О е. X o ‘j a n a z a r o V, М. M ir s o V u r o V, Т. N o r b o b o y e V a ekologiya va barqaror taraqqiyot ta’limi

(ma’lum 
maydon 
birligiga 
to‘g ‘ri 
keluvchi 
organizmlar soni tushuniladi).
• Tug"ilish.
• Nobud bo‘lish.
• 0 ‘sish tuzilmasi.
• Biotik mo‘llik (individlar mo‘lligining mezoni uning soni va 
biomassasi bo‘lishi mumkin).
• Fazoviy tuzilma (organizmlaming tarqalish holati),
• 0 ‘sish 
tezligining 
egri 
chizig‘i 
(ma’lum 
sharoitda 
populyatsiya soni ortib boradi, keyinchalik cheklovchi omillar 
ta’sirida orqaga qaytadi).
-2 9 -

---

EKOLOGIYA
Populyatsiya genetik xarakterga ham ega bo'ladi. Buiar 
quyidagilar:
• Moslashuvchanlik.
• Reproduktiv moslashganlik.
• Uziuksizlik.
Hozirgi vaqtda antropogen omillar ta’sirida, meyorsiz 
foydalanish natijasida, dorivor о‘simliklar populyatsiyalaridagi 
organizmlar yo‘qoIib ketmoqda. В unday holatlaming oldini olish 
uchun populyatsiyalami monitoring yo‘li bilan kuzatish va tiklash 
chora-tadbirlarini ishlab chiqish zarur bo‘ladi.
fp ; Savol va topshiriqlar
• 
1. Populyatsiya tushunchasini izohlab bering?
2. Populyatsiyaning xarakterli bdgilarmi tushuntiring?
3. Populyatsiyaning genetik xarakterini izohlang?
4. Populyatsiyalar ekologiyasining qanday aharniyati bor?
6 -§. E k o tiz im v a b io g e o ts e n o z la r h a q id a tu sh u n c h a
Ekotizim deb, birga yashovchi har xil organizmlar va ularning 
yashash muhiti orasidagi qonuniyatli bog‘lanishga aytiladi. 
Ekotizimlarga cho‘l, o ‘rmon, o‘tloqzor yoki hovuzlar misol bo‘la 
oladi. “Ekotizim” tushunchasi ilk bor ingliz ekologi A.Tensli