Neytronlar ishtirokidagi yadro reaksiyalari

A^ + A, — A +1; Z_x 4- Z₂ — Z\
4 : A ® ² :3. (2.42)
Bunday turdagi reaksiyalar bo‘linish reaksiyasi deyiladi va (n,f) ko‘rinishda yoziladi. Bo‘linish reaksiyalari yadro energiyasini olish-
da keng qo‘llaniladi. Bunday reaksiyaga misol sifatida issiq neytronlar ta’sirida uran-235 yadrosining bo‘linishini keltirish mumkin:
L ™U + n-+ '™Cs+*Rb + 2n. (2.43)
Ikki va undan ortiq nuklonlar hosil bo‘luvchi reaksiyalar. Ener­giyasi T>10 MeV bo‘lgan neytronlar ta’siri ostida porogli detektorlar sifatida keng qo‘llaniladigan (n.2n), (n,pn), (n.3n) va boshqa turdagi re­aksiyalar sodir bo’ladi. Bu reaksiyalarga misol qilib quyidagi reaksiya- lami keltirish mumkin:
'fC + n ->*' C + 2n (2.44)
“Cm + n Си + In (2.45)
bu reaksiyalarining ostona energiyalari mos holda 20 va 10 MeV.
(n,2n) turdagi reaksiyalaning ostona enregiyalari kattaligi, bitta neytronga nisbatan ikkita neytronni yadrodan chiqarish uchun katta energiya sarflashidadir. Mazkur turdagi yadro reaksiyalari neytron aktivatsion tahlilda ham keng qo‘llaniladi.
Neytronlarning noelastik sochilishi. Energiyasi bir necha yuz kiloelektronvolt bo‘lgan neytronlar yadroga tushgandan keyin uni uyg‘ongan holatga o‘tkazishi va undan yana kamroq energiya bilan chiqib ketishi mumkin. Bu yerda kelib tushgan neytron chiqib ketishi shart emas, balki boshqa bir neytron ham chiqib ketishi mumkin. Bunday jarayon neytronlarning noelastik sochilishi deyiladi.
Neytronlarning noelastik sochilish jarayoni, ya’ni («,«') og‘ir yadrolarda neytron­lar kinetik energiyasi T>0,6 MeV bo‘lganda, yengil yadrolarda esa T >1 MeV energiyalarda sodir bo‘ladi.
Neytronlarning noelastik sochilish kesimi atom raqamiga va ney­tronlar energiyasiga bog‘liq bo’ladi. Yengil yadrolardan og‘ir yadrolar sohasiga o‘tganda va neytronlar energiyasi oshganda reaksiya kesi­mi ham oshadi. Bunda noelastik sochilish kesimining qiymati keskin o‘zgarmaydi, ya’ni 0,6-3 barn chegarasida o‘zgaradi.