«Noshir» 2019 iqtisodiy va ijtimoiy geografiya

IQTISODIY VA IJTIMOIY GEOGRAFIYA 

43 
geografik tadqiqotlar, odatda, mamlakatlarda bo‗lib o‗tgan yoki ehtimoliy urush 

maydonlarini ham o‗rganadi.

Harbiy mamlakatshunoslikning asosiy vazifasi – o‗rganilayotgan davlatlar 
yoki davlatlar ittifoqining harbiy qudratini aniqlashdir. Harbiy kuch-qudrat
davlatning siyosiy va iqtisodiy tuzilishini, uning qurolli kuchlari tayyorgarligi va 
kuchli raqibga qarshi muvaffaqiyatli harbiy faoliyat olib bora olish qobiliyatini
amalga oshiradi. 
Davlatning harbiy qudrati darajasi uning iqtisodiyoti bilan bevosita bog‗liq.
Armiyaning barcha tuzilmalari va unda qo‗llaniladigan jang usullari, ayni vaqtda, 
g‗alaba yoki mag‗lubiyat moddiy, iqtisodiy omillarga – inson va qurol
materiallariga, shuningdek, aholi va texnikaning sifati va miqdoriga bog‗liq. 
Shuning uchun, harbiy geografiya alohida mamlakatlarni o‗rganishda ularning
iqtisodiy salohiyatiga, mamlakatlar xalq xo‗jaligining o‗ziga xosligiga, ularning 
iqtisodiy va siyosiy tuzilmalariga, jamiyat ehtiyojlarini moddiy ta‘minlashning
maksimal imkoniyatlariga hamda urushni olib borish uchun zarur bo‗lgan barcha 
ishlab chiqarish tarmoqlariga alohida e‘tibor qaratadi. Harbiy geografiya
mamlakatlar va ularning ittifoqlarini o‗rganishda quyidagilarga: sanoatning 
rivojlanish darajasi va ishlab chiqarish quvvatiga (asosan, og‗ir va harbiy sanoat),
qishloq xo‗jaligi, transport va aloqaning imkoniyatlari; mamlakatlarning tabiiy 
boyliklar va mehnat resurslari bilan ta‘minlanganligi; ishlab chiqarishning
geografik joylashish xususiyatlari, aholi va zaxiralarning rivojlanganlik darajasi, 
uning mamlakat moddiy ishlab chiqarishi va xalq ma‘naviy hayotiga ta‘siri
darajasi; davlatning moliyaviy ahvoli kabi iqtisodiy imkoniyatning eng muhim 
elementlariga qiziqadi.
Mamlakatlarning 
iqtisodiy
salohiyatini 
aniqlashda
harakatsiz 
(foydalanilmayotgan) ishlab chiqarish quvvatlarini, ishchi kuchi zaxiralarini, milliy
boylik miqdorini, mahsulot ishlab chiqarish hajmini kengaytirishga ta‘sir etuvchi 

---

---