Низомий номидаги тошкент давлат педагогика университети педагогика ва психология факултети

Вакил назариялари:
Икки босқичли алоқа оқими: Оммавий ахборот воситаларининг одамларнинг фикри этакчиларининг шахслараро таъсири орқали таъсирланишини таъкидлаб, билвосита таъсирини муҳокама қилади.
Клаппернинг селектив таъсир қилиш назарияси: Жозеф Т. Клаппер ўз китобида, Оммавий алоқанинг таъсири, томошабинлар ҳар қандай алоқа таркибининг пассив мақсади эмаслиги. Бунинг ўрнига, томошабинлар танлаб, илгари судланганлигига мос келадиган таркибни танлайдилар.
Хомский филтрлари
Ноам Хомский оммавий ахборот воситалари ишлайдиган бешта филтрни номлади:[17]
Мулкчилик: кун охирига келиб, оммавий ахборот фирмалари фойда кўришга интилаётган йирик корпоратсиялардир, шунинг учун уларнинг аксарият мақолалари уларни энг кўп пул топадиган нарсаларга айланади.[18]
Реклама: оммавий ахборот воситалари кўпчилик истеъмолчилар тўлашга тайёр бўлган нархдан анча қимматга тушганлиги сабабли, медиа корпоратсиялар дефитситда. Ушбу бўшлиқни тўлдириш учун реклама берувчилардан фойдаланилади. Оммавий ахборот воситалари истеъмолчиларга сотилаётган пайтда, ушбу истеъмолчилар, аслида, реклама берувчиларга "сотилади".[18]
Медиа элита: Ўз моҳиятига кўра, журналистикани тўлиқ тартибга солиш мумкин эмас, шунинг учун у "тизим ўйинини" биладиган ҳукуматлар, корпоратсиялар ва йирик институтлар томонидан корруптсияга йўл қўяди.[18]
Флак: Журналист учун консенсусдан четлашиш қийин, чунки журналист "флакка" олади. Агар воқеа қудрат ҳақидаги ривоят билан мос келмаса, куч манбаларни обрўсизлантиришга, воқеаларни ахлатга солишга ва ўқувчиларни чалғитишга ҳаракат қилади.
Умумий душман: томошабинлар учун умумий душмани яратиш, жамоатчилик фикрини бирлаштириши.
Кучли медиа эффектлари босқичини қайта кашф этди
Чекланган медиа эффекти назарияси оммавий ахборот воситалари ҳақиқатан ҳам ўлчовли ижтимоий таъсирга олиб келиши мумкинлигини тасдиқловчи янги далиллар билан курашди.[10] Ланг ва Ланг (1981) оммавий ахборот таъсирининг чекланган назариясини кенг қабул қилиш асоссиз деб таъкидладилар ва "1950-йилларнинг охирига қадар мавжуд бўлган далиллар, ҳатто баъзи салбий хулосаларга нисбатан мувозанатлашган тақдирда ҳам," нинг умумий ҳукмига асос бўлмайди. оммавий ахборот воситаларининг аҳамияти. ъ"
1950 ва 1960 йилларда телевизордан кенг фойдаланиш унинг ижтимоий ҳаётда мисли кўрилмаган кучини кўрсатди. Шу билан бирга, тадқиқотчилар психологик моделларга таяниб, дастлабки терговлар фақат қисқа муддатли ва тезкор таъсирларга қаратилганлигини англадилар. "Рағбатлантирувчи-реактсия" модели узоқ муддатли медиа таъсирини келтириб чиқарди. Қисқа муддатли ва узоқ муддатли эффектли тадқиқотларга ўтиш медиа эффектларини тадқиқ қилишнинг янгиланишини кўрсатди. Жамоа маданий нақшлари, ижтимоий воқелик таърифлари, мафкура ва институтсионал хулқ-атворга кўпроқ эътибор қаратилди. Гарчи томошабинлар ўзлари истеъмол қилган медиа-хабарларни танлашни назорат қилишда давом этишган бўлса-да, "оммавий ахборот воситаларининг ўз мақсадлари учун таркибни танлаш, қайта ишлаш ва шакллантириш шакли, уни қабул қилиш ва талқин қилиш ва шу билан узоқ муддатли оқибатларга кучли таъсир кўрсатиши мумкин". (Мcқуаил, 2010).
Вакил назариялари:
Кун тартибини белгилаш назарияси: Мавзуни танлаш ва оммавий ахборот воситалари томонидан тез-тез хабар бериш частотаси жамоатчилик аудиторияси ичидаги аниқ мавзуларнинг таъсирчанлигига қандай таъсир қилганлигини тасвирлайди.
Рамкалаш: Оммавий ахборот воситаларининг бурчакларни, фактларни, фикрларни ва ёритилиш ҳажмини синчковлик билан бошқариш орқали медиа-хабарни аудитория талқинида манипулятсия қилиш қобилиятини аниқлайди.
Билимлар орасидаги бўшлиқ назарияси: "Оммавий ахборот воситаларининг ижтимоий тизимга кириб бориши ортиб бориши билан, юқори ижтимоий-иқтисодий мақом сегментлари ушбу маълумотни тезроқ эгаллашга мойил бўлиб, аҳолининг ижтимоий-иқтисодий ҳолатини пасайишига олиб келади" деган гипотеза билан оммавий ахборот воситаларининг одамларнинг ижтимоий-иқтисодий ҳолатига узоқ муддатли таъсирини таъкидлайди. икки томон ўртасидаги билимдаги бўшлиқ камайиш ўрнига ўсиш "
Култиватсия назарияси: Томошабинлар оммавий ахборот воситаларида, хусусан телевизорда қатнашганда, улар тасвирланган дунёни ҳақиқий дунё ҳақида тасаввур қилишади.