Nukus davlat pedagogika instituti
Orfografiya va punktuatsiya fanidan teslar
Download 3.96 Mb.
|
-----ORFOGRAFIYA УМК 2020-2021
|
Orfografiya va punktuatsiya fanidan teslar:
@ 1. 1928-1992 o’quv yilidan boshlab arab alifbosi asosidagi o’zbek yozuvi… A) lotinlashtirilgan alifbo bilan almashtirildi B) Kirill alifbosi bilan almashdi C) Ta`lim soxasiga kiritildi D) To’g’ri javob yo’q @ 2. VII-VIII asrda arablar O`rta Osiyoni bosib olgandan keyin… A) Arab tili davlat tili darajasiga k o’tarildi B) Islom diniga e`tiqod kuchaytirildi C) eski turk tili arab yozuviga majburan almashtirildi D) Eski turk tilidan voz kechildi @ 3. Farobiy, Beruniy, Ibn Sino, Navoiy o`zlarining shohona asarlarini... A) Fors-tojik tilida yozganlar B) Turkiy tilida yozganlar C) Arab tilida yozganlar D) arab alifosidagi o`zbek yozuvida yozganlar @ 4. 1922 yildA).. isloh qilindi A) Lotin alifbosi B) arab alifbosi C) Kirill alifbosi D) Lotin yozuvi @ 5.1929 yilda qabul qilingan lotin alifbosiga ... yilda jiddiy o`zgartirishlar kiritildi A) 1936 B) 1935 C) 1934 D) 1937 @ 6. 1940 yilda... o`zbek yozuviga ko’chdik A) Arab tilidagi B) rus grafikasidagi C) Lotin grafikasidagi D) Kirill grafikasidagi @ 7. Tilshunoslik sohasidagi o`zgarishlar bilan rus grafikasidagi o`zbek yozuvini yanada takomillashtirish maqsadida amaldagi imlo qoidalariga ba`zi bir aniqlik va to`ldirishlar qachon kiritildi? A) 1955 yil B) 1954 yil C) 1950 yil D) 1960 yil @ 8. Hozirgi o`zbek adabiy tilining imlo qoidalari necha bobdan iborat? A) 4 B) 5 C) 3 D) 6 @ 9. Imlo qoidalari «O`zbek orfograiyasining asosiy qoidalari» deb nomlangan hujjatda necha paragrafda o`z aksini topgan? A)72 B)75 C)82 D)88 @ 10. Prinsip so`zi lug`aviy ma`nosi… A) yun. «Tamoyil» B) lot. «boshlanish» C) Ruscha «so`zboshi» D) Grekcha «muqaddima» @ 11. Imloning qanday tamoyillari bor? A) fonetik, morfologik, tarixiy B) Fonetik, leksik, grammatik C) Fonologik, morfologik, leksikologiya D) Barcha javoblar to’gri @ 12. Hozirgi o`zbek adabiy tilining imlo qoidalari ketma-ketlikda berilgan javobni aniqlang A) 1.Ayrim harflarning imlosi. 2. O`zak-negiz qo`shimchalar imlosi. 3.Qo`shma so`z va so`z birikmalari imlosi. 4. Bo`g`in ko`chirilishi. 5. Bosh harflarning yozilishi B) 1.Bosh harflarning yozilishi. 2. Qo`shma so`z va so`z birikmalari imlosi. 3.Ayrim harflarning imlosi. 4. O`zak-negiz qo`shimchalar imlosi. 5. Bo`g`in ko`chirilishi. C) 1.Bosh harflarning yozilishi. 2.Qo`shma so`z va so`z birikmalari imlosi. 3.Ayrim harflarning imlosi. 4. Bo`g`in ko`chirilishi. 5.O`zak-negiz qo`shimchalar imlosi. D) 1. Bo`g`in ko`chirilishi. 2.Bosh harflarning yozilishi. 3. Qo`shma so`z va so`z birikmalari imlosi. 4. Ayrim harflarning imlosi. 