Nuraliyeva Xafiza Otayevna, Qodirova Dildora Ergashevna, Fayzullayeva Zamira Raxmatovna

Vitaminlar. 
Vitaminlar-past molekulali organik birikmalar bo‗lib, biologik aktiv 
xususiyatga egadir va ular juda kam miqdorda bo‗lishiga qaramay bir qator 
fiziologik va biorimyoviy jarayonlarni tartibga solib turadi. Ko‗pgina vitaminlar 
fermentlar tarkibiga kirib, ularning faolligini jadallashtiradi, organizmni tashqi 
ta‘sirlariga javob berish qobiliyatini, immunitetni, jismoniy va aqliy mehnatni 
oshiradi. 

---

29 
Vitaminlar organizmda deyarli sintez qilinmaydi va organizmda yig‗ilmaydi, 
natijada ularning miqdori ovqat tarkibida bo‗lmasa yoki kamayib ketsa, 
kasallikning kelib chiqishi muqarrar bo‗ladi. Tabiiy vitaminlar hayvon o‗simlik 
ozuqa moddalarida uchraydi. 
Vitaminlar 3 ta guruhga bo„linadi: 
1.Suvda eruvchi (V, S, Vit RR, Vit V5, V6, V2 , V1,V12, V9, VR) 
2. Yog‗da eruvchi vitaminlar (Vit D, Vit A, Vit E, Vit K) 
3. Vitaminsimon birikmalar (Vit V8, Vt, lipovaya kislota, V13, V15, V 4). 
Vitaminlarning kunlik me‟yori va ular uchraydigan oziq-ovqat mahsulotlari
Jadval 2.1 
Vitaminlarning
nomlari 
Kunlik me‘yori, 
kuniga 
Vitaminlar ko‗proq uchraydigan 
oziq-ovqat mahsulotlari 
Vitamin S 
(askorbinat 
kislota) 
70-120 mg, 1 
yoshgacha 30-40 mg 
namatak, qora smorodina, qizil 
bulgar qalampiri, ukrop, karam, 
malina, 
petrushka, 
apelsin, 
limon 
B1(tiomin 
bromid) 
1,1-1,2 mg 
Pivo achitqilari, xamirturush, 
guruch kepagi, bug‗doy uni, 
no‗xat loviya, yong‗oq, jigar, 
buyrak, yurak mol go‗shti 
B2 (Riboflavin) 
1,5-2,4 mg, 1 yoshli 
bolalar uchun -0,6 mg 
Pishloq, tvorog, jigar, buyrak, 
javdar non, pivo achitqilari, 
xamirturush, ismaloq, yong‗oq, 
qora bug‗doy yormasi 
B6 (piridoksin 
gidroxlorid) 
1,8-2,0mg; bolalarda 
1-3 yosh 0,9 mg 
Pivo achitqilari, baliq, boshoqli 
doni va kepagi 
B12 
(Sianokabalamin) 
3 mgk (mikrogramm), 
1-3 yosh MGK (1000 
mgk-1 ml) 
Jigar, sut mahsulotlari, tuxum 

---

30 
Vitamin P 
(Rutin) 
50-75 mg 
garmdori, 
sitruslar, 
qora 
smorodina, grechka, mevalar 
Vitamin PP 
(nikotin kislota) 
45-50mg 
Pivo achitqilari, xamirturush, 
dukkakli o‗simliklar, eryong‗oq, 
guruch po‗stlog‗i 
Vitamin N 
(biotin) 
150-200 mg 
jigar, 
soya, 
tuxum sarig‗i, 
qo‗ziqorinlar, piyoz, shpinat 
Vitamin «A» 
(Retinol) 
1000 mg. 
Tuxum, sariyog‗, qaymoq, jigar 
shaftoli, pomidor, sabzi, karam, 
bulgar qalampiri 
Vitamin «D» 
(kalseferol) 
3 yoshgacha bo‗lgan 
bolalarda 400XB 
(0,25 mkg), kattalarda 
100 XB (halqaro 
birlikka), homilador 
ayollarda 500 XB. 
Jigar, baliq jigarining yog‗i, 
tuxum, sut, sariyog‗ 
Vitamin «E» 
(tokoferol) 
erkaklar uchun 15 mg, 
ayollar uchun 12 mg 
Namatak, tuxum sarig‗i, danak 
Vitamin «K» 
0,2-0,3 mg. 
Yashil o‗simliklar, karam