O zbek iston respublikasi oliy va 0 ‘rta maxs*js ta’lim vazirligi
|
14-PSIXOLOGIY-E-.G-Goziyev-2011-Darslik
S p o r t psixologiyasi — sport m uso b aqalari va m ashq
qilish faoliyatida inson psixikasining rivojlanishi, guruhiy m u n o sa b a tla rn in g psixologik qonuniyatlarini tadqiq qiladi. M a z k u r s o h a XX asrning 60 — 70-yillarida jadal rivojlana boshladi va u n ing ilk tadqiqotlari sportchilarning individual psixologik farqlarini o ‘rganishga qaratildi. Hozirga kelib esa sp o rt psixologiyasi o ‘rganayo tg an m u a m m o l a r koMarni kengaydi. S h u bois u n ing asosiy vazifasi sportchilarning psixik va jism o n iy kamolotiga t a ’sir k o ‘rsatuvchi m uhim s h a rt-sh a ro itla rn i yaratib berishdan h a m d a sportchilarning shaxs sifatida rivojlanishiga, erishgan yutuqlariga psixologik y o r d a m k o ‘rsatishdan iborat b o ‘lib qoldi. S a v d o psixo lo g iya si — j a h o n m a m la k a t la r id a k eng rivojlangan b o l i b , tijorat ta'sirining psixologik negizlari, obyektiv va subyektiv shart-sharoitlarni, ehtiyojning in d i v idual, yoshga, jinsga oid va b o sh q a xususiyatlarini, xari- d o r l a r g a x i z m a t k o 'r s a t i s h n i n g p six o log ik o m il la r in i a n iq la s h n i m aqsad qilib oigan. Savdo psixologiyasi savdo- tijorat reklam alari, m o d ala r psixologiyasi, sotuvehi-xari- d o r m u n o s a b a ti, kishilarga t a ’sir k o ‘rsatish, ularda iliq h is - t u y g ‘u, ishonch uyg‘onish m exanizm lari, m u o m a la j a r a y o n i d a u l a r n i m a n t i q a n i s h o n t i r i s h , q i z i q ti r is h , faoliy atnin g ijtimoiy ahamiyatini tu sh un tira bilish, nizoli h o la tla rn in g oldini olish, xizm atda m uloqot m adaniyati va u n in g treninglaridan unumli foydalanish, xaridorlarning psixologik xususiyatlarini anglagan holda m u n o sa b a td a b o ‘lish qo nuniyatlarini tadqiq etish m azk u r soha tekshi- ruv p r e d m e tig a kiradi. I jo d p s ix o lo g iy a s i— badiiy q a d riy a tla rn i o 'z l a s h t i - rishda, ularn in g yangi ko'rinishlarini ijod qilishda va shu q ad riy atlarn i inson to m o n id an idrok qilishda kechadigan psixologik h olatlar h am d a bu holatlarning shaxs hayoti, faoliyatiga t a ’sirini o ‘rganuvchi psixoiogiya sohasidir. Ijod psixologiyasi b i r t o m o n d a n psixologizm t a ’sirida, ikkinchi t o m o n d a n esa aksiipsixologizm iskanjasida rivojlanadi. P six o logizm tarafdorlari b a d ii y a s arlar individual o n g t a ’sirida vujudga kcladi deb talqin qilishsa, aksilpsixologizm tarafdorlari asarlarga sub y ek tn in g psixik faolligi t a ’sirini in k o r qiladilar. Hozirgi paytda s a n ’at asarlarini tarixiylik tam oyiliga asoslanib tahlil qilinganda ijo d korlarining shaxsiy x u s u - siyatlari birlam chi ekanligidan kelib chiqiladi. Z a m o n a v iy s a n ’at psixologiyasi s a n 'a tk o rla rn in g qobiliyatlarini, a s a r yaratishdagi hissiy k o 'rin ish la rin i, shaxslararo m u n o s a - batlarini psixologik nuqtayi n a z a r d a n o krganadi. S a n ’a td a inson ruhiy olam ini amaliy j i h a t d a n tekshirish, b a h o la s h , o kziga xos jihatlarini guruhlab individual, guruhiy, j a m o a - viy t a ’sir xususiyatlarini s h a r h l a s h im koniyati m av ju d . S a n ’at psixologiyasi ijtimoiy tarb iy a berishning psixologik m ex anizm lari, yoMlari, q o n u n iy a tla ri, m etodlari kabilarni tadqiq etuvchi m uhim so h a la rd an biridir. Bugungi k u n d a s a n ’at psixologiyasi o ‘z ta d q iq o t p redm eti va ob yektiga egadir, bular: ijod psixologiyasi, s a n ’at psixologiyasi, ba diiy tarjim a psixologiyasi, badiiy ijodiyot psixologiyasi, xalq amaliy s a n ’ati psixologiyasi, badiiy m e ’morlik psixologiyasi va boshqalar. Download Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling