O 'z b e k is t o n r e s p u r L ik a s L o L iy va o 'r t a m a X s u s t a 'l I m V a z ir L ig I

qilish zarurligini anglash, mehnat jarayon lari bilan qiziqish kabi m otivlarga amal 
qilishlariga erishish darkor.
10. Mehnatda o ’rtoqlarcha hamkorlikka intilishni, qoloqlarga yordam k o ’rsatishga 
tayyor bo ’lish va yordam ko ’rsata bilishni tarbiyalash.
M eh n atd a b o lalarn in g m u staq illig in i o 's tiris h b ilan birga, ularn i k ish ilarn in g
m e h n a t faoliyatlari bilan tan ish tirad i. B o lalarg a tu sh u n ad ig an qilib, k attalarn in g
m eh n ati to 'g 'r is id a h ik o y a qilib beriladi, u larn in g m ehnatini h u rm at qilish lozim ligi
158

---

uqtiriladi, o 'z kiyim ini, uy anjom larini, bolalar b o g 'ch asid ag i narsalarni ehtiyot 
qilishga o 'rg a tila d i.
M eh n atg a ongli m unosabat tarbiyasi. asosan o 'q is h jaray o n id a, ijtim oiy foydali 
ishlarda va o 'q u v ch ilarn in g u y -ro 'z g 'o r, x o 'ja lik ishlarida beriladi. M aktab 
o 'q u v c h ila ri m eh n at faoliyatining asosiy turi o 'q u v c h ila rd a n z o 'r aqliy va irodaviy 
kuch talab qiladigan o 'q u v ishlaridir. B ola m aktabga kelganida dastlab uning 
hay o tid a yangi bir voqea ro 'y beradi: и har kuni o 'q is h kerakligini, o 'q is h ham bir 
ish ekanligini sezadi, haftada 6 kun o 'q ib , y a 'n i ishlab. bir kun dam olish 
lozim ligini tushunib oladi. O 'q u v ch i k elajakda m ehnat qilish uchun bilim olish 
zarurligini, bu bilim larni egallash uchun esa m aktabda tirishqoqlik bilan o 'q ish
kerakligini asta-sekin tu sh u n a boradi. H ar bir dars, har bir topshiriq ham 
o 'q u v c h ila rd a m ehnat k o 'n ik m alari va m alakalarini hosil qiladi. D arsda. uvda 
m ustaqil ishlash, m ehnatni doim o n azorat qilib borish va unga baho berish 
ja ra y o n id a o 'q u v c h ila rd a irodaviy hislatlar, o ’z m as'u liy ati va burchini sezish, 
qilinayotgan ishni iloji boricha yaxshiroq bajarishga intilish, tizim li o 'q is h va 
ishlashga o d atlanish tu y g 'u la ri hosil b o 'lad i.
O 'q u v c h ila rd a m ehnatga ongli m unosabatni tarkib toptirishda 
o n a
tili, rus tili, 
m atem atika, tab iatsh u n o slik va ayniqsa m ehnat darslari alohida o 'rin tutadi.