5. O`zak-negiz qo`shimchalar imlosi. @ 13. Tilshunos Faxri Kamol hozirgi o`zbek imlosini… prinsiplarga tayanishini yozgan A) Tarixiy- tasviriy, etimologik B) Fonetik, morfologik, differentsial C) fonetik, morfologik, differntsial, tarixiy-tasviriy va etimologik D) Tarixiy-tasviriy, leksik-morfologik @ 14. S. Usmоnоv yetakchi prinsip sifatida qaysi prinsipni ko’rsatadi? A) morfologik B) fonologik C) differensial D) Tarixiy-tasviriy @ 15. o`zbek tilining imloviy tamoyillari qanday? A) 1. Fonetik. 2. Tarixiy-traditsion. 3.Differentsiya 4.Etimologik yoki grafik. B) 1. Fonetik. 2.Morfologik. 3.Tarixiy-traditsion. 4.Differen-tsiya 5. Etimologik yoki grafik. C) 1.Morfologik. 2. Tarixiy-traditsion. 3.Differentsiya D) 1. Fonetik 2.Morfologik @ 16. Yagona adabiy talaffuzda so`z qanday nutq tovushlaridan tarkib topgan bo`lsa, bu tovushlar yozuvda o`ziga xos harflar bilan ifodalanadi, ya`ni aytilishicha yoziladi – bu… A) Etimologik yoki grafik tamoyil B) Morfologik tamoyil C) Fonetik tamoyil D) Tarixiy-traditsion tamoyil @ 17. O`zbek tilidagi bag`ir, burun, ko`ngil, og`iz, qorin kabi so`zlar A) qanday aytilsa o`sha shaklda yoziladi B) Qo`shimcha qo`shilishi bilan tovush o`zgarishi hosil bo`ladi C) Qo`shimcha olmaydi D) Hammasi to`g`ri @ 18. Aybla+v = ayblov: so`zla+v = so`zlov: azobla+v = azoblov... A) Morfologik tamoyil B) fonetik tamoyil C) Etimologik yoki grafik tamoyil D) Tarixiy-traditsion tamoyil @ 19. Unda+v=undov: maqta+v=maqtov: o`lcha+v=o`lchov: sina+v=sinov, qursha+v= qurshov A) fonetik tamoyil B) Morfologik tamoyil C) Etimologik yoki grafik tamoyil D) Tarixiy-traditsion tamoyil @ 20. ….yozuvda bir xillikni ta`minlaydi A) Etimologik yoki grafik tamoyil B) fonetik tamoyil C) Morfologik tamoyil D) Tarixiy-traditsion tamoyil @ 21. Ba`zi so`zlar birinchi bo`g`inida U yoki Yu unlisi kelsa, ikkinchi bo`g`inida I tovush eshitiladi, lekin yozuvda asliga ko`ra U tovush yoziladi: bulbul, turmush, unum, uchun, uyqu.... qaysi prinsipga xos? A) Morfologik tamoyil B) fonetik tamoyil C) Etimologik yoki grafik tamoyil D) Tarixiy-traditsion tamoyil @ 22. So`zlarning yozuvda qadimdan odat bo`lib qolgan shaklida yozilishi imloning .... A) Morfologik tamoyil B) tariхiy-an’anaviy tamоyilidir C) fonetik tamoyil D) Etimologik yoki grafik tamoyil @ 23. Yozuvda farqlashda aslida amaliy talaffuz asos qilib olinadi, sur`at -tezlik, surat - rasm. Ana shunday farqlab yozish asoslari imloning... A) fonetik tamoyil B) Morfologik tamoyil C) diffеrеntsiatsiya prinsipi D) Etimologik yoki grafik tamoyil @ 24. Eramizning V asrigacha mavjud bo`lgan oromey yozuvida A) «ajratuvchi belgilar» /nuqta va interval/ qo`llangan B) Tinish begilarga extiyoj sezilmagan C) Maxsus yozuvlar qo’llanilgan D) Punktuatsion belgilar sharxlangan @ 25. Tinish belgilari... boshlab o`zbek yozuvida qo`llana boshlagan. A) XIX asr birinchi yarmidan B) XIX asrning II yarmidan C) XVIII asr birinchi yarmi D) XVIII asr oxirlari @ 26. …yillarida o’zbek tili matbuot tili darajasiga ko’tarildi. A) XIX asrning 70-yillarida B) XX asrning 60- yillarida C) ХIХ asrning II yarmidan D) XIX asr birinchi yarmidan @27. turlicha ilmiy asarlar, grammatik