National University of Uzbekistan Volume 4

National University of Uzbekistan 
Volume 4 | NUU Conference 2 | 2023
Google Scholar indexed 
Current Issues of Social Sciences and Humanities
 
DOI: 10.24412/2181-1385-2023-2-647-656 
Ijtimoiy-gumanitar fanlarning dolzarb masalalari 
 
 
 
 
 
 
652
 
April, 2023 
https://nuu.uz/ International Scientific and Practical Conference 
qurbonlar xotirasi‖ muzeyi), suddan keyin Jizzaxdagi mehnat koloniyasida nohaq 
jazoni o‘taydi, Oliy sud orqali aybsizligi isbotlanib, oqlangandan keyin – 1988-yilda 
sobiq ―Kalilin‖ j/xo‘jaligida Taftish komissiyasi raisi, keyinchalik 1989-2004-
yillarda, to j/xo‘jaliklari tugatilib fermer xo‘jaliklari boshlangunga qadar yana bosh 
buxgalterlik lavozimida faoliyat yuritadi. 
Q.Suyarov j-xo‘jaligi a‘zolari tomonidan hurmati baland edi, hisob-kitob ustasi 
bo‘lganli uchun yon-atrofdagi insonlar hali ham ―usta‖ deb chaqirishadi. 
Q.Suyarov bizga ―paxta ishi‖ haqida gapirar ekan, yuzlarida ba‘zida achchiq 
nodomat, ba‘zi haqiqatni gapirayotganligidan dadillik seziladi: - ―Men 
ular(Yakkabog‘ tumani hamda butun Qashqadaryo viloyatidagi ―Paxta ishi‖ doirasida 
xibsga olingan, nohaq ayblangan, jazoga tortilganlar)ni ko‘pini yaxshi tanirdim. 
Ko‘pchiligi ushbu ishdan nohaq va hech sababsiz, hatto birovlarning o‘rniga 
qamalgan(!) bo‘lsa-da, o‘zlarini go‘yoki aybdordek his qilishga majbur bo‘ldilar – 
shu tufayli tushkunlikka tushdilar, ko‘p o‘ylab, kasallik ortirdilar. Ulardan 
biri(safdoshini nazarda tutmoqda) bilan gaplashganimda ko‘zida yosh bilan gapirgan 
edi: - ―Qulmurat uka, nahotki shuncha yillar xo‘jalikda qamalish va xo‘rlanish uchun 
ter to‘kdik, kechalari paxta dalalarida qolib, uni sug‘ordik, xotinlarga qo‘shilib 
chopiq qildik, uni zararlanmasligi uchun o‘zimiz uchun zararli bo‘lgan kimyoviy 
dorilarni sepdik – terim boshlanganda deyarli uyga bormasdik, uxlamasdik. Bizga 
yoshligimizdan paxtani sevishimizni o‘rgatishdi: Paxta rizqimizligini, uni hatto 
muqaddas tushunchalarga aylantirishdi. Xalq har narsadan voz kechishi mumkin edi, 
paxtadan emas. Alal-oqibat paxta nomidan milliy fojiamimizni yaratishdi – bunaqa 
qamashlar, azoblar, el-yurt orasidagi sharmandagarchiliklarga sabab qilishdi – 
fojiamiz bo‘ldi. Hayot haqiqati shunday ekanki, inson erksiz hech qachon chinakam 
baxtli bo‘lolmas ekan – baxtlar faqat gazetada, televizorda va yalg‘onlar aralashgan 
gurunglarda bo‘larkan. Mehnat qilib rohat ko‘rmaslik insonni ichidan yemirarkan, 
ustiga ustak seni qilmagan ishingni qildi deb qamashsa, jinoyatchi deb e‘lon 
berishsa…. ‖. Uni har qancha yupatsam ham alami kuchli edi‖.
Yakkabog‘da eng katta ish sifatida ko‘riladigan M.Avlayev ishi hisoblanadi. 
M.Avlayev 1980-1982-yillarda Yakkabog‘ Paxta tozalash zavodi direktori 
lavozimida faoliyat yuritgan. Usbu ishni Gdlyan tomonidan Yakkabog‘da ―paxta 
ishi‖ga ma‘sul etib tayinlangan Somuq Ibragimov olib borgan. U tomonidan 1985-yil 
7-10-sentyabr kunlari yozilgan ayblov fikrida jami 26 nafar turli lavozimdagi xo‘jalik 
hodimlari bor edi. Ushbu jinoyat ishi materiallari 1984-yil 9-iyul 
Qashqadaryo viloyati Yakkabog‘ tumani prokuraturasi tomonidan 
Yakkabog‘ paxta tozalash zavodida o‘tkazilgan buxgalterlik 

---