In tellck tu a l h islar. M azkur hislarda sh axsnin g ham
h a q q o n iy , jo n li, m a n tiq iy m u sh o h a d a la ri, ham so xta,
yu zak i, ajablanarli, shubhali, goh tushunarli, g o h o tushu-
nib b o klm ayd igan, b a’zida hayratda qoldiradigan flkrlarga
m u n osabatlari ifodalanadi. Intellektual hislarga hayajon-
ian ish , ajablanish, shub h alan ish, qiziqish, qiziqu vch an lik ,
sh o d lik , ish tiyoq m an d lik va boshqaiarni kiritish m um kin.
H aya jo n lan ish va ajablanish shaxsni bilish fao liy atin in g
ajralm as qism idir. Ajablanish va hayajonlanish em otsiyasiga
128
berilib ketgan shaxs o ‘zin ing bilish ehtiyojlarin i qondirishga
intiladi. Shaxsn i haqiqatni izlash fa oliya ti sh ub h alan ish
hissi sifatida kechishi m um kin. Haqiqatni to p ish esa ishonch
hissi bilan bir davrda am alga oshadi.
E ste tik h isla r. M a ’lu m k i, estetik h islarga h am isha
tayangan axloq iy hislar o ‘z taraqqiyotini m aq sad ga y o ‘nal-
tirgan holda yuzaga keladi. O dam lar ta b ia tn in g va jam i-
yatning turli om illariga ham da ularning o ‘z ig a x o s tarzda
aks etishiga g o ‘zallik yoki xunuklik, fojiali yoki kulgili,
oliyjanob yok i razil, nozik va dag‘al, x u s h b o ‘y yoki no-
xush, yoq im li yoki y o q im siz hodisalar, h o la tla r sifatida
m unosabatda b o la d ila r . Estetik hislar m u ayyan m ezondagi
baholarda, n afosat m e ’yorlarida m a ’lum t a ’b va didda
ro‘yobga ch iqad i ham da o ‘ziga xos b a d iiy lazzatlanish,
go'zaliik n i his etish holatida kechadi. U sh b u h is-tu y g ‘ular
ijobiy yoki salbiylikni anglatish bilan b ir-b irid an ajralib
Download Do'stlaringiz bilan baham: |