Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti ‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti

Mashqlar davomida buyumlardan foydalanish. Bolalar bajaradigan umumrivojlantiruvchi mashqlarning katta qismi buyumlar: tayoqchalar, bayroqchalar, chambaraklar, lentalar, shnurlar, langarcho‘plar, sharlar bilan; predmetlarda – gimnastika devori, skameyka, stullar, xodada amalga oshiriladi.
Bolalar buyumlar bilan bajariladigan mashqlarni qiziqish bilan bajaradilar,mashqlarni takrorlash to‘g‘ri muskul tonusini hosil qilishga yordam beradi.
Umumrivojlantiruvchi mashqlar.
1. D.h.: oѐqni oѐq yuzi kengligida ochib parallel qo‘yish, qo‘llar belda. 1- qo‘llarni ѐn tomonga uzatish; 2 - qo‘llarni yuqoriga ko‘tarib, oѐq uchida ko‘tarilish; 3 - qo‘llarni ѐn tomonga tushirish; 4- dastlabki holatga qaytish (4 marta).
2. D.h.: oѐqlar yelka kengligida, qo‘llar bosh orqasida. 1-gavdani o‘ngga burib, qo‘llarni ѐn tomonga ko‘tarish; 2 - dastlabki holatga qaytish.
Xuddi shuning o‘zi chap tomonga burilib bajariladi (4 marta).
3. D. h.: oѐqlar yelka kengligida, qo‘llar ѐnda. 1- qo‘llarni ѐn tomonga uzatish, 2 - o‘ng (chap) oѐqqa tomon engashish, qo‘l barmoqlarini oѐqlarning uchiga tekkazish; 3- rostlanib, qo‘llarni ѐn tomon uzatish; 4 -dastlabki holatga qaytish (4 marta).
4. D.h.: asosiy tik turish, qo‘llar belda. 1-2 - cho‘qqayib, qo‘llarni oldinga uzatish; 3-4 - dastlabki holatga qaytish (4 marta).
5. D. h.: asosiy tik turish, qo‘llar ѐnda. 1 - o‘ng oѐqni ѐnga qo‘yib,
qo‘llarni ѐn tomonga uzatish; 2 - o‘ng qo‘lni ѐnga tushirish, chap qo‘lni yuqoriga ko‘tarish; 3 - qo‘llarni ѐn tomonlarga uzatish; o‘ng oѐqni o‘z joyiga qo‘yish, dastlabki holatga qaytish.
Xuddi shuning o‘zi chap oѐqda bajariladi (4 marta).
6. D. h.: asosiy tik turish, qo‘llar belda. 1 - sakrab oѐqlarni kerib qo‘yish, qo‘llarni ѐn tomonga uzatish; 2 - dastlabki holatga qaytish. 1-8 sanog‘ida 3-4 marta takrorlash.
O‘rtacha sur’atda tarbiyachining sanog‘i ѐki kuy jo‘rligida bajariladi.


Maktabgacha yoshdagi bolalarni saflanish mashqlariga o‘rgatish

Bolani saflanishga o‘rgatish yosh xususiyatlarini hisobga olgan holda amalga oshiriladi.

Ikkinchi eng kichik guruhdan boshlab, bolalar saflanishni o‘rgatishadi: tarbiyachi yordamida - aylanada, ustunda ketma-ket, oldidagi bolani eslab; bolalar devor yonida qurilgan, uning ustiga shnur qo‘yilgan va boshqalar. Ularni kolonnadan boshlab, birma-bir juft qilib tiklashni o‘rgatishadi.
O‘rta guruhda saflanish va qayta saflanish ko‘nikmalari mustahkamlanadi, nafaqat joyida, balki harakatda ham tez saflanish va tiklash qobiliyati; signal asosida harakatini o‘zgartirishga o‘rganadilar . Kattaroq guruhlarda bola tarbiyachining ishorasi bilan turli xil saflanish va qayta saflanishlarni amalga oshiradi: kolonadan juftlarga, zalning markazidan o‘tib, o‘ngga va chapga burilib. Bolalar kolonalarni bo‘linishni mashqlarini qo‘shimcha qadam yordamida bajaradilar; kolonalar va bir-birlari orasidagi masofani cho‘zilgan qo‘l bilan tekshiring; boshlovchilarga e’tibor qaratib, ular buyruq bo‘yicha aniq va erkin saflanadilar.