qo`llanmalar paydo bo`ldi. Bularda tinish belgilar ishlatish an`anaga aylandi. A) XIX asr birinchi yarmidan B) XX asrning 60- yillarida C) ХIХ asrning II yarmidan D) XIX asr oxiri XX asr boshlarida @ 28. ...o`zbek punktuatsiyasi to`liq shakllangan A) XIX asr oxirlarida B) XX asr oxirlarida C) XX asr boshlarida D) ХIХ asrning II yarmidan @ 29. O`zbek punktuatsiyasining tarixiy taraqqiyoti necha davrga bo`linadi? A) to`rt B) uch C) ikki D) besh @ 30. O`zbek punktuatsiyasini maxsus o`rgangan tilshunos olim? A) Sh. Shoabdurahmonov B) K. Nazarov C) N.Karimov D) S.Usmonov @ 31. Agar bog`langan qo`shma gapning birinchi gapi so’roq, ikkinchisi darak gap shaklida bo`lsa, oxiriga … belgisi qo`yiladi. A) so`roq B) nuqta C) undov D) tire @ 32. Agar bog`lovchisiz qo`shma gap komponentlari bir vaqtda yoki ketma-ket bo`layotgan voqealarni bildirsa, bu gaplar … bilan ajratiladi A) vergul B) Nuqtali vergul C) tire D) Ko`p nuqta @ 33. Agar bog`lovchisiz qo`shma gap komponentlari zidlik, o`xshashlik kabi semantik munosabatlarga ega bo`lsa, ular orasiga… qo`yiladi. A) tire B) vergul C) Ikki nuqta D) Ko`p nuqta @ 34. Bahor keldi kunlar isidi dala ishlari qizib ketdi. Qanday belgi qo`yiladi? A) Ko`p nuqta B) vergul C) Ikki nuqta D) tire @ 35. Ishlagan tishlaydi ishlamagan kishnaydi. Qanday belgi qo`yiladi? A) tire B) vergul C) Ko`p nuqta D) Ikki nuqta @ 36. Qor yog`di don yog`di. Qanday belgi qo`yiladi? A) Ko`p nuqta B) vergul C) tire D) Ikki nuqta @ 37. Hozirgi o`zbek tilida tinish belgilari … prinsipga ko`ra qo`llaniladi. A) uchta B) ikkita C) to`rtta D) beshta @ 38. Hozirgi o`zbek tilida tinish belgilari … prinsipga ko`ra qo`llaniladi. A) Tarixiy-grammatik prinsip. Nutq emotsionalligiga Nutq mazmuniga ko`ra B) Logik–grammatik prinsip. Nutq mazmuniga Nutq tuzilishiga ko`ra C) An`anaviy prinsip. Tarixiy-traditsion. Nutq tuzilishiga ko`ra D) To`g`ri javob yo`q @ 39. …bunda tinish belgilarining gap intonatsiyasiga muvofiq ishlatilishi tushuniladi. A) Nutq intonatsiyasi. B) So`z intonatsiyasi C) Mantiq intonatsiyasi D) Hamma javob to`g`ri. @ 40. Kiritma konstruktsiyalarning ayrimlari gap bilan zich bog`langan bo`lsa asosiy gapdan … bilan ajratiladi A) tire B) Ikki nuqta C) nuqtali vergul D) qavs @ 41. Ilmiy matnlarda fikrning davomiyligini ko`rsatuvchi gaplardan keyin … qo`yiladi A) tire B) nuqtali vergul C) ikki nuqta D) qavs @ 42. Nutq stillariga xos barcha yozma matnlarda … tire bilan boshlanadi A) monologlar B) diologlar C) tsitatalar D) matnlar @ 43. Dramatik asarlarda har bir diolog (shaxsning so`zi)… A) tire bilan boshlanadi B) Bosh harflarda boshlanmaydi C) Bosh harflarda boshlanadi D) tire bilan boshlanmaydi @ 44. Ilmiy uslubda, jumla ichida so`zlarni qisqartirishda, havola belgilarida ham tinish belgilar … asosida ishlatiladi A) Tarixiy-grammatik prinsip B) differentsiatsiya prinsipi C) Logik–grammatik prinsip. D) Barchasi to`g`ri @ 45. Hozirgi o`zbek tilida miqdoran … tinish belgi mavjud A) 13 ta B) 11 ta C) 10 t a D) 12 ta @ 46. Ingliz tilida tinish belgilar … A) 13 ta B) 10 t a C) 11 ta D) 12 tA) @ 47. Hozirgi o`zbek tilida tinish belgilarining qo`llanish holati A) besh xil B) uch xil C) to`rt xil D) ikki xil @ 48. Punktuatsiya lotincha “punctum”… A) nuqta, nuqtalar ilmi demak B) tinish belgilar C) belgilar ilmi D) barcha javoblar to`g`ri @ 49. Hozirgi o`zbek tilida tinish belgilarining qo`llanish holati A) a) Yakka holatda; b )qo`shma holatda; B) juft holatda; B) a) Yakka holatda; b) qo`shma holatda; C) a) Yakka holatda; b)qo`shma holatda; B)juft holatda g)takroriy holatda; D) barcha javoblar to`g`ri @ 50. …musiqa asarlarining notasiga o`xshaydi A) Punktuatsiya B) Milliy til C) Tovushlar yig`indisi D) Barchasi to`g`ri @ 1. 1928-1992 o’quv yilidan boshlab arab alifbosi asosidagi o’zbek yozuvi… @ 2. VII-VIII asrda arablar O`rta Osiyoni bosib olgandan keyin… @ 3. Farobiy, Beruniy, Ibn Sino, Navoiy o`zlarining shohona asarlarini... @ 4. 1922 yildA).. isloh qilindi @ 5.1929 yilda qabul qilingan lotin alifbosiga ... yilda jiddiy o`zgartirishlar kiritildi @ 6. 1940 yildA).. o`zbek yozuviga ko’chdik @ 7. Tilshunoslik sohasidagi o`zgarishlar bilan rus grafikasidagi o`zbek yozuvini yanada takomillashtirish maqsadida amaldagi imlo qoidalariga ba`zi bir aniqlik va to`ldirishlar qachon kiritildi? @ 8. Hozirgi o`zbek adabiy tilining imlo qoidalari necha bobdan iborat? @ 9. Imlo qoidalari «O`zbek orfograiyasining asosiy qoidalari» deb nomlangan hujjatda necha paragrafda o`z aksini topgan? @ 10. Prinsip so`zi lug`aviy ma`nosi… @ 11. Imloning qanday tamoyillari bor? @ 12. Hozirgi o`zbek adabiy tilining imlo qoidalari ketma-ketlikda berilgan javobni aniqlang @ 13. Tilshunos Faxri Kamol hozirgi o`zbek imlosini… prinsiplarga tayanishini yozgan @ 14. S. Usmоnоv yetakchi prinsip sifatida qaysi prinsipni ko’rsatadi? @ 15. o`zbek tilining imloviy tamoyillari qanday? @ 16. Yagona adabiy talaffuzda so`z qanday nutq tovushlaridan tarkib topgan bo`lsa, bu tovushlar yozuvda o`ziga xos harflar bilan ifodalanadi, ya`ni aytilishicha yoziladi – bu… @ 17. O`zbek tilidagi bag`ir, burun, ko`ngil, og`iz, qorin kabi so`zlar @ 18. Aybla+v = ayblov: so`zla+v = so`zlov: azobla+v = azoblov... @ 19. Unda+v=undov: maqta+v=maqtov: o`lcha+v=o`lchov: sina+v=sinov, qursha+v= qurshov @ 20. ….yozuvda bir xillikni ta`minlaydi @ 21. Ba`zi so`zlar birinchi bo`g`inida U yoki Yu unlisi kelsa, ikkinchi bo`g`inida I tovush eshitiladi, lekin yozuvda asliga ko`ra U tovush yoziladi: bulbul, turmush, unum, uchun, uyqu.... qaysi prinsipga xos? @ 22. So`zlarning yozuvda qadimdan odat bo`lib qolgan shaklida yozilishi imloning .... @ 23. Yozuvda farqlashda aslida amaliy talaffuz asos qilib olinadi, sur`at -tezlik, surat - rasm. Ana shunday farqlab yozish asoslari imloning... @ 24. Eramizning V asrigacha mavjud bo`lgan oromey yozuvida @ 25. Tinish belgilari... boshlab o`zbek