Nitro Birikmalar


Download 131.01 Kb.
bet1/4
Sana21.06.2023
Hajmi131.01 Kb.
#1638582
  1   2   3   4
Bog'liq
Nitrobirikmalar . Sayitmurotov Xushnud .

Nitro Birikmalar

Reja

Azot atomi bevosita uglerod atomi bilan bog‘langan nitrogruppa —NO2 tutgan organik moddalar nitrobirikmalar deyiladi.

  • Azot atomi bevosita uglerod atomi bilan bog‘langan nitrogruppa —NO2 tutgan organik moddalar nitrobirikmalar deyiladi.
  • Ularni uglevodorodlardagi vodorod atomi o‘rnini nitro- gruppa olishidan hosil bo’lgan moddalar deyish mumkin. Nitrogruppalar soniga ko‘ra mono-, di- va polinitrobirikmalar bo‘ladi. Nitrobirikmalarning nomi boshlang’ich uglevodorodlar nomiga “nitro” old qo’shimchasi qo‘shish yo‘li bilan hosil qilinadi. Masalan:
  • CH3NO2 — nitrometan
  • C6H5NO2 — nitrobenzol

CH3—CH2—CH2—CH(NO2)—CH3 — 2-nitropentan

  • CH3—CH2—CH2—CH(NO2)—CH3 — 2-nitropentan
  • Bu birikmalarning umumiy formulasi R—NO2. Yuqorida ta’riflanganidek nitrobirikmalarda nitrogruppaning azot atomi uglerod atomi bilan bevosita bog’langan. Shuning uchun dinitroglikol, nitroglitserin va sellyuloza trinitratini, ularning tarkibida — NO2 gruppa borligiga qaramay, nitrobirikmalar jumlasiga kiritib bo’lmaydi. “Dinitroglikol”, “nitroglitserin” degan nomlar noto‘g‘ri: haqiqatda esa bular nitrat kislotaning murakkab efirlari bo’lib ularda nitrogruppaning azot atomi uglerod bilan kislorod atomi orqali (—C—O—NO2) bog’labgan.

Nitrobirikmalar olinishi

  • Nitrobirikmalar olinishi
  • Asosan nitrolash reaksiyalariga asoslangan. Organik modda molekulasiga nitrogruppa kiritish nitro­lash deyiladi. Nitrolash konsentrlangan nitrat kislota bilan sulfat kislotadan (birinchisi nitrolovchi agent, ikkinchisi suvni tortib oluvchi vosita) iborat nitrorlovchi aralashma vositasida amalga oshiriladi.

Nitrolash — nitrobirikmalar olishning asosiy usulidir. Aromatik uglevodorodlar va ulaming hosilalari eng oson nitrolanadi. Masalan:

  • Nitrolash — nitrobirikmalar olishning asosiy usulidir. Aromatik uglevodorodlar va ulaming hosilalari eng oson nitrolanadi. Masalan:

Download 131.01 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling