«Noshir» 2019 iqtisodiy va ijtimoiy geografiya

IQTISODIY VA IJTIMOIY GEOGRAFIYA 

333 
Natijada qalqonsimon bezning faoliyati buziladi. Bunday buzilishlarning oldini 

olish uchun osh tuzining tarkibiga, albatta, yod qo‗shilishi lozim.

FAO (Xalqaro oziq-ovqat bilan ta‘minlash tashkiloti), Xalqaro sog‗liqni 
saqlash va boshqa tashkilotlarning ma‘lumotlariga ko‗ra, insonning bir kunlik
oziq-ovqat meyori 2400-2500 kkal.dan past bo‗lmasligi lozim. Ba‘zi bir mualliflar 
ushbu ko‗rsatkich 2700-2800 kkal.ga teng bo‗lishi lozim deb hisoblamoqdalar. Shu
bilan birga, mazkur ko‗rsatkich insonlarning yoshi, jinsi, mehnat faoliyati, kasb-
kori, tabiiy-iqlimiy sharoitlari bilan aloqador tarzda o‗zgarishi mumkin. ―Ovqatni
to‗yib yemaslik‖ holati yuqoridagi norma 1800 kkal.dan pastga tushganda sezila 
boshlaydi, ocharchilik esa ushbu ko‗rsatkich 1000 kkal.dan kam bo‗lganda
kuzatiladi.
FAO ning ma‘lumotiga ko‗ra, Yer yuzidagi jami aholining 35 foizi to‗yib
ovqatlangan, 15 foizi zaruriy miqdordagi kaloriyalarni qabul qilgan, lekin ular 
oqsilni yetarli darajada iste‘mol qilmagan. Aholining 20 foizini oqsilga bo‗lgan
talabi qondirilmagan, 30 foizi surunkasi ovqatni to‗yib yemagan yoki och qolgan. 
Hozirgi vaqtda ocharchilik 700-800 mln kishini qamrab olgan. 1,2-1,5 mln. kishi
esa to‗yib ovqat yemayapti. Rivojlanayotgan mamlakatlarda ocharchilikdan yiliga 
13 mln.dan 18 mln. gacha kishi vafot etmoqda, shularning ¾ qismini bolalar
tashkil etmoqda.
Shu o‗rinda aytish lozimki, jahonning ko‗pgina mamlakatlari aholisi yashash
tarzining og‗irligi, to‗yib ovqat iste‘mol qilmasligi, shuningdek, tabiiy shart-
sharoitlarining o‗ta noqulayligi ular orasida turli xastaliklarning ortib borishiga
sabab bo‗lmoqda. Chunonchi, Somali, Chad, Niger, Gayana, Surinam kabi Afrika 
va Lotin Amerikasining ayrim davlatlari bunga yaqqol misol bo‗la oladi. Shu
tufayli jahon aholisi orasida ochlik va kasallanish darajasining asosiy qismi ana 
shu davlatlar hissasiga to‗g‗ri kelmoqda.