bet). “Romanda olamning yaxlit falsafiy konsepsiyasi” b o ‘lishi shart bo‘lsa, bu
hodisaning bir qismi(parchasi)ni bir-ikki qahramon
taqdiri misolida yechilishi
povest
uchun
yetarlidir.
Faqatgina
hayotiy
voqealar
tasviridan
katta
umumlashmalar chiqarish, muayyan davr hayot tarzidan gumanizm falsafasini
yorqin e ’zozlash pafos darajasiga ko‘tarilishi kerak. Shu sabab V.Belinskiy:
“Povest ham ayni romanning o‘zginasidir,
faqat kichik hajmdadir, asarning hajmi
mazmunning hajmi va mohiyatiga qarab belgilanadi” 19, - degan edi “Poeziyaning
xil va turlarga bo‘linishi” maqolasida.
Povestda syujet ham,
konflikt ham, kompozitsiya va boshqa unsurlar ham
qissaga nisbatan ixchamroq bo‘ladi, tezroq suratda rivojlanadi,
realizm yetakchilik
qiladi va chuqurroq ifodasini topadi. Asardagi asosiy personajlarning hayotlarida
yuz bergan bir qator tipik voqealar siqiq tarzda, ko‘pincha,
bitta yetakchi syujet
yo‘nalishiga asoslangan holda yoritiladi. Jumladan, G ‘.G‘ulomning “Yodgor”
povestida Jo ‘ra xarakterining shakllanishi bilan bog‘liq voqealar tasvirlanadi,
barcha
voqealar, Yodgor, Saodat, Mehrixon, Abdug‘ani, Obid, Umar aka kabi
obrazlar - qahramon Jo ‘ra xarakterining
tipik xususiyatlarini ochishga, asardagi
insoniylik g ‘oyasini bo ‘rttirib ko‘rsatishga bo‘ysinadi. G ‘afur G ‘ulomning “Shum
bola”,
S.Ayniyning
“Sudxo‘rning
o ‘limi”,
A.Qahhorning
“Sinchalak”,
O ‘.Hoshimovning “Dunyoning ishlari”, N e’mat Aminovning “Bir asr hikoyati”
povest janrining yetuk namunalari sanaladi.
Bitiruv malakaviy ishimizning qissalar tahlilini takomillashtirish bilan
bog‘liq bo ‘lgan qismida Chingiz Aytmatovning “Oq kema”
qissasi tahliliga
alohida to ‘xtalishga qaror qildik.
Eng avvalo, o ‘quvchilarning asar matni bilan to ‘liq tanishgan yoki
tanishmaganligini tekshirish uchun
“Mushohada” usulidan foyalaniladi. Har ikki
guruhga asarni turli joylaridan parchalar beriladi.
Ushbu parchalar guruhda
muhokama qilinib, asarning qaysi qismi ekanligi, asarda ushbu parchaning qanday
Do'stlaringiz bilan baham: