Нерв системаси ва сезув органлари. Кушларнинг ва судралиб юрув


Download 27.78 Kb.
bet1/5
Sana04.10.2023
Hajmi27.78 Kb.
#1691906
  1   2   3   4   5
Bog'liq
QUSH ICHKI ORGAN


Нерв системаси ва сезув органлари. Кушларнинг ва судралиб юрув-
чиларнинг бош мияси тузилишида анчагина умумийлик бор, лекин
яримшарлари, курув булаклари ва миячаси катта, \идлов булаклари-
нинг жуда кичкина булиши билан судралиб юрувчиларнинг бош мия-
сидан ажралиб туради (122-расм). Иккала синфда *ам олдинги мия
яримшарларининг асосий кисмини (тагини) таргил тана (corpus
striatum), кргпфкини эса бошлангич мия гумбази (archipallum) ташкил
Килади. Урта мия яхши ривожланган.
Шу билан бирга кушларнинг бош мияси тузилишида анча мураккаб
белгилар юзага келади. Аввало, бош миянинг умумий массаси сезилар-
ли даражада ошади. Судралиб юрувчиларнинг бош мияси гавда массаси-
нинг 0,01-0,4%ини ташкил кдлса, учмайдиган кушларда 0,04-0,09%
ни, учувчи кушларда бу курсаткич 0,2% дан 5-8% гача етади. Судралиб
юрувчиларда бош мия билан орка миянинг массаси деярли тенг булса,
кушларда 1,5-2,5:1 га тенг, яъни 0,5-1,5 марта бош мия орка мияга
нисбатан катта. Оралик мия нисбатан кичик, эпифиз кам тараккий
этган, гипофиз аник билиниб туради. Олдинги мия яримшарлари ва
мияча яхши такомил этганлиги сабабли урта миянинг курув булаклари
ён томонга сурилган. Мияча мураккаб бурмали тузилишга эга. Мияча
\аракат координацияси ва мувозанат маркази булиб хисобланади ва
Хамма кушларда яхши ривожланган. Узунчок мия секин-охиста орка
мияга утиб кетади. Бош миядан 12 жуфт нервлар чикади, лекин XI
жуфт нерв хал и X жуфт нервдан аник ажралмаган. Кушларнинг орка
миясининг елка ва бел кисми йугонлашиб, елка ва бел нерв тугунлари-
ни ^осил килади.
Кушларнинг куриш органи — куз шу билан характерлики, кушлар
ичида кузлари редукцияланган бирорта хам тури йук- Кушларнинг кузла-
ри жуда катта булади ва ориентировка кдпишда асосий сезув органи
хисобланади (123-расм). Судралиб юрувчилардагидек куш кузининг кейинги
бушлигага кириб турадиган сертомир усимта — куз тармога
(pecten) ва склерага урнашган юпка ва ясси суяк халкаси бор. Кушларнинг
куз косаси улчами озик турига ва уни тутиб олиш характерига
караб хар хил катталикда булади. Масалан, ут билан озикланувчи роз-
лар ва товукларнинг кузи тана массасининг 0,4-0,6% ини ташкил килади
ва бош мия массасига тенг булади; йирткич кушларда (лочинлар) куз
гавхарининг массаси гавда массасининг 0,5-3% ини ташкил этади ва

Download 27.78 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling