Neytronlar ishtirokidagi yadro reaksiyalari

(n,p) turdagi reaksiyaga misol qilib ostona energiyasiga ega bo‘lgan quyidagi reaksiyani keltirish mumkin:
i³6^ + «->i5 P + P (2.35)
bu reaksiya energiyasi Q ~ - 0,92 MeV ga teng.
Hatto issiqlik neytronlari ta’siri ostida yuz beradigan reaksiyalar ham mavjud bo‘lib, bunga misol qilib quyidagini keltirish mumkin:
“N + n C + p (2.36)
Bu reaksiya energiyasi Q~0,6 MeV ga teng bo‘lib, u yengil yadro- larda yuz beradi. Bunga sabab, ushbu yadrolarda hosil bo‘lgan proton- lar uchun Kulon to‘sigⁱining uncha katta bo‘lmasligidir.
Alfa-zarralar hosil bo‘lishi bilan yuz beradigan reaksiyalar. Yad­ro fizikasida (n,a) turdagi reaksiyalar keng qo'llaniladi:
(A,Z) + n ->(A—3,Z-2)+₂He (2.37)
(n,a) turdagi reaksiyalarning samarali kechishi uchun energiyalari 0,5 dan 10 MeV oraliqda bo‘lgan neytronlar zarur bo‘fadi. Ammo ay- rim hollarda ushbu reaksiya katta ehtimolik bilan sekin neytronlarda ham yuz beradi.
Bunday reaksiyaga miso liar:
fZi + n ->i H + *He, Q = 4,5 МэВ _n
J о J
’₅°B + n ->₃⁷ Li+^He, Q = 2,8 МэВ. (2.39)
Endoenergetik reaksiyalarga misol qilib quyidagi (n,a) turdagi re- aksiyani keltirish mmkin:
+ B+*He, Q =-0,28 MeV (2.40)
Bo‘linish reaksiyasi. Og‘ir yadrolami, ya’ni transuran elementlar- ni (₉₀Th, _9]Pa, _Q2U) energiyasi T_n.>l MeV bo‘lgan tez neytronlar bilan (uranning ayrim izotoplarida va transuran elementlarda hatto issiqlik neytronlarida sodir bo‘ladi) nurlantirilganda o‘rtacha massalar nisbati 2/3 nisbatni qanoatlatiruvchi ikkita yadro bo‘lagi hosil bo'ladi:
bu yerda
(>4,Z) + n -> (A_l,Z_l) + (A₂,Z₂)
(2.41)