yozuvida qo`llana boshlagan. @ 26. …yillarida o’zbek tili matbuot tili darajasiga ko’tarildi. @27. turlicha ilmiy asarlar, grammatik qo`llanmalar paydo bo`ldi. Bularda tinish belgilar ishlatish an`anaga aylandi. @ 28. ...o`zbek punktuatsiyasi to`liq shakllangan @ 29. O`zbek punktuatsiyasining tarixiy taraqqiyoti necha davrga bo`linadi? @ 30. O`zbek punktuatsiyasini maxsus o`rgangan tilshunos olim? @ 31. Agar bog`langan qo`shma gapning birinchi gapi so’roq, ikkinchisi darak gap shaklida bo`lsa, oxiriga … belgisi qo`yiladi. @ 32. Agar bog`lovchisiz qo`shma gap komponentlari bir vaqtda yoki ketma-ket bo`layotgan voqealarni bildirsa, bu gaplar … bilan ajratiladi @ 33. Agar bog`lovchisiz qo`shma gap komponentlari zidlik, o`xshashlik kabi semantik munosabatlarga ega bo`lsa, ular orasiga… qo`yiladi. @ 34. Bahor keldi kunlar isidi dala ishlari qizib ketdi. Qanday belgi qo`yiladi? @ 35. Ishlagan tishlaydi ishlamagan kishnaydi. Qanday belgi qo`yiladi? @ 36. Qor yog`di don yog`di. Qanday belgi qo`yiladi? @ 37. Hozirgi o`zbek tilida tinish belgilari … prinsipga ko`ra qo`llaniladi. @ 38. Hozirgi o`zbek tilida tinish belgilari … prinsipga ko`ra qo`llaniladi. @ 39. …bunda tinish belgilarining gap intonatsiyasiga muvofiq ishlatilishi tushuniladi. @ 40. Kiritma konstruktsiyalarning ayrimlari gap bilan zich bog`langan bo`lsa asosiy gapdan … bilan ajratiladi @ 41. Ilmiy matnlarda fikrning davomiyligini ko`rsatuvchi gaplardan keyin … qo`yiladi @ 42. Nutq stillariga xos barcha yozma matnlarda … tire bilan boshlanadi @ 43. Dramatik asarlarda har bir diolog (shaxsning so`zi)… @ 44. Ilmiy uslubda, jumla ichida so`zlarni qisqartirishda, havola belgilarida ham tinish belgilar … asosida ishlatiladi @ 45. Hozirgi o`zbek tilida miqdoran … tinish belgi mavjud @ 46. Ingliz tilida tinish belgilar … @ 47. Hozirgi o`zbek tilida tinish belgilarining qo`llanish holati @ 48. Punktuatsiya lotincha “punctum”… @ 49. Hozirgi o`zbek tilida tinish belgilarining qo`llanish holati @ 50. …musiqa asarlarining notasiga o`xshaydi. Imtihon testi 1. 1928-1992 o’quv yilidan boshlab arab alifbosi asosidagi o’zbek yozuvi… A) lotinlashtirilgan alifbo bilan almashtirildi B) Kirill alifbosi bilan almashdi C) Ta`lim soxasiga kiritildi D) To’g’ri javob yo’q 2. VII-VIII asrda arablar O`rta Osiyoni bosib olgandan keyin… A) Arab tili davlat tili darajasiga k o’tarildi B) Islom diniga e`tiqod kuchaytirildi C) eski turk tili arab yozuviga majburan almashtirildi D) Eski turk tilidan voz kechildi 3. Farobiy, Beruniy, Ibn Sino, Navoiy o`zlarining shohona asarlarini... A) Fors-tojik tilida yozganlar B) Turkiy tilida yozganlar C) Arab tilida yozganlar D) arab alifosidagi o`zbek yozuvida yozganlar 4. 1922 yildA).. isloh qilindi A) Lotin alifbosi B) arab alifbosi C) Kirill alifbosi D) Lotin yozuvi 5.1929 yilda qabul qilingan lotin alifbosiga ... yilda jiddiy o`zgartirishlar kiritildi A) 1936 B) 1935 C) 1934 D) 1937 6. 