О е. X o ‘j a n a z a r o V, М. M ir s o V u r o V, Т. N o r b o b o y e V a ekologiya va barqaror taraqqiyot ta’limi

Ekoturizm quyidagi tarmoqlarga bo‘lmadi:
1. Inson faoliyati natijasida, nisbatan ziyon yetkazilmagan 
yovvoyi 
tabiat qo‘yniga 
(piyoda, 
otlarda, 
tuyalarda, 
avtomobilda sayohat).
2. Noyob hayvonot dunyosi va o‘simiik dunyosi bilan tanishish.
3. Kino va fototasvirga tushirish.
4. Ekosafar.
5. Ilmiy ekskurtsiyalar (botanik, zoologik, geologik, ekologo- 
entografik, 
arxeologik, 
geomorfologik, 
ekologik 
va 
madaniy).
6. Sport (alpinizm va boshqalar).
7. Agroturizm (qishloq aholisining turmushi, urf-odati bilan 
yaqindan tanishish).
Ekoturizm tabiatni muhofaza qilish tadbirlarini amalga 
oshirishga katta hissa qo‘shadi hamda ulami bekami-ko‘st 
o‘tkazishga sezilarli moliyaviy ko‘mak beradi. Masalan: Kanada 
hukumati faqat ekoturizmdan tushgan soliq hisobidan har yili 1,7 
milliard AQSH dollari miqdorida foyda oladi. Bu esa hukumat 
tomonidan yovvoyi tabiatni muhofaza qilish dasturiga ajratilgan 
mablag‘dan (300 million dollar) 5 barobar ko‘pdir.
0 ‘zbekistonda dunyoga mashhur, chet el sayyohatchilarini 
jalb qiluvchi Samarqand, Buxoro, Xiva, Termiz kabi qadimiy 
shaharlar, tarixiy yodgorliklar bo‘lishi bilan birga, respublikamiz
- 1 2 6 -

---

EKOLOGIYA
ekoturizm bilan bog'iiq betakror go‘zal tabiati, landshafti (sahro, 
cho‘l, adirlar, tog'lar, past tekisliklar), xilma-xil noyob o‘simlik va 
hayvonot dunyosi, dunyo ahamiyatiga ega bo‘lgan nodir 
arxeologik topilmalar, paleontologik qoldiqlar, dunyoda kam 
uchraydigan geologik kesimlar kabi 8000 dan ortiq yodgorliklar 
mavjudligi bilan ham ajralib turadi. Respublikamizda 2006-yildan 
boshlab, ekologik turizmni rivojlantirish uchun dastlabki qadamlar 
tashlandi.
Umuman 
olganda, 
hozirgi 
kunda 
respublikamizda 
ekoturizmni rivojlantirish uchun qulay imkoniyatlar yaratilgan. 
Masalan: ekoturizm marshrutlarida hududdagi aholining turmush 
tarziga xos ravishda ekoturistlar kutib olinadi, ularning yashashi 
ta’minlanadi. Ekoturistlar ushbu hududlaming betakror tabiati 
bilan birga aholining kadimiy madaniyati va tarixini o‘zida 
mujassamlashtirgan 
turli-tuman an’analari, udumlari, to‘ylari, 
bayramlari ishtirokchilariga ham aylanadilar. 
Shuningdek, 
mahalliy aholi tomonidan tayyorlangan tandir, qimiz, beshbarmoq, 
suzma, qurt kabi ekologik toza va shifobaxsh taomlarini ham tatib 
ko‘radilar yoki xohishlariga ko‘ra tayyorlov jarayonlarida ham 
ishtirok etadilar.
Qishloqlarimiz farovonligini oshirish, mahalliy aholining tub 
madaniyati va ma’rifatini rivojlantirish, saqlash va targ‘ib 
qilinishida ekoturizmning ahamiyati katta. Zero, bunda, aholining 
atrof-muhitni, tabiiy yodgorliklami asrashda faolligi oshiriladi, 
ekoturistlami jalb etish va ularga servis xizmati ko‘rsatish orqali 
chet el valyutasi tushimiga hissa qo‘shiladi. Shuningdek, atrof- 
muhitga 
zarar 
yetkazmagan 
holda 
ekologik 
turg‘un!ik 
ta’minlanadi, hududdagi qishloq aholisining ekologik bilimlari 
oshiriladi, mahalliy, madaniy muhitning saqlanishiga g ‘amxo‘rlik