O yakubjonov, S. Tursunov, J. Muqimov

Vaqti-vaqti bilan sug‘orish. 
Bunda sholi quruqlikda ekiladigan ekinlar 
singari sug‘orilad i va b u tu n o ‘suv d av rid a p o llarg a suv b o stirib
q o ‘yilmaydi. Sholi navlarining o ‘suv davri uzun-qisqaligiga qarab 
mavsumda 10-14 m arta sug‘oriladi. Shu usulda sug‘orilganda sug‘orish

---

m e’yori ikki b aravar va undan ham k o ‘proq qisqaradi. Q im m atga 
tushadigan injenerlik tipidagi sug‘orish tizimini qurishga ehtiyoj qolmaydi, 
lekin sholi hosildorligi keskin pasayib ketadi.
Y uqorida aytilgan barcha sug‘orish usullari orasida 0 ‘zbekiston 
sholikorligida dastlabki ikki usul - doimiy suv bostirib va qisqa muddat 
suv bostirib sug‘orish usuli keng tarqalgan. M ana shu ikki usulda sug‘orish 
suvga ekilgan sholining fiziologik talablariga to iiq javob beradi.
0 ‘zbekistonning turli sholichilik tumanlarida sug‘orish davri qariyb 
100 kun davom etadigan, o ‘rtapishar nav sholini sug‘orish uchun 1 g 
yerga 20-30 ming m gacha suv talab qilinadi.
Sholipoyada o ‘sadigan asosiy begona o ‘tlar va ularga qarshi kurash. 
Begona o ‘tlar sholi hosildorligiga katta zarar yetkazadi, ya’ni 20-30 % 
gacha kamaytirishi mumkin. Sholiga eng k o ‘p zarar yetkazadiganlari 
g‘alladoshlar oilasiga mansub kurmaklar, shamak, kurmak va itqo'noqdir. 
U lar 0 ‘zbekistonda sholi orasida o ‘sadigan begona o ‘tlarning eng 
ashaddiysi hisoblanadi.
Begona o ‘tlarga qarshi kurashishning 2 xil usuli: agrotexnikaviy va 
kimyoviy usullari mavjud. Agrotexnikaviy usulda kurm ak tuganakli 
qamish va boshqa begona o ‘tlarga qarshi yerni plug, ag‘dargichlar, har 
xil kultivatorlar, diskli qurollar, boronalar bilan bir necha marta ishlash 
yaxshi samara beradi.
Kimyoviy usulda sholi unib chiqqandan keyin va o ‘suv davrida begona 
o ‘tlarga qarshi, boshqa agrotexnik tadbirlarga xalal bermagan holda 
gerbitsidlardan foydalaniladi. Gerbitsidlar samolyotda yoki (traktorga 
o ‘matilgan OTN-4-16 OVX-14, ONK-400) apparatlarda sepiladi. Begona 
o ‘tlarga qarshi quyidagi gerbitsidlardan foydalaniladi: dixlarpropionamid- 
p ro p an id ; stam f-34, roch yu (A Q SH ), su rx o p u r (G o rr D Q PA
(Yaponiya)).