National University of Uzbekistan Volume 4

National University of Uzbekistan 
Volume 4 | NUU Conference 2 | 2023
Google Scholar indexed 
Current Issues of Social Sciences and Humanities
 
DOI: 10.24412/2181-1385-2023-2-647-656 
Ijtimoiy-gumanitar fanlarning dolzarb masalalari 
 
 
 
 
 
 
649
 
April, 2023 
https://nuu.uz/ International Scientific and Practical Conference 
kelishgandi. Bunga erishish uchun ularning qo‘lida hokimiyat, kishan va zindon bor 
edi.
Rustam Jo‘rayev tuxmatlar bilan qilingan ayblov fikrini tan olmadi. Buning uchun 
inson zoti chidashi dargumon bo‘lgan qiynoqlarga giriftor bo‘ldi. Rustam Jo‘rayev 
kabi o‘z sha‘ni va g‘ururini mustabid tuzum, uning muttaxam hamda tuban 
vakillarining insoniylikdan yiroq ijrochilari hamlasidan himoya qila olgan, oriyatini 
saqlanishini o‘limdan afzal deb bilgan insonlarning hayot yo‘li - yosh avlodlarga 
ibratdir. 
Murtoza Avlayev ishi doirasida yana bir mehnatkash – Qo‘ldosh Tilovov edi.
Q.Tilovov 1950-yilda tavallud topgan. 4 nafar farzandi bilan Yakkabog‘ shahri sobiq 
K.Marks (hozirgi Paxta zavod) ko‘chada 10 uyda istiqomat qilib keladi. Ayblangunga 
qadar Yakkabog‘ tuman Paxta tozalash zavodi qoshidagi, sobiq Kalilin j/xo‘jaligiga 
qarashli paxta tayyorlash punktida ishchi bo‘lib ishlagan edi.
Hozirda nafaqada [2:1-2]. Q.Tilovov asosiy mehnat faoliyati Paxta punktida 
o‘tdi: dastlab ishchi, II-zona klassifikatori (tarozibon), goh qabul qiluvchi va 
saralovchi lavozimlarda ishladi. Ayniqsa, paxta mavsumi boshlanadigan sentyabr 
oyidan kech qishgacha bo‘lgan davrda kunni kun, tunni tun demay ishladi. Paxta 
punktining har bir qadami unga yot bo‘lgan, paxta topshiruvchilar, traktorchilar bilan 
qadrdonlardek bo‘lib qoldi. Oddiy, mehnatkash – o‘zbek harakteri mujassam inson. 
Sovet davrining targ‘ibotiga, uning naqadar ulug‘ davlat ekanligi haqidagi gap-
so‘zlarni juda ko‘p eshitgan. Ba‘zan bu haqiqatligiga ishondi, farovonlik haqidagi 
gaplar esa atrofda urchigan davrlar edi. 1984-yilning ayni qish chillasida, qahratonda 
gdlyanchilar uni soxta ayblovlar bilan xibsga olishadi. Q.Tilovov butun O‘zbeklar 
diyorida bo‘layotgan xunrezliklar haqida tez-tez eshitib turar, lekin o‘zining ushbu 
domga tortilishini o‘ylagan emas edi. 1987-yilning 27-dekabrigacha uni biz xabardor 
bo‘lgan barcha yo‘llar bilan xususan, qo‘shib yozish hamda suistemolliklar 
ayblovlarni bo‘yniga qo‘ydirishmoqchi bo‘ladi esa kutilgandek bo‘ldi – soxta dalillar, 
guvohliklar natijasida prokuror tomonidan ayblov fikri yoziladi. 1986-yilning 10-
sentyabr kuni M.Avlayev va boshqalar, shu jumladan, Q.Tilovovning ishi 
Qashqadaryo viloyati sudi jinoiy ishlar bo‘yicha sudlov kallegiyasining ochiq sud 
majlisida ko‘rib chiqiladi. Sud gdlyanchi tergovchilarning taziyq bilan qo‘lga 
kiritilgan va soxta dalillarini inobatga olib, 10 yil ozodlikdan mahrum qilinadi. Jazo 
kuchaytirilgan tartibda axloq tuzatish-mehnat koloniyasida o‘tash belgilab 
qo‘yiladi[3: 88-89]. 1987-yilning 10-fevral kunida O‘zR Oliy sudi 
Jinoyat ishlari bo‘yicha sudlov kollegiyasida yuqoridagi hukm 
ustidan kassatsiya tartibida yuborilgan shikoyat sud majlisida 

---