O 'z b e k is t o n r e s p u r L ik a s L o L iy va o 'r t a m a X s u s t a 'l I m V a z ir L ig I

"H a r bir insonning ayn iqsa endigina h ayotga qadam qo 'yib kelayolgan yosh larn in g 
on giga shunday fik rn i singdirish kerakki, ular о 'rtaga qo ’yilg a n m aqsadga erishishi 
o ’zla rig a b o g ’liq ekanligini, y a 'n i bu narsalar ularning so b it qadam , g ’ayrat, 
sh ijoatlariga, to 'la -to 'k is fid o k o rlig i va cheksiz m ehnatsevarliklariga bog'Hq 
ekanligini anglab yetish la ri kerak".
M ehnatni sharaflash m eh n at ahlining qadr-qiym atini u n in g m ashaqqati uchun 
asto y d il kurashish, o ’sib kam ol topayotgan yosh av lo d g a ta 'lim -ta rb iy a berish 
ja ra y o n id a m eh n atg a m unosabatlarini shakllantirish zarur b o ’Iib, yosh avlod 
ja m iy a tim iz taraq q iy o tid a o ’z bilim i: m ehnat, kasb-hunarlari bilan hissa q o ’shishlari 
pedagog tarbiyachilarning o ld id a turgan eng m uhim vazifalardan biri hisoblanadi.
M ehnat inson hayoti, uning farovon turm ush kechirishi uchun ham isha asos 
b o ‘lib kelgan va shunday b o ‘lib qoladi.
M ehnat — fa ro vo n va baxlli hayot kechirishning eng asosiy sharti bo'lganligi 
sa b a b li hamma insonlar uchun m ajburiydir.
M ehnat odam larning biror m aqsad uchun sarflangan vaqti. aqliy va jism o n iy
kuchi yoki zaru r faoliyatidir. M ehnatsiz yashash m um kin em as.
B arch a tirik m av ju d o t n im an id ir iste’mol qilish h iso b ig a yash ay d i. Y erda 
y ash o v ch i m ay d a q u rt-qum ursqadan tortib p arrandalargacha, suv o stida yashovchi 
jo n iv o rla rd a n tortib, ulkan h ay vonlargacha o v q atsiz yashay olm aydi. H uddi 
sh uningdek, od am lar ham u zluksiz o vqatlanadi, hayot kechiradi. B oshqa tirik 
m avju d o tlard an farqli o ‘laroq, od am lar kiyinishadi, uy-joy qurishadi, savdo-sotiq 
qilishadi, kitob o ‘qishadi, ijod qilishadi. Bu ishlarni am alg a oshirish uchun boylik, 
y a ‘ni tirik ch ilik m anbai boMgan pul kerak. Pul topish uchun. o ‘zlariga kerakli 
n arsalarn i y aratish uchun od am lar m ehnat qilishlari lozim . M ehnat jaray o n id ag i 
o ziq-ovqat, kiy im -k ech ak va boshqa zarur narsalar yaratiladi. M ehnat inson hayotini 
serm azm un qiladi v a boyitadi. O dam lar m ehnat qilish ja ra y o n id a so g 'liq larin i 
m ustah k am lay d ilar, o b ro ‘ o rttirad ilar va o ‘z kelajaklarini yaratadilar.
O ta-b o b o larim iz asrlar d avom ida m ehnatni 
u lu g 'la b kelishgan, o ‘zlari 
sidqidildan m eh n at qilishgan. B izga ulardan m eros b o 'lib qolgan barcha x azin a lar 
ilm iy-badiiy kitoblar, turli xildagi sa n ’at asarlari, m e ’m orchilik obidalari v a boshqa
155

---

narsalar ana shu m ehnatning m ahsulidir. Jahon fanining riv o jig a bebaho hissa 
q o ‘shgan A1 X orazm iy, Ibn Sino, Ism oil B uxoriy, M irzo U lu g ’bek, A lish er N avoiy, 
Z ahiriddin M uham m ad B obur singari bobok alo n larim iz m eh n atsev arlik lari tufayli 
ulkan yutuqlarni qo‘lga kiritishgan va yoshlarni ham m ehnatni 
sevishga. 
m eh n atsev ar boMishga chaqirishgan.
0 ‘zbek m aqollarida ham m ehnat va m eh n atsev arlik g ’oyasi m arkaziy 
o ‘rinlardan birini egallaydi: "Suvsi: h ayot bo'lm as, m ehnatsi: r o h a t”, "M ehnat