Nkmk ajning asosiy bo‘linmalari

1.2. ASOSIY QISM
Metall kesish dastgohlarining tasnifi
Texnologik asosda
Bajarilgan ishlarning xususiyatiga qarab, barcha turli xil dastgohlar guruhlarga bo'linadi. Guruhlarning har biri, tartib sxemasidan, avtomatlashtirish darajasi va darajasidan va boshqalardan qat'i nazar, ishlov berish usulining umumiyligi asosida dastgohlarni o'z ichiga oladi.(2.1-jadval). Shunga o'xshash parametrlar va o'lchamlarga ega bo'lgan har bir turdagi dastgohlar o'lchovli qator bilan birlashtirilgan. Belgilangan ishlov berish shartlari uchun mo'ljallangan ma'lum bir guruh va standart o'lchamdagi dastgohning o'ziga xos dizayni dastgoh modeli bilan belgilanadi.
2.1-jadval
Metall kesish dastgohlarining tasnifi

Dastgoh

Guruh

Turlari

1

2

3

4

5

6

7

8

9

Tokarlik

1

Avtomatik va yarim avtomatik

Revolver

Burg'u-lash va kesish

Karu-sel

Burilish va frontal

Ko'p kesish

Ixtisos-lashgan

Har xil burilish

Bir shpindelli

Ko’p shpin-delli

Burg'ulovchi

2

Vertikal burg'ulash

yarim avtomatik

Koordi-nata o'sishi

Radial burg'u-lash

Gori-zontal burg'u-lash

Har xil burg'ulash

bitta shpin-delli

Ko’p shpin-delli

Silliqlovchi

3

Silindrsimon silliqlash

Ichki silliq-lash

Maxsus silliqlash

––

O'tkir-lash

sirt silliq-lash

Kombinatsiya- langan, elektrofizik va kimyoviy

4

Universal

yarim avtoma-tik

avtoma-tik

Elektro-kimyoviy

Elek-tro uch-qun

––

Elektrozion, ultra-tovush

Anodo-mexanik

Tish va vintni qayta ishlash

5

Silindrsi-mon g'ildiraklar uchun tishli kesish

Konusning g'ildiraklari uchun tish kesgichlar

Tish kesuvchi

G'ildiraklarning tishlari uchlari-ni qayta ishlash uchun

Tishni freza-lash

Tishni va vintni silliq-lash

Turli xil tish va tishli ishlov berish

Silindr-simon g'ildirak-lar va shpalli vallar uchun

Chervyakli g'il-dirak-lar uchun

Frezalash

6

Vertikal frezalash konsoli

––

Vertikal konsol-siz

Bo'y-lama

Keng ko'p qirrali

Gori-zontal konsol

Har xil frezalash

7

Bo'ylama

Ko'nda-lang tekislash

––

bir qavatli

ikki qavatli

8

Kesish, burilish asbobi, abraziv disk, doira bilan ishlash

To'g'ri kesish

Lenta

Duma-loq arra

Temir arra

––

––

Turli xil

9

Birlashma va vintga ishlov berish

––

Asbob-larni sinash uchun

Balanslash

––

––

Aniqlik darajasi bo'yicha
Shu asosda dastgohlarning aniqligining beshta klassi ajralib turadi.
Sinf N-normal aniqlikdagi dastgohlar. Ushbu toifadagi dastgohlar umumiy qabul qilingan usullar bilan ishlab chiqariladi, shu bilan birga ularni yig'ish amalga oshiriladi, umuman olganda, to'liq almashinish asosida.
Sinf P-yuqori aniqlikdagi dastgohlar. Yuqori aniqlik eng muhim qismlarning ishlab chiqarish sifatiga qo'yiladigan talablarni oshirish va dastgoh qismlarini yig'ish orqali ta'minlanadi. Strukturaviy ravishda, ushbu sinfdagi dastgohlar N sinfidagi o'xshash dastgohlardan farq qilmaydi.
Sinf B-yuqori aniqlikdagi dastgohlar. Yuqori aniqlik ta'minlanadi:
- muhim qismlar va agregatlarning maxsus dizayni;
