Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika u n IV e r sit e t t n. S. Gaipova, M. Z. Ismatullayeva, A. S. Axmetova

Tikma shnurdan petlya vasash. Tikm a sh n u r uchun asosiy yoki 
bezak gazlam adan tanda i piga qatiy 450 burchak ostida, gazlama 
qalinligiga qarab 2-3 sm li b o ‘lak bichib olinadi.
Bichib olingan b o ‘lak o ‘ngini ichkariga qilib uzunasiga buklanadi 
va aw al bukigidan 0,5 sm ichkaridan, keyin sh n u m in g yo‘g ‘onligiga 
qarab 0,2...0,3 sm ichkaridan baxyaqaator yuritib tikiladi. 0,3-0,5 
sm qo‘yim qoldirib, chok qirqiladi (45-rasm, a). Shnur igna yordamida

---

o'ngiga ag'dariladi, agar maxsus m oslam a b o ‘lsa, bu ish m ashinada 
tikish bilan bir vaqtda bajariladi. S hnur zich chiqishi uchun tarang 
tortiladi va yostiqcha ustida dazm ollanadi.
S hnur teng bo'laklarga qirqiladi. Bo'laklarning uzunligi tugma 
diam etridan 1,3 sm katta b o ‘lishi kerak.
Petlyalar detaining o ‘ngiga, taqilm a qirqim ining o ‘ng tom oniga 
qo‘yilib, shnum ing uchlari qirqim chetlariga to ‘g‘rilanadi va mashinada 
qaytm a baxyakator bilan yoki q o ‘lda 3-4 qaviq bilan chetlaridan 
0,4-0 ,6 sm ichkaridan shunday hisob bilan puxtalab tikiladiki, 
keyingi ishlov paytida baxyaqator yoki qaviqlar chokka tushadigan 
ham da chokni qirqqanda qirqilib ketm aydigan b o ‘lsin (45-rasm , b). 
H ar bir petlya shnuri uchlari orasidagi masofa tugm a diam etriga teng 
boMishi lozim. So'ngra taqilma qirqimining cheti mag‘iz bilan ishlanadi 
(45-rasm , v).
T o‘g‘ri gazlama bo‘lagidan petlyalar vasash. Bunday petlyalar 
k o 'p in c h a b o la la rn in g m e h n a t d arslari u c h u n m o ‘ljallan g an
kiyimlariga (kurtka va xalatlarga) tikiladi. U lar ichki kiyimlar tikishda 
ham ishlatiladi.
Petlya tikish uchun eni 3,5 sm li gazlam a bo'lagi kesib olinadi. 
G azlam a b o ‘lagining uzunligi esa petlyalar miqdoriga qarab tanlanadi.
a
b
v
45-rasm

---

Bitta petlya uchun tugm aning ikki diam etridan 4 sm uzun gazlama 
boMagi olish kerak. B o'lakning ta n d a ip i detalga bo'ylam a yotishi 
zaair. G azlama bo‘lagani teskarisini ichkariga qilib ikki buklab, chetlari 
tekislanadi.
So'ngra chetlarini ichkariga qayirib, shu qayrilgan chetidan 0 , 1 
sm ichkaridan m ashinada tikiladi (46-rasm , a).
C hetlari tikilgan boMak teng qismlarga qirqiladi va ko‘ndalangiga 
ikki buklab bukigida uchburchak hosil qilinadi. Bu uchburchak asosi 
bo‘yicha ko‘ndalangiga m ashinada baxyaqator yuritib yoki q o ‘lda 
puxtalanadi (46-rasm , b).
i
■"t
n
/
Л
...... " ■ 
;
1
- -
...... i-
i 
^ ----- . _r_
1
46-rasm
Petlyalami detaining o ‘ngiga, taqilm a qirqimining o ‘ng tom oniga, 
q o ‘yib, b o ‘lak uchlari qirqim chetlariga to ‘g ‘rilanadi va m ashinada 
qaytm a baxyaqator bilan yoki q o ‘lda har uchidan uchta qaviq bilan 
(kiyimlami yakka tartibda tikishda) chetidan 0,4-0,6 sm ichkaridan 
tikiladi.
Baxyaqator yoki qaviqlar keyingi ishlov paytida chokka tushishi 
lozim (46-rasm , v). Keyin taqilm a qirqim ining cheti m ag‘iz yoki 
ad ip bilan ishlanadi.