Nostandart testlar Reprezentativ tizimlarning odam hayoti faoliyatida namoyon bo’lishi

GLOSSARIY

Dezekvilibratsiya– muvozanat saqlash qobiliyatining buzilishi.

Diffuz neyropedagogik gurux – ta’lim muhiti bir tekis to‘ldirilgan guruh bo‘lib, guruhning neyropedagogik relefi xam tekis bo‘ladi. Mashg‘ulot jarayonida guruxda neyropedagogik relaksatsiya holati kuzatiladi.

Diffuz-assotsiiv neyropedagogik gurux – bunday guruhda diffuz va assotsiiv neyropedagogik guruhlarning xar ikkalasiga xos bo‘lgan holatlar kuzatiladi.

Imprinting – odamga hayot faoliyati uchun muhim axamiyatli bo‘lgan ta’sir etayotgan ob’ektlar xususiyatlarining retseptor va ong osti darajalarida “muxrlanib”, eslab qolinishi.

“Interfaol maydon” – o‘quv guruhidagi kommunikatsiya darajasida xam, persepsiya darajasida xam ta’lim jarayoniga nisbatan kam jalb etilgan, biroq ichki guruhda interfaol ishtirok etishlari ahamiyatli bo‘dgan ko‘rish analizatori etakchi o‘quvchilar guruhi faoliyat ko‘rsatadigan neyropedagogik trans-maydon.

Laterallik, lateratsiya – (lotinchadan lateralis – yon tomonda joylashgan) – ontogenezda sodir bo‘ladigan jarayon bo‘lib, turli psixik funksiyalar bosh miyaning chap yoki o‘ng yarimsharlari bilan bog‘liqligi natijasi.

Individual lateratsiya profili – odam bosh miya yarimsharlari funksiyalarining asimmetriyasi natijasida yuzaga keladi.

Miyaning neyroplastikligi – “neyro” bu “neyron”, ya’ni nerv xujayrasi bo‘lib, miya va nerv tizimi nerv xujayralaridan tarkib topganligini, “plastiklik” esa – miyaning o‘zgaruvchanligi, ta’sir ostida o‘zgarishi mumkinligini anglatadi.

Miya po‘stlog‘idagi markazlar - miya po‘stlog‘ida nerv markazlari 200 dan ortiq bo‘lib, ular morfologik, fiziologik jihatdan bir-biridan farq qiladi.

Neyron (nerv hujayrasi) - nerv tizimining asosiy funksional birligi bo‘lib, odam miyasida tahminan 25 mlrd. Periferik nerv tizimiga kiruvchi tugunlardagi nerv hujayralar soni 25 mln. atrofida.

Neyrodidaktika – neyrofanlarning ob’ektiv qonuniyatlari asosida ta’lim jarayoni va ta’lim oluvchilar guruxlari psixodinamikasining neyropedagogik tarkibini xisobga olgan holda ta’lim muhitini tashkil etishning shakl va metodlarini o‘rgatadi.

Neyropedagogika – inson bosh miya yarimsharlari faoliyatida sodir bo‘ladigan o‘ziga xos jihatlar va o‘zgarishlarni uning o‘quv materiallarni o‘zlashtirish jarayonini tashkil qilish hamda ta’lim-tarbiya jarayonida ta’lim oluvchi va pedagog o‘rtasidagi individual lateratsiya profili variantlarining o‘zaro mutanosibligini o‘rganadigan fan sohasi.