- issiqlik o'zgarmas sexlarida muhim qismlarni ishlab chiqarish va selektiv yig'ish uchun yuqori sifat talablari.
A sinfi - yuqori aniqlikdagi dastgohlar. Ularni ishlab chiqarishga qo'yiladigan talablar B sinfiga qaraganda qattiqroq.
C sinfi - asosiy dastgohlar. Ushbu dastgohlar B va A sinfidagi dastgoh qismlarini ishlab chiqarish uchun mo'ljallangan.
Aniqlik sinfidan keyingi sinfga o'tish paytida bardoshlik qiymatlari o'rtasidagi nisbat 1.6 maxraj bilan ifodalanadi.
Dastgohning aniqlik klassi, odatdagidan tashqari, uning modelining kodidan keyin ko'rsatiladi, masalan, 16K20V modeli - yuqori aniqlikdagi vintni kesish stanogi.
Yuqori aniqlikni ta'minlash uchun A, B, C sinfidagi dastgohlar doimiy harorat va namlikni saqlab turish kerak bo'lgan maxsus issiqlik-doimiy xonalarda ishlashi kerak. Massasi bo'yicha dastgohlar engil (1 t gacha), o'rta (10 t gacha) va og'ir (yuqori 10 t) ga bo'linadi. Og'irlari katta (30 tonnagacha), aslida og'ir (100 tonnagacha) va ayniqsa og'ir yoki noyob (100 tonnadan ortiq).
Ko'p qirraliligi bilan
Shu asosda dastgohlar universal, ixtisoslashgan va maxsus hisoblanadi.
Universal umumiy maqsadli dastgohlar keng turdagi qismlarga ishlov berishda turli operatsiyalarni bajarish uchun ishlatiladi. Ular yuqori tezlikda boshqaruv mexanizmlari va jadvallarni, kalibrlarni, zaxiralarni ma'lum bir holatda o'rnatish uchun tezkor harakatlar bilan jihozlangan kesish tezligi va ozuqalarni tartibga solishning keng doirasiga ega. Universal dastgohlarga stanoklar, vint-kesuvchi stanoklar, turretli stanoklar, frezalash, burg'ulash va boshqalar kiradi. Universal dastgohlar, qoida tariqasida, kichik hajmdagi va seriyali ishlab chiqarishda qo'llaniladi. Ular ish qismlarini tez-tez almashtirish va asbobni almashtirish bilan tavsiflanadi.
Ixtisoslashtirilgan dastgohlar konfiguratsiyaga o'xshash, ammo har xil o'lchamlarga ega bo'lgan bir xil turdagi qismlarni qayta ishlash uchun mo'ljallangan. Bularga tokarlik stanoklari - tayanch stanoklari, tirsakli vallarni qayta ishlash, tishli qirqish, ipni kesish va boshqalar kiradi. Ular bir xil nomdagi, lekin har xil o'lchamdagi qismlarni qayta ishlash uchun almashtiriladigan qurilmalar va moslamalarni tezda qayta sozlash va sozlash bilan tavsiflanadi. Seriyali va keng ko'lamli ishlab chiqarishda qo'llaniladi.
Maxsus dastgohlar bir xil o'lchamdagi bir yoki bir nechta o'xshash qismlarni qayta ishlash yoki hatto alohida operatsiyalarni bajarish uchun mo'ljallangan, masalan, turbinaning pichoqlarini frezalash uchun, silindr bloklari teshiklarini burg'ulash uchun va hokazo. Maxsus dastgohlardan foydalanish yordamchi va asosiy texnologik vaqtni minimallashtirish imkonini beradi. Qayta ishlashni avtomatlashtirish va optimal kesish sharoitlari va asboblar konstruksiyalaridan foydalanish hisobiga, avtomatik qayta sozlash bilan tez o'zgaruvchan ko'p asbobli uskunalar. Bunday dastgohlar keng ko'lamli va ommaviy ishlab chiqarishda qo'llaniladi.