Postsotsialistik davlatlarning barchasi bozor munosabatlariga asoslangan jamiyatni tanladi. Sotsializm rasmiy mafkura sifatida Xitoy, Shimoliy Koreya, Kuba, Vetnam kabi mamlakatlarda qoldi, lekin Xitoyda u kuchli o`zgardi. Bu mamlakatda kommunistik mafkura ostida bozor munosabatlariga asoslangan iqtisodiy munosabatlar jadal rivojlanmoqda. Keksa odamlar orasida kommunistik g`oya tarafdorlari bor, lekin ular tobora kamayib bormoqda. Tarixchi olim F.Brodel 1979-yil yozgan edi: “Shubhasiz hech kim yuz yilligimizning 70-yillarida boshlangan bugungi tushkunlik kapitalizmga xavf soladi deb inkor qilmaydi. U 1929-yilgi tushkunlikdan jiddiyroq, ehtimol birinchi kattalikdagi firmani yutib yuboradi. Lekin , kapitalizm tizim sifatida uni yengib o`tishga barcha imkoniyati bor. U hatto, iqtisodiy rejada undan kuchayib chiqishi mumkin”. Takror ishlab chiqarishning siklik makromodeliga ko`ra uch davrni ajratamiz:
Boshlanish
(XIX asrning 60-yillarida)
Postindustrial sivilizatsiya
(XX asrning 20-yillari)
Sivilizatsiyaning yetuklik davri arafasi
(XX asrning 60-yillari)
Takror ishlab chiqarishning siklik makromodeliga ko`ra uch davrni ajratamiz: - birinchidan , fuqarolarni shaxsiy mulki, eng avvalo, uy-joy va uy buyumlari ulushi ko`payadi; - ikkinchidan, mayda, yirik xususiy mulkning nisbati o`zgaradi; - uchinchidan, davlat mulki ulushi iqtisodiyotning demilitarizatsiya va davlat tomonidan faol o`tkaziladigan privatizatsiya hisobidan sezilarli pasayadi; - to`rtinchidan, mehnat jamoasi xodimlari mulki bo`lgan korxonalar soni va mayda ishlab chiqaruvchilarning vositalarini kooperatsiyalashuvining o`sishi hisobidan jamoa mulki ulushining ko`payishini kuzatish mumkin; - beshinchidan, integratsiya jarayonining kuchayishi xalqaro mulkning o`sishida o`z ifodasini topadi. Mulkchilik munosabatlari, aholining turli guruhlari o`rtasida ijtimoiy boylikning taqsimotida tub o`zgarishlar yuz beradi:
Do'stlaringiz bilan baham: |