1940 yilda... o`zbek yozuviga ko’chdik A) Arab tilidagi B) rus grafikasidagi C) Lotin grafikasidagi D) Kirill grafikasidagi 7. Tilshunoslik sohasidagi o`zgarishlar bilan rus grafikasidagi o`zbek yozuvini yanada takomillashtirish maqsadida amaldagi imlo qoidalariga ba`zi bir aniqlik va to`ldirishlar qachon kiritildi? A) 1955 yil B) 1954 yil C) 1950 yil D) 1960 yil 8. Hozirgi o`zbek adabiy tilining imlo qoidalari necha bobdan iborat? A) 4 B) 5 C) 3 D) 6 9. Imlo qoidalari «O`zbek orfograiyasining asosiy qoidalari» deb nomlangan hujjatda necha paragrafda o`z aksini topgan? A)72 B)75 C)82 D)88 10. Prinsip so`zi lug`aviy ma`nosi… A) yun. «Tamoyil» B) lot. «boshlanish» C) Ruscha «so`zboshi» D) Grekcha «muqaddima» 11. Imloning qanday tamoyillari bor? A) fonetik, morfologik, tarixiy B) Fonetik, leksik, grammatik C) Fonologik, morfologik, leksikologiya D) Barcha javoblar to’gri 12. Hozirgi o`zbek adabiy tilining imlo qoidalari ketma-ketlikda berilgan javobni aniqlang A) 1.Ayrim harflarning imlosi. 2. O`zak-negiz qo`shimchalar imlosi. 3.Qo`shma so`z va so`z birikmalari imlosi. 4. Bo`g`in ko`chirilishi. 5. Bosh harflarning yozilishi B) 1.Bosh harflarning yozilishi. 2. Qo`shma so`z va so`z birikmalari imlosi. 3.Ayrim harflarning imlosi. 4. O`zak-negiz qo`shimchalar imlosi. 5. Bo`g`in ko`chirilishi. C) 1.Bosh harflarning yozilishi. 2.Qo`shma so`z va so`z birikmalari imlosi. 3.Ayrim harflarning imlosi. 4. Bo`g`in ko`chirilishi. 5.O`zak-negiz qo`shimchalar imlosi. D) 1. Bo`g`in ko`chirilishi. 2.Bosh harflarning yozilishi. 3. Qo`shma so`z va so`z birikmalari imlosi. 4. Ayrim harflarning imlosi. 5. O`zak-negiz qo`shimchalar imlosi. 13. Tilshunos Faxri Kamol hozirgi o`zbek imlosini… prinsiplarga tayanishini yozgan A) Tarixiy- tasviriy, etimologik B) Fonetik, morfologik, differentsial C) fonetik, morfologik, differntsial, tarixiy-tasviriy va etimologik D) Tarixiy-tasviriy, leksik-morfologik 14. S. Usmоnоv yetakchi prinsip sifatida qaysi prinsipni ko’rsatadi? A) morfologik B) fonologik C) differensial D) Tarixiy-tasviriy 15. o`zbek tilining imloviy tamoyillari qanday? A) 1. Fonetik. 2. Tarixiy-traditsion. 3.Differentsiya 4.Etimologik yoki grafik. B) 1. Fonetik. 2.Morfologik. 3.Tarixiy-traditsion. 4.Differen-tsiya 5. Etimologik yoki grafik. C) 1.Morfologik. 2. Tarixiy-traditsion. 3.Differentsiya D) 1. Fonetik 2.Morfologik 16. Yagona adabiy talaffuzda so`z qanday nutq tovushlaridan tarkib topgan bo`lsa, bu tovushlar yozuvda o`ziga xos harflar bilan ifodalanadi, ya`ni aytilishicha yoziladi – bu… A) Etimologik yoki grafik tamoyil B) Morfologik tamoyil C) Fonetik tamoyil D) Tarixiy-traditsion tamoyil 17. O`zbek tilidagi bag`ir, burun, ko`ngil, og`iz, qorin kabi so`zlar A) qanday aytilsa o`sha shaklda yoziladi B) Qo`shimcha qo`shilishi bilan tovush o`zgarishi hosil bo`ladi C) Qo`shimcha olmaydi D) Hammasi to`g`ri 18. Aybla+v = ayblov: so`zla+v = so`zlov: azobla+v = azoblov... A) Morfologik tamoyil B) fonetik tamoyil C) Etimologik yoki grafik tamoyil D) Tarixiy-traditsion tamoyil 19. Unda+v=undov: maqta+v=maqtov: o`lcha+v=o`lchov: sina+v=sinov, qursha+v= qurshov A) fonetik tamoyil B) Morfologik tamoyil C) Etimologik yoki grafik tamoyil D) Tarixiy-traditsion tamoyil 20. ….yozuvda bir xillikni ta`minlaydi A) Etimologik yoki grafik tamoyil B) fonetik tamoyil C) Morfologik tamoyil D) Tarixiy-traditsion tamoyil 21. Ba`zi so`zlar birinchi bo`g`inida U yoki Yu unlisi kelsa, ikkinchi bo`g`inida I tovush eshitiladi, lekin yozuvda asliga ko`ra U tovush yoziladi: bulbul, turmush, unum, uchun, uyqu.... qaysi prinsipga xos? A) Morfologik tamoyil B) fonetik tamoyil C) Etimologik yoki grafik tamoyil D) Tarixiy-traditsion tamoyil 22. So`zlarning yozuvda qadimdan odat bo`lib qolgan shaklida yozilishi imloning .... A) Morfologik tamoyil B) tariхiy-an’anaviy tamоyilidir C) fonetik tamoyil D) Etimologik yoki grafik tamoyil 23. Yozuvda farqlashda aslida amaliy talaffuz asos qilib olinadi, sur`at -tezlik, surat - rasm. Ana shunday farqlab yozish asoslari imloning... A) fonetik tamoyil B) Morfologik tamoyil C) diffеrеntsiatsiya prinsipi D) Etimologik yoki grafik tamoyil 24. Eramizning V asrigacha mavjud bo`lgan oromey yozuvida A) «ajratuvchi belgilar» /nuqta va interval/ qo`llangan B) Tinish begilarga extiyoj sezilmagan C) Maxsus yozuvlar qo’llanilgan D) Punktuatsion belgilar sharxlangan 25. Tinish belgilari... boshlab o`zbek yozuvida qo`llana boshlagan. A) XIX asr birinchi yarmidan B) XIX asrning II yarmidan C) XVIII asr birinchi yarmi D) XVIII asr oxirlari 26. …yillarida o’zbek tili matbuot tili darajasiga ko’tarildi. A) XIX asrning 70-yillarida B) XX asrning 60- yillarida C) ХIХ asrning II yarmidan D) XIX asr birinchi yarmidan 27. turlicha ilmiy asarlar, grammatik qo`llanmalar paydo bo`ldi. Bularda tinish belgilar ishlatish an`anaga aylandi. A) XIX asr birinchi yarmidan B) XX asrning 60- yillarida C) ХIХ asrning II yarmidan D) XIX asr oxiri XX asr boshlarida 28. ...o`zbek punktuatsiyasi to`liq shakllangan A) XIX asr oxirlarida B) XX asr oxirlarida C) XX asr boshlarida D) ХIХ asrning II yarmidan 29. O`zbek punktuatsiyasining tarixiy taraqqiyoti necha davrga bo`linadi? A) to`rt B) uch C) ikki D) besh 30. O`zbek punktuatsiyasini maxsus o`rgangan tilshunos olim? A) Sh. Shoabdurahmonov B) K. Nazarov C) N.Karimov D) S.Usmonov 31. Agar bog`langan qo`shma gapning birinchi gapi so’roq, ikkinchisi darak gap shaklida bo`lsa, oxiriga … belgisi qo`yiladi. A) so`roq B) nuqta C) undov D) tire 32. Agar bog`lovchisiz qo`shma gap komponentlari bir vaqtda yoki ketma-ket bo`layotgan voqealarni bildirsa, bu gaplar … bilan ajratiladi A) vergul B) Nuqtali vergul C) tire D) Ko`p nuqta 33. Agar bog`lovchisiz qo`shma gap komponentlari zidlik, o`xshashlik kabi semantik munosabatlarga ega bo`lsa, ular orasiga… qo`yiladi. A) tire B) vergul C) Ikki nuqta D) Ko`p nuqta 