O zbek iston respublikasi oliy va 0 ‘rta maxs*js ta’lim vazirligi

shilganda esa irod an in g erkinligi ta'biri, irodaviy sohaning 
paydo b o lis h i va am alga oshishi m ohiyati jihatdan m etod o- 
logik n u q son iy talq in yuzaga kelishi m u m k in.
M a’lu m k i, tib b iyot psixologiyasida inson tom onidan 
o g ‘riqqa bardosh berish chidamlilik sifatining vujudga kelishi, 
kcchishi jarayonining yorqin ifodasidir. H ayot va faoliyatning 
tajribalari k o'rsatish ich a, shaxs o g kriqqa k o'nika olm ayd i, 
chunki b un ing n eg izid a boshqa m exanizm lar yotishi turgan 
gap. F iziologik m e'yorlarga binoan shaxs o g ‘riqni sczish, 
idrok q ilish va ta savvu r etish n in g m urakkab jism o n iy  
qurilm asiga ega. S h u n ga qaramay, o g Lriqni inson har xil 
his qilishi, unga bardosh berishi, sabr-toqat bilan boshidan 
kechirishi m u m k in , bunda individual tafovut aniq nam oyon 
bo'ladi. D iqqatning o g ‘riq sezgilariga to'planishi tufayli o g lriq 
zarbi kuchayadi—bu psixofiziologik qonuniyatdir. Shu bois, 
od am o g ‘riq sezgilarga tobe b o iib q olm asligi lozim , aks 
holda u, bu n oxu sh kechinm a, ruhiy holat ta'sirida uzoq 
m uddat q olib ketishi kuzatiladi. O g‘riqni boshdan kechi- 
rishda nafaqat ch id a m lilik zarur, balki m ushkul sharoitlarda 
faollik k o ‘rsatish k o'n ik m asi, q iyin ch ilik n i yengish odati 
m uhim aham iyat kasb etadi. Bunday xususiyatga ega bo'lgan 
insonlarda esa o lz hissiy a ’zolarini, uning harakatlarini idora 
qilish uquvi m avjuddir, aksincha nozik tabiatli, ichki inti- 
zom siz, sab r-toq ati zaif, nio'rt ruhiy kcch inm ali shaxslar 
chidam sizligin i n am oyish qilib q o ‘yadilar.
Yuqoridagi m ulohazalardan k o‘rinib turibdiki, hozir- 
gacha p sixologiya fanida asosiy, m uhim irodaviy sifatlarni