jasoratlilik va tirishqoqlikni kiritadi.
F. M . Y ak o b so n b o ‘lsa, irodaning m uhim sifatlarini
m u staq illik , q a t’iyatlilik, tirishqoqlik, o ‘zini uddalashga
ajratadi. A .I.S h erb a k o v insonda n a m o y o n boMadigan iro-
daviy sifatlar sirasiga m ana bularni kiritadi: sobitqadam lik
va tashabbuskorlik, uyushganlik va intizom lilik , urinchoqlik,
tirishqoqlik, d ad iilik , qat'iyatlilik, ch id am lilik , botirlik va
jasoratlilik.
Biroq aksariyat ilm iy-psixologik adabiyotlarda irodaviy
sifatlar q atorid a „ ish o n ch “ atamasi k o ‘rsatilm aydi. Shunga
qaram ay, ish o n c h iroda sifati tariqasida tadqiq etilishga
haqlidir. B u n in g uchun A.I. Sherbakov tadqiqotidan namuna
keltirishning o ‘zi yetarli. T adq iq otch inin g ta ’kidlashicha,
bir talabaga in stitu tn i qisqa fursat ich id a tugatish tak lif
qilingan, lek in sinaluvchi bu ishni uddasidan chiqa olm a s-
likni aytgan. S h u n d an s o ‘ng eksperim entator talabada o ‘z
kuchiga ish o n c h u y g ‘otishni maqsad qiiib q o ‘ygan va unda
irodaviy z o ‘r b erish, qiyinchiliklarni yen gish vositalarini
shakllantirgan. N atijada talaba o ‘z m aqsadiga erishishga
m uvaffaq b o ‘Igan. S hunga o'xshash tajribalarni boshqa
tad q iq otchilar o ‘tkazganligi ham ilm iy adabiyotlarda u ch -
raydi. S h u n in g u ch u n o 'z kuchiga ish on ch , psixologik hodisa
sifatida o ‘rganilishi k o ‘pchilikni qiziqtiradi. C hunki kuchli
irodaviy z o ‘r berish qanday om illar h isob iga erishiIganligini
kashf qilish m u h im ilm iy m u am m o hisoblanadi. Shu bois
hozirgi z a m o n p sixologiyasinin g irodaga oid nazariyasi hali
Download Do'stlaringiz bilan baham: |