Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika u n IV e r sit e t t n. S. Gaipova, M. Z. Ismatullayeva, A. S. Axmetova

5.10.Bostirm a qopqoqli taqilma
Ostki va ustki qopqoqlam ing o ‘ngini kiyim ning teskarisiga qaratib 
q o ‘yiladi va qopqoqlar bilan kiyim kesimi qirqim lari to ‘g ‘ri keltirib 
u la n ad i. C h o k la r q o p q o q to m o n g a y o tq iz ib t o ‘g ‘rila n a d i va 
dazm ollanadi. Q opqoqlar kertim larga m oslanib, o ‘ngini ichkariga 
qaratib bukiladi va yuqori uchlari bukilgan ziydan kertim gacha 
ag‘darm a chok bilan tikiladi. Hosil bo'lgan burchak o ‘ngiga ag‘darib 
to ‘g‘rilanadi va dazm ollanadi. Ostki qopqoqning yon cheti 0,5-0,7

---

sm ichkariga bukiladi, q op q o q ulangan ch o k 0 ,1 -0 ,2 sm yopib 
turadigan qilib bukilgan ziyidan 0,1 sm narida bostirib tikiladi. Ostki 
qopqoqning pastki uchini bukib, ziy bo'ylab tikish b ir vaqtda uni 
asosiy detaining kesim idan 1 sm pastroq joyiga tikiladi. Ustki qopqoq 
asosiy detaining o ‘ng tom oniga bukilib, tashqi ziy b o ‘ylab bostirib 
tikiladi. Bunda baxyaqator kesimidan 1 sm pastroqqa yotqiziladi. Ustki 
qopqoq pastki qopqoq ustiga, uning tashqi cheti pastki qopqoqning 
u lan gan c h o k in i yopib tu ra d ig a n qilib q o ‘yiladi. Q o p q o q n in g
tikilm agan cheti 0,5-0,7 sm bukib, ichki ziy va pastki uchi b o ‘ylab 
bostirib tikiladi. Ustki taqilm a qirqim uchidan yuqoriroq joyiga bitta 
ko‘ndalang baxyaqator yuritiladi (63-rasm )
5.1 I.«M olniya» tasmali taqilmalar
«Molniya» tasm a asosiy detaining choksiz joyiga yoki chokiga q o ‘yib 
tikilishi m um kin. «M olniya» tasm a choksiz joyga tikiladigan b o ‘lsa 
(64-rasm ,a), u joyga oldin m ag‘iz q o ‘yib olinadi. Buning uchun 
mag‘izlar cheti kant kengligidan 0,7-1,0 sm ortiq kenglikda teskarisini 
ichiga qilib bukiladi.
64-rasm
U larning o ‘ngini asosiy detaining o ‘ngiga qaratib, qirqim larini 
taqilm a kesimi tom onga qaratib q o ‘yiladi va belgilangan chiziqlar 
b o ‘ylab universal m ashinada ulanadi. Asosiy detaining baxyaqatorlar

---

orasidagi joyi o ‘rtasidan qirqilib, kesim uchlari baxyaqatorlar oxiriga 
0,1 sm yetkazm ay qiyalatib kertib q o ‘yiladi.
M ag‘iz asosiy detal teskarisiga qayirib o ‘tkaziladi va choklari 
to ‘g‘rilanib, qaytm a baxyaqator yuritib puxtalanadi. M ag‘izlar tagiga 
«molniya» tasm a q o ‘yib, uni universal m ashinada m ag‘iz ulangan 
choklar yonidan baxyaqator yuritib, asosiy detalga bostirib tikiladi.
«M olniya» tasm a chokka q o ‘yib tikiladigan b o ‘Isa (64-rasm , b), 
chok tikilayotganda tasma q o ‘yiladigan joy tikilmay qoldiriladi. Tikilgan 
chok yorib dazm ollanadi va taqilm a u ch u n tikilm ay qoldirilgan joy 
chetlari bukib dazm ollanadi. Bukib dazm ollangan ziylar tagiga asosiy 
detaining teskari to m o n id an «M olniya» tasm a q o ‘yib, asosiy detalga 
bostirib tikiladi. Bunda baxyaqator bukib dazm ollangan ziylardan 
0,4-0,7 sm m asofada, taqilm a uchida esa kesimga perpendikulyar 
yo‘nalishda, tasm a tishlaridan 0,1-0,5 sm m asofada o ‘tadi.