О е. X o ‘j a n a z a r o V, М. M ir s o V u r o V, Т. N o r b o b o y e V a ekologiya va barqaror taraqqiyot ta’limi

nisbatan qiyaligini aniqlagan, 22 yoshida diametri 5 metr bo‘lgan 
globus yasagan. U 150 dan ortiq asariar yozgan bo‘lib, bizgacha 
27 
tasi 
(“Osori 
boqiya”, 
“Kartografiya”, 
“Geodeziya”, 
“Hindiston”, 
“Minerologiya”, 
“Qadimgi xalqlardan qolgan 
yodgorliklar”, “Xaritalar va yer yuzasini bilish”, “Saydana” va 
boshqalar) yetib kelgan. “Saydana” asaridan o‘simlik va 
hayvonlaming biologik xususiyatlari, ularning tarqalishi, tashqi 
muhit bilan o‘zaro aloqasi va xo‘jalik ahamiyati haqida 
ma’lumotlar topish mumkin. Unda olim 1116 turdagi dorivorlarga 
(shundan 750 tasi o‘simliklar va 101 tasi hayvonlardan olingan) 
batafsil ta’rif beradi.
Buyuk 
bobokalonimiz 
Amir 
Temuming 
tabiatga 
munosabati, avvalo, uning obodonchilikka qaratgan e’tibori bilan 
izohlanadi. Ayniqsa, “Temur tuzuklari”da qarovsiz yerlami obod 
qilish, ulami hosildor yerlarga aylantirish haqida ko‘rsatmalar 
berilgani e ’tiborga molik.
Temuriylar sulolasidan, nomi Sharq va G‘arb dunyosida 
ham bugungi kungacha teng e ’zozlanib kelinayotgan buyuk olim 
Mirzo Ulug‘bek hukmronligi davrida Samarqand juda obod 
boTganligi tarixdan ma’lum. Uni dunyoga tanitgan va shon- 
shuhrat keltirgan “Ziji jadidi Ko‘ragoniy” asari barcha musulmon 
va Yevropa mamlakatlarida o ‘rganilgan. Bugun u lotin, fransuz,
-1 8 -

---

EKOLOGIYA
ingliz tillariga o‘girilgan. Muhammad Tarag‘av nomi bilan ham 
dunyoga tanilgan Mirzo Ulug‘bek astronomiya va boshqa fanlar 
sohasidagi kashfiyotlari va ilmiy ta’limotlari bilan insoniyatning