34. Bahor keldi kunlar isidi dala ishlari qizib ketdi. Qanday belgi qo`yiladi? A) Ko`p nuqta B) vergul C) Ikki nuqta D) tire 35. Ishlagan tishlaydi ishlamagan kishnaydi. Qanday belgi qo`yiladi? A) tire B) vergul C) Ko`p nuqta D) Ikki nuqta 36. Qor yog`di don yog`di. Qanday belgi qo`yiladi? A) Ko`p nuqta B) vergul C) tire D) Ikki nuqta 37. Hozirgi o`zbek tilida tinish belgilari … prinsipga ko`ra qo`llaniladi. A) uchta B) ikkita C) to`rtta D) beshta 38. Hozirgi o`zbek tilida tinish belgilari … prinsipga ko`ra qo`llaniladi. A) Tarixiy-grammatik prinsip. Nutq emotsionalligiga Nutq mazmuniga ko`ra B) Logik–grammatik prinsip. Nutq mazmuniga Nutq tuzilishiga ko`ra C) An`anaviy prinsip. Tarixiy-traditsion. Nutq tuzilishiga ko`ra D) To`g`ri javob yo`q 39. …bunda tinish belgilarining gap intonatsiyasiga muvofiq ishlatilishi tushuniladi. A) Nutq intonatsiyasi. B) So`z intonatsiyasi C) Mantiq intonatsiyasi D) Hamma javob to`g`ri. 40. Kiritma konstruktsiyalarning ayrimlari gap bilan zich bog`langan bo`lsa asosiy gapdan … bilan ajratiladi A) tire B) Ikki nuqta C) nuqtali vergul D) qavs 41. Ilmiy matnlarda fikrning davomiyligini ko`rsatuvchi gaplardan keyin … qo`yiladi A) tire B) nuqtali vergul C) ikki nuqta D) qavs 42. Nutq stillariga xos barcha yozma matnlarda … tire bilan boshlanadi A) monologlar B) diologlar C) tsitatalar D) matnlar 43. Dramatik asarlarda har bir diolog (shaxsning so`zi)… A) tire bilan boshlanadi B) Bosh harflarda boshlanmaydi C) Bosh harflarda boshlanadi D) tire bilan boshlanmaydi 44. Ilmiy uslubda, jumla ichida so`zlarni qisqartirishda, havola belgilarida ham tinish belgilar … asosida ishlatiladi A) Tarixiy-grammatik prinsip B) differentsiatsiya prinsipi C) Logik–grammatik prinsip. D) Barchasi to`g`ri 45. Hozirgi o`zbek tilida miqdoran … tinish belgi mavjud A) 13 ta B) 11 ta C) 10 t a D) 12 ta 46. Ingliz tilida tinish belgilar … A) 13 ta B) 10 t a C) 11 ta D) 12 tA) 47. Hozirgi o`zbek tilida tinish belgilarining qo`llanish holati A) besh xil B) uch xil C) to`rt xil D) ikki xil 48. Punktuatsiya lotincha “punctum”… A) nuqta, nuqtalar ilmi demak B) tinish belgilar C) belgilar ilmi D) barcha javoblar to`g`ri 49. Hozirgi o`zbek tilida tinish belgilarining qo`llanish holati A) a) Yakka holatda; b )qo`shma holatda; B) juft holatda; B) a) Yakka holatda; b) qo`shma holatda; C) a) Yakka holatda; b)qo`shma holatda; B)juft holatda g)takroriy holatda; D) barcha javoblar to`g`ri 50. …musiqa asarlarining notasiga o`xshaydi A) Punktuatsiya B) Milliy til C) Tovushlar yig`indisi D) Barchasi to`g`ri 51. Qaysi qatordagi so`zlar qo`shtirnoqqa olinadi ? A) Samarqan B) Amudaryo. C) Orol dengizi. D) Navoiy romani 52. Qaysi qo`shimchalar predmetning uch shaxsdan biriga qarashliligini bildiradi? A) shaxs son. B) kelishik C) tuslovchi. D) egalik 53. Qaysi qatordagi otlarga egalik qo`shimchasi qo`shilganda Download 3.96 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|