Nivelirlash turlari

Mexanik nivelirlashda – shovun ta‖siriga asoslangan moslamali nivelir-avtomatlar yordamida bajariladi
Bo’ylama nivelirlash ishi avtomatik nivelir yordamida bajarib nive- lirlash yo’lining chizilgan profilini olishga mexanik nivelirlash deyiladi. Bunda profil chizilganidan asbob profilograf deb xam yuritiladi. Bu usul ko’prok kidirish ishlarida qo’llaniladi. Nivelir-lanadigan joyning baland pastligi nokulay bo’lishiga karamay kechasi va kunduzi nivelilash mumkin. Bu asbob bilan joy bir vaktda nivelirlanadi va profil chiziladi. Bu bilan vakt tejaladi.
Bu usulda nivelirlash xatosi 1km ga 0,5- 0,30m ga to―g―ri keladi.

1. 
   Shillingir va boshkalar avtomashinaga uratiladigan VA – 51, VA – 1M, AVA shifrli elektron xisoblashga moslashgan nivelirlar ishlab chikdilarki ular bir soatda 30 km yo`lni nivelirlashga imkon berdi
   

Profilograf
Fotogrammetrik nivelirlash – fotosuratlarni stereoskopik ishlaydigan maxsus asboblarda amalga oshiriladi.
Samalyot yoki kosmosdan olingan suratlarni piksellar rangining sinfiga ko`ra yerning sathiy balandliklari aniqlanadi. Bu usulning aniqlik darajasi yuqori bo`lmaganligi sababli kam sohalarda qo`llaniladi. Hozirda zamonaviy texnologiyalar yordamida yuqori aniqliklarga yerishilmoqda/
Samodan olingan suratning natura balandligini aniqlash

Raqamli nivelirlash

Differensial nivelirlash – juda sodda tushuncha bo’lganligi uchun tadqiqotlarning ko’p qismi va texnologiyalarning rivojlanishi, masofani va burchaklarni o’lchashga qaratilgan. Ammo nivelirlarni ishlab chiqaruvi Wild yaqinda dunyoda birinchi Wild NA 2000 deb atalgan raqamli nive- lirni ishlab chiqdi. Bu nivelir, reykaning ko’rsatkichlarini baholash uchun elektron tasvirlarga ishlov berishdan foydalanadi. Aslida, kuzatuvchi, modelni (rasmni) nivelirlash reykasining shtrix-kod tusidagi signalidan chiqaradigan detektor diodining matritsasi bilan almashtirilgan.
Korrelyasiya protsedurasi nivelir ichida rasmni vertikal reykaga qaratadi va nivelirning gorizontal masofasi raykadan qaratiladi. SHunday qilib, kuzatuvchi bilan bog’liq bo’lgan xato paydo bo’lmaydi. Asosiy dala axboroti nivelir tomonidan yozuvchi modulda saqla- nadi, bu esa o’lchovlarni ro’yxatga oladigan kitobka ma’lumotlarni ki ritish bilan bog’liq bo’lgan xatolarni istisno qiladi