Nazariy qism L. L. Sulfat kislotaning qo'llanilishi

5320400 KI 2022-yil 19A- 19 KT
O^xzg.	Varaq	Hujjat	Imzo	Sana

KAl(SO4)2*12H2O. Bu tuz tibbiyotda qon to'xtatuvchi modda sifatida tavsiya etilgan [25].

Sulfat kislotaning maxsus xususiyatlari: Bularga faqat konsentrlangan eritmalarning metallar bilan o'zaro ta'siri kiradi. Shunday qilib, bunday reaktsiyalarning butun printsipini aks ettiradigan ma'lum bir sxema mavjud [26].Agar metall faol bo'lsa, unda vodorod sulfidi, tuz va suv hosil bo'ladi. Ya'ni oltingugurt -2 ga qaytariladi.
Agar metall o'rtacha faollikda bo'lsa, unda oltingugurt, tuz va suv hosil bo'ladi. Ya'ni, sulfat ionining erkin oltingugurtgacha kamayishi.Kam kimyoviy faollikdagi metallar (vodoroddan keyin) - oltingugurt dioksidi, tuz va suv. Oksidlanish holatidagi oltingugurt +4.
Shuningdek, sulfat kislotaning o'ziga xos xususiyatlari ba'zi metallarni oksidlanish darajasiga qadar oksidlash va murakkab birikmalar bilan reaksiyaga kirishish va ularni oddiy moddalarga oksidlash qobiliyatidir.







J «_]—i 1 1 1 1—at

2-rasm Atmosfera bosimida H2O-SO3 sistemasining qaynash diagrammasi.					5320400 KI 2022-yil 19A- 19 KT
O^xzg.	Varaq	Hujjat	Imzo	Sana

1.3. Xomashyo, yarim mahsulot va tayyor mahsulot harakteristikasi.

Sulfat kislota ishlab chiqarish po'lat ishlab chiqarish kabi mamlakatning texnikaviy rivojlanish darajasini bildiradi [27].
Sulfat kislota olishda eng ko'p ishlatiladigan xom ahsyolar bular asosan oltingurgut dioksidi, temir kolchidani, kislorod hisoblanadi. Bulardan tashqari chiqayotgan gazlar nisbatan arzon , narxi ham arzon, oltingurgur birmuncha qimmat bo'lishiga qaramasdan sulfat kislota uchun iqtisodiy tejamkordir [28].
Oltingugurt kolchedani oddiy kolchedan pirit, kam miqdorda markazit holida uchraydi, uning zichligi mos ravishda 4,9-5,1 va 4,3-4,9 g/sm. [29]
Ko'mir kolchedani 35-40% gacha oltingurgut va undan 20% gacha ko'mirdan iborat bo'ladi . Toshko'mirlarni boyitishda chiqindi sifatida ko'mir kolchedani olinadi, unda oltingurgut miqdori 40-45% atrofida bo'ladi va 48% va qo'shimcha ravishda flotatsiya qilish yo'li bilan oshirish mumkin . Flotatsiyalangan kolchedan sulfat kislota zavodlariga jo'natilayotganda muzlab qolishining oldini olish maqsadida uning namligi 3-4% atrofida bo'lishi lozim . Yoz paytlarida esa ruxsat etiladigan namlik 8% ga teng [30].
Oltingurgut noorganik polimer, massasi 32, ikkita kristallik shaklida (rombik va monoklinik) mavjud bo'ladi . Oddiy tempraturada oltingurgut qattiq holatda S ko'rinishida uchraydi . 112,8⁰ C tempraturada rombik oltingurgut va 118,8⁰ C da monoklinik suyuqlanadi . 120⁰ C da suyulgan oltingurgut sariq rangga ega va yengil xarakatlanuvchan, 190⁰ C da u qora jigar rangli qovushqoq massaga aylanadi . Temperatura 400° C da oltingurgut yana yengil xarakatlanuvchan bo'lib 444⁰ C da qaynaydi [31].
Oltingugurt kislotasi va unga yaqin bo'lgan mahsulotlar o'ta zaharli moddalar bo'lib, II xavfli sinfga tegishli. Ularning bug'lari nafas olish yo'llariga, teriga, shilliq qavatlarga ta'sir qiladi, nafas olishda qiyinchilik tug'diradi, yo'tal, ko'pincha - laringit, traxeit, bronxit. Sanoat binolarining ish joyidagi havodagi sulfat kislota bug'larining ruxsat etilgan maksimal kontsentratsiyasi 1 mg/m³ ni tashkil qiladi. Zaharli kislotalar bilan ishlaydigan odamlar kombinezon va shaxsiy himoya vositalari bilan ta'minlanadi.

						Bet