Nuraliyeva xafiza otaevna
Download 1.95 Mb. Pdf ko'rish
|
Гигиена дарслик ПДФ
- Bu sahifa navigatsiya:
- 12.4.TURLI YOSHDAGI BOLALAR KUN TARTIBINING GIGIYENIK ASOSLARI
Jadval 12.1
Bolalar va o‘smirlar salomatlik holatiga ta’sir etuvchi ijtimoiy gigiyenik omillar Ijobiy (sog‘lomlashtiruvchi) Salbiy (xavf tug‘diruvchi) 1. Atrof-muhitning gigienik me‘yorlariga mosligi. 2. Optimal harakat tartibi. 3. Chiniqtirish. 4. Mutanosib ovqatlanish. 5. Oqilona tuzilgan kun tartibi. 6. Sog‗lom turmush tarzi. 1. Atrof muhit omillarining va yashash sharoitining gigiyenik me‘yorlariga javob bermasligi. 2. Harakat faolligining oshib yoki kamayib ketishi. 3. Kun tartibi va o‗quv-tarbiya jarayonining buzulishi. 4. Ovqatlanishni tashkillashtirishdagi kamchiliklar. 5. Sog‗lom turmush tarzini olib borishda gigiyenik ko‗nikmalarning etishmasligi. 6. Oila va jamoadagi noqulay psixologik muhit. Barcha yosh guruhlarida bolalarning salomatligiga salbiy ta‘sir ko‗rsatuvchi biologik omillar orasida onaning homiladorlik davrida kasallanishi, homiladorlik va tug‗ruqlarning asoratli kechishi katta ta‘sir ko‗rsatadi. 12.4.TURLI YOSHDAGI BOLALAR KUN TARTIBINING GIGIYENIK ASOSLARI To‗g‗ri tuzilgan kun tartibi asosida shartli refleks faoliyati yotadi. Asab tizimining takomillashib borishi, uyg‗oqlik paytining uzayishi va tashqi olam bilan 253 bo‗lgan aloqa kengayib borishi mobaynida bolalarning faoliyati o‗zgarib, shakllanib boradi. O‗z zamonida Abu Ali ibn Sino kun tartibining bolalar rivojlanishi va salomatligiga ta‘sirini, bunda asab sistemasi katta ahamyat kasb etishini aytib o‗tgan edi. Keyinchalik I.P.Pavlov stereopit shartli va shartsiz reflekslar o‗z vaqtida va muayyan tartibda bajariladigan ko‗nikmalardir degan. Kun tartibining tarkibiy qismlarini boshlash va tugatish vaqtini doimo bir mahalda bajarish bolalarda vaqtga nisbatan barqaror shartli reflekslar hosil bo‗lishi to‗g‗risida N.I. Krasnagorskiy: «Bolalar orasida vaqtni to‗g‗ri taqsimlash kun tartibini rejalashtirish va tashkil etishda katta amaliy ahamiyatga ega» deb uqtirgan edi. To‗g‗ri tashkil etilgan kun tartibi bolada tetik va yaxshi kayfiyat, o‗qish va ijodga, turli o‗yinlar va mashg‗ulotlarga qiziqish uyg‗otadi, uning rivojlanishiga yaxshi ta‘sir ko‗rsatadi. Kun tartibi tuzishda quyidagi qoidalarga amal qilish lozim: 1) turli xil faoliyatlar, ularning eng ma‘qul davomiyligini, bir-biri bilan navbatlashuvi va vaqtini aniqlash; 2) dam olish vaqtini iloji boricha ochiq havoda tashkil etish; 3) o‗z vaqtida sifatli ovqatlanish; 4) gigiyenik to‗laqonli uyqu. Bolalarning yoshiga qarab kun tartibining asosiy qismlari quyidagicha: 1. Kichkintoylar uchun-ovqatlanish, uyqu va tetiklik holati. 2. Bog‗cha bolalari uchun-kerakli mashg‗ulotlar, o‗yinlar, sayrlar, ratsional ovqatlanish, uyqu, o‗qishga tayyorlanish tarbiya. 3. Maktab yoshidagi bolalar uchun-kichik maktab yoshi uchun: o‗quv mashg‗ulotlari, ochiq havoda dam olish, vaqtida ovqatlanish, yaxshi uyqu va tanaffuslar. 4. O‗rta yoshdagi o‗quvchilar uchun-yuqorida ko‗rsatilgan tartiblarga yana qo‗shimcha: to‗garak mashg‗ulotlari, imtixonga tayyorgarlik, kasbni egallash uchun o‗qish. 254 5. Katta yoshdagi o‗quvchilar uchun-o‗quv mashg‗ulotlarining ko‗payishi, harakat faoliyatining oshishi, jismoniy tarbiya va sport va boshqalar. Download 1.95 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling