Nazorat ishi, laboratoriya va amaliy mashg

O‘quvchining bahosi:
Sana:
5-amaliy mashg'uloti
Suvarak va asalarining hayot siklini o'rganish.
Kerakli jihozlar: Umurtqasiz hayvonlarning hayot sikli ifodalangan plakat va o'quv filmi.
Ishni bajarish tartibi:
1.Suvarakning rivojlanish bosqichlarini rasmdan yaxshilab o'rganing (63-rasm).
2.Suvarakning tashqi tuzilishiga e'tibor bering.

3. Quyidagi matnni diqqat bilan o'qing.
O'simliklarda bo'lgani kabi hayvonlarda ham hayot sikllari katta ahamiyatga ega. Hasharotlarning hayot siklida chala va to'liq o'zgarish bilan rivojlanish kuzatiladi. Chala o'zgarish bilan rivojlanuvchi hasha- rotlarga suvarak, ninachi, chigirtka, termit va qandala kiradi. Ularning rivojlanish ketma-ketligi quyidagicha: tuxum-lichinka-voyaga yetgan hasharot.
Suvarak ovqat qoldiqlari bilan oziqlangani uchun oshxonada ko'p uchraydi. Urg'ochisi pana joyga tuxumini qo'yadi. Tuxumdan chiqqan lichinka to'rt marta tullab, besh yoshni o'taydi. Har tullaganda xitinli po'stini tashlab o'sadi. Oziq mahsulotlariga tegib, turli kasalliklar keltirib chiqargani uchun suvaraklarni yo'qotishga harakat qilinadi. Suvaraklarning hayotini bilgan holdagina ularni xonadonlardan yo'qotish mumkin.
4.Yuqorida berilgan matn asosida har bir xatboshiga qisqa sarlavha qo'ying.
5.Asalarining hayot sikli berilgan rasmni diqqat bilan o'rganing.
6.Rasmdagi ketma-ketlikka e'tibor bering.
7.Asalari haqidagi matnni o'qib chiqing va ikkita savol tuzing.



To'liq o'zgarish bilan rivojlanuvchi hasharotlarga asalari, pashsha, qo'ng'iz va kapalak kiradi. Ularning rivojlanish ketma-ketligi quyidagicha: tuxum-lichinka-g'umbak-voyaga yetgan hasharot.
Urg'ochi asalari mumdan yasalgan katakchalarga tuxumini qo'yadi (64-rasm). Tuxumdan lichinka rivojlanadi. Ishchi asalarilar dastlab li- chinkani asalari suti bilan boqadi, keyinchalik gul changi va asal bilan oziqlantiradi. G'umbaklik davrini o'tab bo'lgach, undan yangi hasharot rivojlanib chiqadi.
8.O'rganganlaringiz asosida kapalak, chumoli va chigirtkaning hayoti to'g'risida referat yozing.
Xulosa
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________