Nematova nargiza muxtorovna

Ta’lim mazmunini insonparvarlashtirish tamoyili – tilga olingan mazkur tushuncha yunon tilida “humanus“- insoniylik , “humanitas” – insoniyat bir o‘zakka ega bo‘lsada ularning har biri o‘ziga xos ma’nolarni anglatadi. Shaxs va uning faoliyatiga nisbatan ijobiy yondashuvni anglatadi.

Insonparvarlashtirish ta’lim muassasalarida o‘rganiladigan fanlar sirasiga ijtimoiy fanlar - tarix, madaniyatshunoslik, sotsiologiya, psixologiya, filologiya va boshqalarning kiritilishi , insoniylashtirish tushunchasi esa shaxs va uning faoliyatiga nisbatan ijobiy yondashuvni anglatadi. Boshqacha aytganda insonparvarlashtirish – inson va jamiyat o‘rtasida yuzaga keluvchi munosabatlar jarayonida inson omili , uning qadr – qimmati, sha’ni, or – nomusi, huquq va burchlarini hurmatlashga asoslanuvchi faoliyatni tashkil etish jarayoni bo‘lsa, insonlashtirish“ barcha sharoitlar inson va uning kamoloti uchun “ degan g‘oya asosida tashkil etiluvchi faoliyat jarayoni sanaladi.
Ta’lim jarayonini loyihalashtirishda har bir o‘qituvchi ushbu tamoyilga qa’tiy amal qilishi qilishi lozim yoki o‘z mutaxassisligiga oid muammolarni hal etishda uni jamiyat manfaatlari bilan uy0un bo‘lishiga e’tibor berish maqsadga muvofiqdir. Endilikda pedagog talabalar faoliyatini avtoritar (yakka hokim) tarzda boshqarmay, balki, ta’limiy hamkorlik g‘oyalariga sodiqlik asosida ta’lim jarayonini insonparvarlashtiradi, yoki boshqacha aytsak, ta’limni insoniylashtirish tamoyiliga amal qilinishini ta’minlaydi. Ushbu holat o‘z navbatida yuksak madaniyatli shaxsning shakllanishiga olib keladi.

5. 
   O‘qitib tadqiq etish, tadqiq etib o‘qitish tamoyili – Ushbu tamoyil asosan quyidagi ikki jihatni yoritishga xizmat qiladi: birinchidan, ta’lim muassaslarining har bir o‘qituvchisi o‘z fan sohasiga talabalarni jalb qilgan holda tadqiqotlarni olib borishi lozim; ikkinchidan, o‘qituvchi ta’lim texnologiyasini ishlab chiqadi, uni amaliyotda sinab ko‘radi, ya’ni uni u ta’lim jarayonini tadqiq etadi.
   

O‘qitish jarayoninig mazkur ikki jihati muhim ahamiyatga ega bo‘lib, u o‘qituvchining kasbiy va pedagogik mahoratini oshirib borishga va talabalarni bo‘lajak mutaxassislik puxta tayyorlash uchun zamin yaratadi.