchilarni qanchalik qoniqtirsa, tovar bozorida narx- 
laming o ‘sish imkoniyati shunchalik chegaralangandir.
Energoresurslar bozoridagi bunday holat energiyaning yangi 
manbalarini ishlab chiqarishga katta ta’sir ko‘rsatadi. Neft bahosi- 
ning oshib ketishi atom va quyosh energetikasining rivojlanishiga 
keng yo‘l ochib beradi.
Mijozlar o ‘z ta’minotchilari bilan ma’lum miqdorda sav­
dolashish qobiliyatiga egadir. Ular firmani narxlarni pasaytirishga 
majbur qilib, keng xizmatlar kompleksini va yanada yaxshi 
to'lov sharoitlarini talab qilib, firma u yoki bu harakatining po- 
tensial rentabelligiga ta’sir etishlari mumkin. Yaxshi sharoitlarga 
erishish qobiliyati darajasi qator omillarga bog'liq: